طراحی و آزمایش مدل رابطۀ علّی مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی و یادگیری سازمانی با میانجی‌گری مدیریت دانش در کارکنان پالایشگاه گاز بیدبلند شهرستان بهبهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 استاد، گروه روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی علی مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی و یادگیری سازمانی با میانجی‌گری مدیریت دانش در میان کارکنان زن و مرد پالایشگاه گاز بیدبلند شهرستان بهبهان انجام شد.
روش‌شناسی: این پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل مسیر با مدل معادلات ساختاری (SEM) است. جامعۀ آماری شامل تمامی کارکنان پالایشگاه گاز بیدبلند بود که با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی تعداد 188 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده‌ها، مقیاس سواد اطلاعاتی بیگدلی (1396)، پرسشنامه‌های مدیریت دانش لاوسون (2003) و یادگیری سازمانی نیفه (2001) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار AMOS و SPSS نسخه 23 استفاده شد.
یافته‌ها:مقادیر شاخص‌های برازندگی مربوط به الگوی پیشنهادی پژوهش نشان داد که اکثر شاخص‌های برازندگی در حد مطلوب و تا حدودی زیادی قابل قبول است. در رابطه با فرضیه‌های مربوط به اثر مستقیم، یافته‌ها نشان داد که سواد اطلاعاتی اثر مستقیم و مثبت بر مدیریت دانش و یادگیری سازمانی دارد. همچنین مدیریت دانش نیز رابطه مستقیم و مثبت بر یادگیری سازمانی دارد. نتایج آزمون بوت استراپ در خصوص فرضیه‌ی غیر مستقیم نشان داد که سواد طلاعاتی از طریق مدیریت دانش اثر غیر مستقیم و مثبت بر یادگیری سازمانی کارکنان پالایشگاه گاز بیدبلند شهرستان بهبهان دارد.
نتیجه‌گیری: یادگیری سازمانی یکی از ویژگی‌های مهم هر سازمان دانش- محور است که در رسیدن سازمان‌ها به اهداف‌شان نقشی کلیدی ایفا می‌کند. بنابراین مدیران پالایشگاه بیدبلند بهبهان جهت تقویت و استفاده بهینه از دارایی‌های نامشهود خود و کسب مزیت رقابتی توسط این دارایی‌ها، ضرورت دارد کارکنان را به مهارت‌های سواد اطلاعاتی توانمند سازند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing and testing a causal relationship model of information literacy components and organizational learning with the mediation of knowledge management in the staff of Bidboland gas refinery in Behbahan

نویسندگان [English]

  • Farideh Osareh 1
  • Zahed Bigdeli 1
  • Manijeh Shahni Yilagh 2
  • Sedigheh Taherzadeh Mousavian 3
1 Professor, Department of Knowledge and Information Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Professor, Department of Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
3 PhD. Student in Knowledge and Information Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Objective: The aim of this study was to investigate the causal relationship between information literacy components and organizational learning mediated by knowledge management among men and women employees of Bidboland gas refinery in Behbahan.
Methodology: The present study is correlational, of path analysis type with structural equations (SEM). The statistical population of the study is all formal and contractual employees of Bidboland gas refinery in Behbahan city in 2019. to determine the sample size, the number of paths tested in the model was used as a criterion; according to Klein (2011, p. 12) between 10 to 20 people can be selected for each path. For this purpose, 15 people were selected for each path. Finally, the number of people in the statistical population was determined to be 188 using
random sampling. Data collection tools were Bigdley Information Literacy Scale (2017), Lawson Knowledge Management Questionnaire (2003), and Nife Organizational Learning (2001). Different preliminary analysis (mean, standard deviation, minimum, and maximum score) was used to analyze the data. The skewness and elongation test, as well as the correlation coefficient, were used to normalize the data. The suitability of the proposed model was assessed through the structural equation model with Emus software version 23. To determine the fit of the proposed model with a combination of data, the following fit indices were used: chi-square (c2), relative chi-square (df/c2), good fit index (GFI), adjusted good fit index (AGFI), index Adaptive fit (CFI), incremental fit index (IFI) and root mean index of mean squared error (RMSEA) and bootstrap method were used to test the mediating effects.
Results: The values of fit indicators related to the proposed research model showed that most fit indicators are acceptable and to a large extent acceptable. Regarding the direct effect hypotheses, the findings showed that information literacy components have a direct and positive effect on knowledge management and these components explain 40% of knowledge management. Also, the findings showed that information literacy and organizational learning components has a direct and positive relationship and knowledge management has a direct and positive relationship with organizational learning and knowledge management explains 61% of organizational learning. The results of the bootstrap test regarding the indirect hypothesis showed that information literacy through knowledge management has an indirect and positive effect on the organizational learning of the employees of Bidboland gas refinery in Behbahan city.
Conclusion: In general, according to the findings of the present study, it can be argued that information literacy is considered as a tool of empowerment in today's information society that is correlated with knowledge management, ie empowerment of people with information literacy skills in creating appropriate knowledge management in organizations and organizational learning. It has a positive effect. Therefore, it is necessary for Behbahan Bidboland Gas Refinery to achieve its organizational goals by holding training workshops to raise the level of information literacy skills of its employees to improve the organizational learning of individuals and knowledge management in line with organizational goals.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Management
  • Information Literacy
  • Organizational Learning
  • Bidboland Gas Refinery
  • Knowledge-Based Organizations

مراجع

آزادبخش، ز. ؛ پیوند، ع. (۱۳۹۶). بررسی رابطه بین سواد اطلاعاتی و فناوری اطلاعات با مدیریت دانش در سرپرستی بانک صادرات استان کرمان. در: سومین کنفرانس علوم مدیریتی ایران (با رویکرد نوآوری‌های مدیریتی). تهران: شرکت توسعه دانش فرزانگان ایرانیان.
برزگری، س. ؛ حیدری، م.؛ کیخسروی، ع. (1395). بررسی تأثیر مدیریت دانش بر یادگیری سازمانی با مطالعه نقش میانجی توانمندسازی کارکنان (مطالعه موردی؛ بانک ملت شعب ارومیه). در: اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، حسابداری، علوم تربیتی و اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل.
بیک‌زاده، ج. ؛ فردی آذر، ع. ؛ فتحی بنابی، ر. (1389). بررسی عوامل سازمانی مؤثر بر یادگیری سازمانی منطقه‌ی 8 عملیات انتقال گاز. مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، 4(12): 64-33.
حسن‌زاده، م. (۱۳۸۳). کاربرد مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی در مدیریت دانش سازمان‌ها. در: همایش آموزش استفاده کنندگان و توسعه سواد اطلاعاتی در کتابخانه‌ها، مراکز اطلاع رسانی و موزه‌ها، مشهد، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی:
https://www.civilica.com/Paper-UEILLIC01-UEILLIC01_007.html
خان عزیزی، م. ؛ طالع‌پسند، س. (1396). رابطه راهبردهای مدیریت دانش با ظرفیت‌های یادگیری فردی و سازمانی. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 11(37): 111-130. Doi: 10.22034/jiera.2017.57768
زمانی، ا. ؛ پورآتشی، م. (1395). دانش‌محوری در دانشگاه و صنعت از منظر یادگیری سازمانی مبتنی بر تجربیات. صنعت و دانشگاه43-44: 47-58.
شریفی یزدی، ع. (1398). بررسی رابطه تسهیم دانش و فراموشی سازمانی هدفمند با سواد اطلاعاتی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی کرمان. در: نهمین کنفرانس آسیب‌شناسی مدیریت منابع انسانی. تهران: دانشگاه الزهراء، مرکز توسعه آموزش‌های مدیریت آزما پارسیان (تاماپ(. قابل دسترس در:
https://www.civilica.com/Paper-HAPCO09-HAPCO09_005.html
شعرا، ز. (۱۳۹۲). بررسی رابطه سواد اطلاعاتی و یادگیری سازمانی در میان کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز و ارائه راهکارهای عملی بهبود یادگیری سازمانی با استفاده از افزایش سواد اطلاعاتی کارکنان. در: اولین کنفرانس بین‌المللی حماسه سیاسی (با رویکردی بر تحولات خاورمیانه) و حماسه اقتصادی (با رویکردی بر مدیریت و حسابداری). رودهن: دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، قابل دسترس در:
https://www.civilica.com/Paper-ICPEEE01-ICPEEE01_1043.html
شقاقی، م. (1387). مدیریت دانش و سواد اطلاعاتی و رابطه متقابل آنها در محیط کسب و کار. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 19(2): 107-126.
علوی، س. (1387). یادگیری سازمانی و عوامل مؤثر بر آن. پیام مدیران فنی و اجرایی، 24: 66-75.
قربانی، م. ؛ نیشابوری، و. ؛ عرفانیان خان‌زاده، ح. ؛ یعقوبی، م. (1395). بررسی نقش میانجی قابلیت یادگیری سازمانی در رابطه بین تسهیم دانش و قابلیت نوآوری سازمانی. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 9(34): 135-168.
Doi: 10.22111/jmr.2017.3106
قلاوند، ز. ؛ بزرگی، ع. (۱۳۹۳). بررسی رابطه یادگیری سازمانی و مدیریت دانش در شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجد سلیمان. مدیریت اطلاعات و دانش‌شناسی، 1(2). قابل دسترس در:
https://www.civilica.com/Paper-JR_JKIM-JR_JKIM-1-2_009.html
قنبری، س. ؛ نصیری، ف. ؛ عبدالملکی، ش. (۱۳۹۲). بررسی رابطه سواد اطلاعاتی با مدیریت دانش دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان سنندج. در: ششمین کنفرانس مدیریت دانش. تهران: موسسه اطلاع‌رسانی نفت، گاز و پتروشیمی. قابل دسترس در:
https://www.civilica.com/Paper-IKMC06-IKMC06_009.html
کریمی، ا. ؛ اندیشمند، ط. ؛ اندیشمند، و. (۱۳۹۸). پیش‌بینی عملکرد شغلی براساس سواد اطلاعاتی و تسهیم دانش در اساتید دانشگاه شهید باهنر کرمان. در: اولین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در روانشناسی، مشاوره و علوم رفتاری. تهران: دبیرخانه دائمی کنفرانس. قابل دسترس در:
https://www.civilica.com/Paper-ISCPS01-ISCPS01_113.html
محبی آشتیانی، س. ؛ اخوان، پ. (1398). تأثیر یادگیری سازمانی بر عملکرد با میانجی‌گری مدیریت دانش (مطالعه موردی؛ بانک کشاورزی ایران). رشد فناوری، 59: 55-62.
محرمی، ا. (1395).نقش سواد دیجیتال و ظرفیت یادگیری سازمانی بر عملکرد شغلی کارکنان اداره آموزش و پرورش
استان آذربایجان شرقی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده علوم تربیتی و
روان‌شناسی.
محمدعلی پور، ن. ؛ مطهری، آ. (1398). تأثیر سازمان یادگیرنده بر ارتقاء عملکرد سازمانی با میانجی‌گری مدیریت دانش. در: اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت دانش، بلاکچین و اقتصاد. تهران: انجمن مدیریت دانش ایران. قابل دسترس در:
https://www.civilica.com/Paper-BLOCKCHAIN01BLOCKCHAIN01_013.html
مظفری رمچاهی، ح. (1392). ارزیابی میزان سواد اطلاعاتی و رابطه آن با خودراهبری در یادگیری دانشجویان مدیریت و برنامه‌‌ریزی آموزشی دانشگاه آزاد قشم نیم‌سال اول 1392-93. پژوهش‌های علوم انسانی، 5(31):130-113.
نادی، م. ؛ بختیار نصرآبادی، ح. ؛ فرهمندپور، م. (1389). تحلیل رابطه بین ابعاد مدیریت دانش و سطوح یادگیری سازمانی در بین اعضاء هیئت علمی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 89-1388. آموزش و ارزشیابی، 4(13): 123-146.
یعقوبی‌پور، ع. ؛ رامشک، ع. ؛ اسلامی‌نژاد، ل. (۱۳۹۴). بررسی تأثیر سواد اطلاعاتی کارکنان بر پیاده‌سازی مدیریت دانش. در: کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، استانبول، مؤسسه مدیران ایده‌پرداز پایتخت ایلیا. قابل دسترس در:
https://www.civilica.com/Paper-MRMEA01-MRMEA01_494.html
Alavi, S.; Dzuraidah. A.W. & Norhamidi, M. (2010). Exploring the relation between organizational learning and knowledge management for improving performance.Paper presented at the conference. Conference Location: Shah Alam, Selangor, Malaysia. Date of Conference: 17-18 March 2010. DOI: 10.1109/INFRKM.2010.5466899 .
Buheji, M. ; Al-Hasan. S. ; Thomas, B. & Denis Melle, D. (2014). The Influence of Knowledge Management on Learning in Government Organisations.American Journal of Industrial and Business Management, 4: 657-670.
Fani, A.A. ; Danaee Fard, H. & Yakhkeshi, H. (2015). The relationship between knowledge management and organizational learning within middle and senior managers of Iranian public organizations. Information and Knowledge Management, 5(6): 102.
Ferguson, K.S. (2009). Information literacy and its relationship to knowledge management: A theoretical study. Journal of Information Literacy, 3(2): 6-24. https//doi.org/10.11645/3.2.188.
Haghighi, M.A. ; Tabarsa, G.A. & Kameli, B. (2014). Investigation the Relationship between Knowledge Management Processes and Empowerment of Human Resources. Global Journal of Management Studies and researches, 1(2):122-130.
Hemmati, M. (2017). The relationship between information literacy and knowledge management among students and faculty members of Shiraz University. International Review of Management and Marketing, 7(2): 372-377.
Heng, L. & Mansor, Y. (2010). Impact of information literacy training on academic self- efficacy and learning performance of university students in a problem- based learning environment. Pertanika Journal of social science & Humanities, 18(2): 121- 134.
King, W.R. (2009). Knowledge management and organizational learning. Annals of Information System, 4: 3-13.
Kline, R.B. (2011). Principles & Practice of Structural Equation Modeling. New York: The Guilford Press, Second Edition.
Lawson, S. (2003). Examining the relationship between organizational culture and knowledge management. Doctoral dissertation. Nova southeastern university.
Madge, O.L. (2012). Framework for creating a culture of learning and knowledge sharing in libraries and information services. Studii de Biblioteconomie şi Ştiinţa Informării, (16): 77-90.
Martinez-Crespo, J. & Lopez-Arellano, H. (2019). Model design for knowledge management and organisational learning for business schools. International Journal of Learning and Intellectual Capital, 16(2): 117-144.
Meyer, L.S. ; Gamst, G. & Guarino, A.J. (2006). Applied Mulltivariate Research: design and Interpretation. Logon: Sage Publication.
Monge, R. & Frisicaro-Pawlowski, E. (2014). Redefining information literacy to prepare students for the 21st century workforce. Innovative Higher Education, 39(1): 59-73.DOI:10.1007/S 10755-013-9260-5 published online.
Neefe, D.O. (2001). Comparing levels of organizational learning maturity of colleges and university participating in traditional and non-traditional. University of Wisconsin-Stout Menomonie, WI. 54-75.
O’Farrill, R.T. (2010). Information literacy and knowledge management at work: conceptions of effective information use at NHS 24. Journal of Documentation, 66(5): 706-733.
Stevens, J.P. (2012). Applied multivariate statistics for the social sciences. Routledge.
‏Ed. 50.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
دوره 6، شماره 4
دی 1399
صفحه 15-48

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار