TY - JOUR ID - 2382 TI - چالش‌های استفاده از اپلیکیشن‌های کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های دانشگاهی (مطالعه موردی دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران) JO - علوم و فنون مدیریت اطلاعات JA - STIM LA - fa SN - 2476-6658 AU - التماسی, مهشید AU - التماسی, معصومه AU - رنجبران, منیره AD - استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - کارشناسی ارشد روانشناسی؛ کارشناس ارزشیابی مراکز تحقیقاتی، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، تهران، ایران. AD - کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 8 IS - 4 SP - 23 EP - 44 KW -  برنامه کاربردی KW - تلفن همراه KW - خدمات الکترونیکی کتابخانه KW - کتابخانه مجازی KW - اپلیکیشن کتابخانه‌ای KW - کتابخانه‌های دانشگاهی KW - دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران DO - 10.22091/stim.2022.7866.1735 N2 - هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی چالش‌های اصلی عدم استفاده از اپلیکیشن‌های کتابخانه‌ای است. در این راستا، به سه سوال اساسی پاسخ داده شد: چالش‌های اساسی استفاده از اپلیکیشن‌های موبایل کتابخانه‌ها کدامند؟ اولویت‌بندی این چالش‌ها در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران چگونه است؟ مدل ارتباط این چالش‌ها چگونه است؟روش: این تحقیق از نوع کاربردی- توسعه‌ای، با رویکرد آمیخته است؛ چرا که بخشی از داده‌ها از مطالعه متون و تحلیل محتوای کیفی و بخشی دیگر نیز از پیمایش بدست می‌آید. برای مدل‌سازی نیز از روش ساختاری- تفسیری که یک روش کمّی است، استفاده شد.. جامعه پژوهش در بخش اول: مقالات دوره 10 ساله 2010 تا2020 با کلیدواژه‌های کتابخانه، اپلیکیشن و موبایل، در پایگاه‌های اطلاعاتی پروکوئست، ساینس دایرکت، الزویر، امرالد، اسکوپوس و گوگل اسکولار جستجو شدند. ابزار گردآوری در بخش دوم این تحقیق، پرسشنامه 25 سوالی محقق‌ساخته براساس طیف لیکرت است. جامعه بخش دوم: شامل کتابداران کتابخانه‌های علوم پزشکی تهران و متخصصان طراحی اپلیکیشن‌ها بودند که تعداد آنها حدود 70 نفر بدست آمد. جامعه پژوهش در بخش سوم شامل دو گروه بودند: اساتید کتابداری و اطلاع‌رسانی 7 نفر، و متخصصان طراحی اپلیکیشن‌ها 7 نفر بودند و در مجموع 14 نفر به عنوان پنل خبرگی براساس نمونه‌گیری هدفمند با معیارهای طراحی حداقل 1 اپلیکیشن موفق برای متخصصان و انجام طرح تحقیقاتی عملی یا نظری برای اساتید، بدست آمد.یافته‌ها: مطالعه متون مختلف نشان داد که 5 چالش اصلی برای استفاده از اپلیکیشن‌های تحت موبایل کتابخانه‌ها وجود دارد: چالش‌های مرتبط با وضعیت مالی، چالش‌های فرهنگی، چالش‌های فنی، چالش‌های دانش و تخصص و چالش‌های ارتباط بین‌فردی. اولویت‌بندی این چالش‌ها از دیدگاه اساتید کتابداری و متخصصان حوزه برنامه‌های کاربردی به ترتیب چالش‌های فرهنگی، مالی، دانش و تخصص، فنی و ارتباط بین‌فردی بوده که با نتایج بدست آمده از بخش مدل‌سازی ساختاری- کمّی متفاوت است. در بخش مدل‌سازی ساختاری- تفسیری، این چالش‌ها به دو گروه تفکیک شدند: چالش‌های فنی، دانش و تخصص و فرهنگی: این چالش‌ها نیروی نفوذ و همچنین نیروی وابستگی زیادی دارند. همچنین با یکدیگر و با چالش‌های سطح دوم در ارتباط هستند؛ اما چالش‌های سطح دوم که شامل چالش‌های مالی و ارتباط بین فردی است که از نظر میزان نفوذ و وابستگی، نزدیکی زیادی با سطح اول دارند، ولی این دو چالش در واقع از دید خبرگان تاثیرپذیری بیشتری نسبت به سطح اول دارند، به این مفهوم که چالش‌های سطح اول غالباً به صورت چالش‌های ثابت مدنظر هستند، در حالی که چالش‌های سطح دوم قابلیت تغییر و تعدیل بیشتری دارند. از مولفه‌های سطح دوم، چالش مالی در تحلیل MICMAC به عنوان مولفه کلیدی شناسایی شد. همان‌طور که در مدل نیز ترسیم شده است، این چالش تاثیر کلی و عمده‌ای بر سایر چالش‌ها دارد و تغییر در آن می‌تواند سایر چالش‌ها را دستخوش تغییرات و حتی در مواردی رفع چالش نماید.نتیجه‌گیری: می‌توان به مدیران و برنامه‌ریزان کتابخانه‌ها پیشنهاد کرد که برای استفاده از اپلیکیشن‌های کتابخانه‌ای تحت موبایل، ابتدا مباحث فرهنگی را پیگیری نمایند؛ چرا که به نظر می‌رسد تغییر در چالش‌های مالی چندان در قدرت کنترل آنها نیست.  UR - https://stim.qom.ac.ir/article_2382.html L1 - https://stim.qom.ac.ir/article_2382_74710222f3425cc0401a8650db46a7fd.pdf ER -