بررسی کاربردپذیری ابزارهای رابط موجود در پیشینه‌های کتابشناختی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برای نمایش روابط کتابشناختی: ضرورت بازنگری در استاندارد‌های مورد استفاده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی/دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر ارائه تصویری از ابزارهای رابط در پیشینه‌های کتابشناختی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و تطبیق آن‌ها با انواع روابط کتابشناختی مطرح در طبقه‌بندی‌های تیلت، اسمیراگلیا، و الگوی اف.آر.بی.آر. بود تا از این طریق بتوان به میزان تجانس آن‌ها با یکدیگر پی برد.
روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش از نوع مطالعات انطباقی بود، به این صورت که ابتدا به شناسایی ابزارهای رابط موجود در پیشینه‌های کتابشناختی با استفاده از استانداردهای مورد استفاده، سپس به انطباق آن‌ها با انواع روابط کتابشناختی پرداخته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد برخی از مناطق نمایش دهندۀ تنها یک نوع از انواع روابط کتابشناختی هستند، درحالی‌که برخی دیگر نشان دهندۀ دو یا بیش از دو نوع از انواع روابط در هر یک از طبقه‌بندی‌های تیلت، اسمیراگلیا، و اف.آر.بی.آر. هستند. علاوه بر این ، رابطۀ کل-جزء (26%) در طبقه‌بندی تیلت، و رابطه اثر با اثر (11%) و کل-جزء در سطح اثر (14%) در طبقه‌بندی اف.آر.بی.آر بیشترین درصد فراوانی را در تعداد مناطق داشتند.
نتیجه‌گیری: توجه به نمایش روابط کتابشناختی در الگوها و استاندارد‌های جدید، تغییر رویکرد‌های فهرستنویسی به سوی نمایش انواع روابط کتابشناختی و برقراری ارتباط میان آثار مختلف، به‌خصوص آثاری که دارای خانواده‌های کتابشناختی وسیعی هستند را ایجاب می‌کند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

بررسی کاربردپذیری ابزارهای رابط موجود در پیشینه‌های کتابشناختی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برای نمایش روابط کتابشناختی: ضرورت بازنگری در استاندارد‌های مورد استفاده

نویسنده [English]

  • Sayedeh Roghayeh Hejazi
چکیده [English]

Aim: The aim of this study is to provide an image of Linking Devices in the Bibliographic Records of National Library of I.R of Iran and their comparison with the proposed classification of bibliographic relationships by Tillet, Smiraglia, and FRBR model so in this way, we can found homogeneity with each other.
Methodology / Approach: The research was adaptive, so that at first Linking Devices available in bibliographic records were identified by used standards, and then they were adapted with a variety of bibliographic relationships.
Results: The results showed that some areas display only one type of bibliographic relationships, while the others represent two or more than two kinds of relationships in Tillet, Smiraglia, and FRBR model’s categorizations. In addition, the whole-part relationship (26%) in Tillet categorization, and the Work-to-Work Relationships (11%) and Whole/Part Relationships at the Work Level (14%) in FRBR categorization have the highest prevalence in number of areas.
Conclusion: pay attention to bibliographic relationships in patterns and new standards needs to changing of cataloging approach to the display of bibliographic relationships and communication among various works, especially works that have a range of bibliographic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Linking Devices
  • Bibliographic Relationships
  • Tillet categorization
  • Smiraglia categorization
  • FRBR categorization

مراجع

1. انجمن کتابداران آمریکا و دیگران (1371). قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن. ترجمه رحمت­الله فتاحی. مشهد: آستان قدس رضوی.
2. بشردوست، الف. (1390). مطالعة میزان انطباق فهرست‌نویسی و رده‌بندی آثار وابسته به یک اثر در فهرست پیوسته کتابشناسی ملی ایران، با قواعد و دستورالعملهای معیار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، مشهد.
3. حاجی­زین­العابدینی، م. (1389). امکان­سنجی به کارگیری الگوی ملزومات کارکردی پیشینه­های کتابشناختی (اف. آر. بی. آر. ) ایفلا در پیشینه­های کتابشناختی فارسی. پایان­نامه دکتری، دانشگاه شهید چمران، اهواز.
4. حیاتی، زهیر؛ عرفانمنش، م. (1389) بررسی و مقایسۀ قواعد فهرستنویسی توصیفی انگلوامریکن و الگوی ملزومات کارکردی پیشینه­های کتابشناختی. فصلنامه کتاب، 21(1)، 114-130.
5. زارع زاده، ف. (1381). بررسی روابط کتابشناختی در فهرستنویسی کتابشناسی ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه کتاب، 13(4)، 20-29.
6. سلطانی، پ. ؛ فانی، ک. (1381). سرعنوانهای موضوعی فارسی (ویرایش 3). تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
7. فتاحی، ر. (1375). روابط کتابشناختی در فهرستنویسی توصیفی. فصلنامه کتاب، 7(2)، 32-44.
8. فتاحی، ر. (1376). آینده فهرستنویس: فهرستنویسان حرف­های زیادی برای گفتن دارند. فصلنامه کتابداری و اطلاع­رسانی، 1(2)، 60-72.
9. فتاحی، ر. ؛ ارسطوپور، ش. (1386). تحلیل کارکردهای عناصر اطلاعاتی در پیشینه کتابشناختی: رویکردی نو به سازماندهی چند منظوره اطلاعات در فهرستهای رایانه­ای. فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس رضوی، 38(2)، 53-90.
10. کوکبی، م. (1387). فهرستنویسی کتاب با استفاده از قواعد فهرستنویسی انگلو-امریکن: ویراست 2002: روزآمد 2004. اهواز: دانشگاه شهید چمران.
11. Hegna, K. ; Murtomaa, E. (2002). Data mining MARC to find: FRBR?. IFLA 68rd (Glasgow, 18-24). Retrieved on April 8, 2010, from
 http://folk. uio. no/knuthe/dok/frbr/datami…
12. International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) (2008). UNIMARC Manual. München: K. G. Saur.
13. Petek, M. (2008). Bibliographic families and relationships among family members in COBIB. OCLC Systems & Services. International digital library perspectives, 24(2), 91-100.
14. Riva, P. (2004). Mapping MARC21 Linking Entry Fields to FRBR and Tillett's Taxonomy of Bibliographic Relationships. Library Resources & Technical Services. 48(2), 130-140.
15. Tillet, B. B. (1991A). The History of Linking Devices. Library Resources and Technical Services, 36(1), 23-36.
16. Tillet, B. B. (1991B). A Summary of the Treatment of Bibliographic Relationships in Cataloging Rules. Library Resources and Technical Services, 35(4), 393-405.
17. Zhang, Y. (2003). Bibliographic Relationships among Chinese Publications: A Bibliographic Study of the Chinese Collections of the East Asian Resources at the University of North Carolina at Chapel Hill. A Master’s Paper for the M. S. in L. S. degree. Retrieved on September 19, 2010, from
http://dc. lib. unc. edu/cdm4/item_viewer. php?CISOROOT=/s_papers&CISOPTR=548&CISOBOX=1&REC=14.
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار