2024-03-28T14:59:02Z
https://stim.qom.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=237
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
stim
2476-6658
2476-6658
1399
6
3
اطلاعگرایی مضاعف: چالش تبدیل رکود به رونق
محمد
حسن زاده
شرایط اجتماعی همیشه در حال تغییر است و تحولات اجتماعی از طریق بازآرایی سازوکارها و تحمیل شرایط جدید، جایگاه و منزلت موجودیتهای اجتماعی را نیز در معرض تغییر قرار میدهد. تنها موجودیتهایی میتوانند از خطر حذف شدن رهایی یابند که قادر هستند خود را با تغییرات جدید سازگار کنند. سازگاری با موقعیتهای جدید، نیازمند وجود امکان تغییر و چابکی در محیط عملکردی موجودیتها است. تنها موجودیتهایی قادر به همگامی با تغییرات هستند که آمادگی برای تغییر را دارند. آمادگی برای تغییر تابعی است از نوع نگاه، نحوه رفتار و روند روبه جلو. شیوع گسترده بیماری کرونا، نظم جدیدی را به جهان تحمیل کرده و همه سازوکارهای اجتماعی، مدیریتی و تعاملات انسانی تحت تاثیر قرار گرفته است. بسیاری از کسب و کارها تعطیل شده، برخی از کسب و کارها به شکلی جدید و در فضای اینترنتی ارائه میشوند. برخی از کسب و کارها هم با بهرهگیری از فضای جدید، رونق بیشتری یافتهاند. مراکز اطلاعات از جمله نهادهایی هستند که از یکسو، دچار رکود شدهاند و از سوی دیگر، با امکان رونق بیشتر خدمات و فعالیتها روبرو هستند. نقطه قوت سیاستگذاری در مراکز اطلاعات، سوق دادن آنها از وضعیت رکود به وضعیت رونق است. در این یادداشت به صورت مختصر، سازوکارهای احتمالی برای ارتقای عملکرد مراکز اطلاعات در نظم جدید عصر کرونا تبیین شده است. استفاده از این سازوکارها برای فرمولبندی سیاستها میتواند نتایج مثبت و اثربخشی را به ارمغان بیاورد.
بیماری کرونا
کتابخانهها
مراکز اطلاعات
اطلاعگرایی مضاعف
نیاز اطلاعاتی
2020
10
22
7
15
https://stim.qom.ac.ir/article_1680_ece7518b6ab05197d1f3b3d3119c0e41.pdf
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
stim
2476-6658
2476-6658
1399
6
3
سواد اطلاعاتی، تسهیم دانش و قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان دانشگاه قم
سوسن
بهرامی
رضا
جعفری هرندی
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه چندگانه بین سواد اطلاعاتی، تسهیم دانش و قابلیتهای کارآفرینیدانشجویان دانشگاه قم است. روششناسی:روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی چندمتغیری است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری (3476 نفر) دانشگاه قم در سال تحصیلی 98-97 و روش نمونهگیری طبقهای- تصادفی میباشد. حجم نمونه براساس فرمول کوکران تعداد 346 نفر تعیین شد. دادهها از طریق پرسشنامههای سواد اطلاعاتی سولمون، ویلیامسون و تایلر (2007)، تسهیم دانش واندنهوف و دیریدر (2004) و قابلیتهای کارآفرینی میرزاصفی، رجاییپور و جمشیدیان (1390) گردآوری گردید. روایی این پرسشنامهها با استفاده از روایی محتوایی و پایایی آنها با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. یافتهها: بین سواد اطلاعاتی(تعریف نیاز اطلاعاتی، مکانیابی اطلاعات، ارزشیابی اطلاعات، سازماندهی اطلاعات، تبادل اطلاعات) و تسهیم دانش (اهدای دانش و گردآوری دانش) با قابلیتهای کارآفرینیدانشجویان رابطه چندگانه و معناداری وجود دارد. نتیجهگیری: دانشجویان برخوردار از سواد اطلاعاتی دارای قوه درک و قابلیت پرورش ایدههای جدید بوده و نقش موثری در تولید دانش، انتقال و بهرهبرداری از آن را داشته و نقش موثری در توسعه قابلیتها و فعالیتهای کارآفرینی جهت اهداف توسعه جامعه و کشور خواهند داشت.
سواد اطلاعاتی
تسهیم دانش
کارآفرینی
دانشجویان
دانشگاه قم
2020
10
22
17
36
https://stim.qom.ac.ir/article_1676_91aa4561dd21d6a5fca4b20fc0a6b0b5.pdf
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
stim
2476-6658
2476-6658
1399
6
3
ارائه الگوی نظام یکپارچه مدیریت محتوا در کتابخانههای دیجیتال دانشگاه آزاد اسلامی
رسول
عباسی
فرشته
سپهر
زهره
میرحسینی
علیرضا
اسفندیاری مقدم
هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی نظام یکپارچه مدیریت محتوا در کتابخانههای دیجیتال دانشگاه آزاد اسلامی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع ترکیبی میباشد که برای گردآوری مؤلفههای مدیریت محتوا از روش اسنادی و جهت انجام بخش کیفی در طراحی مؤلفهها از روش دلفی طی سه دوره توسط 12 نفر از صاحبنظران و برای گردآوری دادهها از پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده شد. جامعه آماری شامل همه کارکنان بخش انفورماتیک دانشگاههای آزاد اسلامی به تعداد 150 نفر میباشند. یافتهها: گویهها و مؤلفههای سیستم مدیریت محتوا در کتابخانههای دیجیتال دانشگاه آزاد اسلامی، در قالب 9 عامل شناسایی شد که به ترتیب ارزش ویژه عبارتند از: حفاظت و پشتیبانی 53/9، کنترل و نظارت 01/8، ذخیره و بازیابی اطلاعات 96/7، تدوین خط مشی 76/7، آموزش مدیریت 75/7، ادارۀ محتوا 46/7، تعامل رابط- کاربر 16/5، تدوین محتوا 89/4 و خدمات تحویل محتوا 71/4. نتیجهگیری: جهت پی بردن به میزان اهمیت هر یک از مؤلفههای مدیریت محتوا پس از تجزیه و تحلیل مؤلفهها و گویهها به کمک تحلیل عامل اکتشافی و عامل تأییدی، اقدام به طراحی مدل عامل برازش شدهای جهت ارائه الگوی نظام یکپارچه مدیریت محتوا در کتابخانههای دیجیتال دانشگاه آزاد اسلامی گردید.
مدیریت محتوا
کتابخانههای دیجیتال
محتوای دیجیتال
دانشگاه آزاد اسلامی
2020
10
22
37
58
https://stim.qom.ac.ir/article_1679_97ea7652faa82207f8bd44b367d1e203.pdf
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
stim
2476-6658
2476-6658
1399
6
3
دادهکاوی رفتارهای اطلاعیابی پژوهشگران گروههای پژوهشی قدرت نرم، جامعه و امنیت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و راهبردی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
صدیقه
محمد اسماعیل
هدف: امروزه دادهکاوی نقش مهمی در برنامهریزی اطلاعاتگرا دارد. از اینرو پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتار اطلاعیابی پژوهشگران گروههای پژوهشی قدرت نرم، جامعه و امنیت پژوهشگاه علوم انسانی، و مطالعات فرهنگی و راهبردی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، با رویکرد دادهکاوی به عنوان ابزاری جهت بدست آوردن الگوی نامشهود تراکنشها و رفتارهای اطلاعیابی آنان در کار با منابع اطلاعاتی در این حوزه تخصصی انجام شد. روششناسی پژوهش: روش پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع مطالعات کاربردی بوده و با روش پیمایشی- توصیفی و با استفاده از تکنیک شبکه عصبی انجام شده است. ابزار این پژوهش پرسشنامه محققساخته بوده و جامعه مورد مطالعه ۱۰۰ نفر میباشد. پس از جمعآوری دادهها، شبکه عصبی به منظور خوشهبندی دادهها انتخاب و با استفاده از نرمافزار مطلب نسخه ۱۴، پژوهشگران براساس مؤلفههای اصلی پژوهش خوشهبندی شدند. سپس با حذف هر یک از زیرمؤلفههای اصلی پژوهش، مؤثرترین و کماثرترین گزینه در رفتار اطلاعیابی آنان در کار با منابع اطلاعاتی در این حوزه تخصصی تعیین شد. یافتهها:با انجام خوشهبندی با استفاده از شبکه عصبی خودسازمانده، مهمترین مؤلفه در هدف و انگیزه اطلاعیابی پژوهشگران جامعه مورد مطالعه ارتقای کیفیت تدریس، مهمترین عامل در استفاده از منابع اطلاعاتی دستیابی به مجلات تماممتن الکترونیک فارسی در محیط مجازی و ارائه خدمات اطلاعاتی در همین محیط در زمینه رشته تخصصی خود تعیین شد. نتیجهگیری: از آنجا که امروزه ما با بحث حکمرانی دادهها مواجه هستیم و داده، عنصری استراتژیک و اساس هر کسب و کاری محسوب میشود، بنابراین، بررسی رفتار دادهها با رویکردهای مختلف از جمله تکنیک شبکه عصبی حائز اهمیت و ارزش بوده و از جایگاه ویژهای برخوردار است. لذا، با توجه به هدف و یافتههای پژوهش حاضر، بررسی و خوشهبندی رفتارهای اطلاعاتی منتج از نیازهای اطلاعاتی پژوهشگران جامعه مورد مطالعه با استفاده از این رویکرد، به کسب آگاهی و شناخت مناسب از نیازهای اطلاعاتی آنان، و به تهیه و تدارک منابع مورد نیاز آنان منتج میگردد، و این امر از جمله تمهیداتی است که زمینه انجام پژوهشهای موثر، کسب یافتههای مناسب و در نتیجه تصمیمگیری اطلاعاتگرا را بر این اساس برای مدیران و دستاندرکاران این حوزه (فضای سایبر و قدرت نرم) فراهم مینماید.
دادهکاوی
شبکه عصبی مصنوعی
رفتار اطلاعیابی
قدرت نرم
پژوهشگاه علوم انسانی
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و راهبردی
2020
10
22
59
80
https://stim.qom.ac.ir/article_1678_deffaa78e3fbeb8e19bfe2f11c1d0b77.pdf
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
stim
2476-6658
2476-6658
1399
6
3
تحلیلی بر عوامل و موانع موثر بر پذیرش سامانههای مدیریت اطلاعات پژوهش و فناوری (مورد مطالعه دانشگاه تبریز)
افشین
حمدی پور
رسول
زوارقی
هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل و موانع موثر بر پذیرش سامانه مدیریت اطلاعات پژوهش و فناوری (سیماپ) توسط اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز میباشد. روششناسی پژوهش: در مطالعهی توصیفی-پیمایشی حاضر، نمونهی آماری شامل 260 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه تبریز بود که به صورت طبقهای تصادفی انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع شد و در نهایت 174 پرسشنامه (67 درصد) تکمیل و عودت داده شد. دادههای به دست آمده با استفاده از شاخصهای آمار استنباطی (تحلیل عاملی، ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس، t و کلموگروف - اسمیرونوف) تجزیه و تحلیل شدند. یافتهها: در پژوهش حاضر پنج بازدارنده شناختی، تجهیزاتی، آموزشی، دسترسی و پیگیری پذیرش سامانه سیماپ توسط اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز شناسایی شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نیز نشان داد بین درک بازدارندههای شناختی، تجهیزاتی، آموزشی، دسترسی و آهنگ پذیرش آنها رابطه معنیداری وجود دارد. نتیجهگیری:با توجه به یافتهها به نظر میرسد اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز تمایل دارند از سامانه سیماپ استفاده نمایند، هرچند در این بین بازدارندههایی هم وجود دارد که میتواند استفاده از این سامانه را تحت تاثیر قرار دهد. با برطرف شدن این بازدارندهها میتوان امیدوار بود که اکثریت اعضای هیأت علمی این سامانه را پذیرش و استفاده نمایند.
سامانه پژوهش و فناوری
اعضای هیأت علمی
سیماپ
دانشگاه تبریز
2020
10
22
81
105
https://stim.qom.ac.ir/article_1675_f0a13cc691efa2140499e689d7b1a030.pdf
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
stim
2476-6658
2476-6658
1399
6
3
سنجش معیارهای مدیریت دانش، در وبسایت دانشگاههای دولتی شهر تهران براساس مدل K-ACT (مطالعه موردی وبسایت دانشگاههای تهران، تربیت مدرس و علامه طباطبایی)
احمدرضا
احمدی میرقائد
عصمت
مومنی
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی وبسایتهای دانشگاه تهران، تربیت مدرس و علامه طباطبایی، براساس معیارهای مدیریت دانش، مدل کا- اکت است که پس از ارزیابی انجام گرفته، رتبهبندی جامعه مورد پژوهش نیز مشخص گردید. روششناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و با روش پیمایشی- ارزیابانه انجام شده است. نتایج: وبسایت دانشگاه تهران در مولفه دسترسپذیری دانش با 8/72% در جایگاه اول و وبسایتهای دانشگاههای تربیت مدرس و علامه طباطبایی هر کدام با 4/63% در این مولفه در جایگاه دوم قرار دارند. در مولفه خلق دانش، وبسایت دانشگاه تربیت مدرس با 3/83% در جایگاه نخست، وبسایت دانشگاه علامه طباطبایی با50% امتیاز در جایگاه دوم و وبسایت دانشگاه تهران با 3/33% در جایگاه سوم قرار دارند. در مولفه اشاعه اطلاعات دانش نیز وبسایت دانشگاه تربیت مدرس با 3/86% رتبه اول، وبسایت دانشگاه علامه طباطبایی با 5/54% در جایگاه دوم و وبسایت دانشگاه تهران با 50% امتیاز در جایگاه سوم قرار دارند. به طور کلی در این مدل (که خود شامل سه مولفه دسترسپذیری، خلق و اشاعه دانش است)، وبسایت دانشگاه تربیت مدرس با 76% امتیاز دارای رتبه نخست، وبسایتهای دانشگاه تهران و علامه طباطبایی نیز هر کدام با 58% امتیاز دارای رتبه دوم میباشند. نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر، مبین این مطلب است که هر چند وبسایتهای جامعه مورد بررسی، در رعایت معیارهای مدیریت دانش بالاتر از حد متوسط ظاهر شدند، ولی تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله وجود دارد و هنوز ضعفهای بسیاری در استفاده از فناوریهای نوین و مخصوصا وبسایتها در ایران وجود دارد. هرچند گامهایی در این راستا برداشته شده، ولی نیازمند استفاده از تفکرات کارشناسان خبره از یکسو و نظرسنجی از کاربران وبسایتها از سوی دیگر نیز میتواند در این راستا راهگشا و موثر باشد.
مدل K-ACT
وبسایت
دانشگاه تهران
دانشگاه تربیت مدرس
دانشگاه علامه طباطبایی
2020
10
22
107
130
https://stim.qom.ac.ir/article_1677_1f4cedba6145ae2dfb3efffaa0e87742.pdf
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
stim
2476-6658
2476-6658
1399
6
3
بررسی میزان همخوانی ساختار و ویژگی های اصطلاحنامههای علوم اسلامی با اصطلاحنامه بازیابی
محمدهادی
یعقوبنژاد
لیلا
آجرلو
سید مهدی
طاهری
هدف: تعیین و تبیین میزان همخوانی ساختار و ویژگیهای اصطلاحنامههای علوم اسلامی با اصطلاحنامههای بازیابی بر اساس استاندارد ایزو 25964. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و روش پژوهش پیمایشی-تحلیلی است. ابزار گردآوری دادهها سیاهه وارسی پژوهشگرساخته است. جامعه پژوهش شامل توصیفگرهای اصطلاحنامههای علوم اسلامی است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از شاخصهای آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی نیز از آزمون t تکنمونهای، فریدمن و آزمون کولموکروف-اسمیرنوف با کمک نرمافزار اس.پی.اس.اس استفاده شده است. یافتهها: براساس دادهها بیشترین میزان همخوانی با استاندارد به شیوه نمایش با میانگین 87/80% و بعد از آن به ترتیب عمق روابط معنایی با میانگین کل 00/70% میزان نزدیکی اصطلاحات به زبان طبیعی با میانگین12/24% و بخش میزان همخوانی اصطلاحات نامرجح مربوط به هر اصطلاح مرجح و میانگین 25/22% بخش میزان کمی و محتوایی یادداشت دامنه با میانگین 87/19% و کمترین میزان همخوانی به بخش گویایی نشانههای بیانگر روابط با میانگین 37/19% مربوط میشد. نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد اصطلاحنامههای علوم اسلامی از نظر میزان مطابقت با استاندارد اصطلاحنامههای بازیابی در سطح بالایی از همخوانی است. بر اساس یافتهها بین ساختار و ویژگیهای اصطلاحنامههای علوم اسلامی با اصطلاحنامههای بازیابی تفاوت معناداری وجود دارد.
اصطلاحنامههای علوم اسلامی
اصطلاحنامه
استاندارد ایزو 25964
یادداشت دامنه
روابط معنایی
زبان طبیعی
نشانههای بیانگر روابط
2020
10
22
131
157
https://stim.qom.ac.ir/article_1682_973f14582119f13c0432e07651d7e5d8.pdf