تاثیر استفاده از رسانه‌های اجتماعی بر سواد سلامت دانشجویان در مواجهه با بحران کرونا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 Master's degree, Department of knowledge and Information Science, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین استفاده از رسانه‌های اجتماعی با مؤلفه‌های سواد سلامت دانشجویان شامل ظرفیت و توان دسترسی، درک و فهم، پردازش و ارزیابی و تصمیم‌گیری و رفتار در خصوص اطلاعات در مواجهه با بحران کرونا انجام شده است.
روش: پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و با روش پیمایشی-تحلیلی انجام شده است. در این پژوهش توزیع نمونه پیشنهادی تاباخنیگ و فیدل، 288 نفر از مجموع کلیه دانشجویان دانشگاه‌های سراسری از تمامی مقاطع محاسبه شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که براساس بررسی متون و تحقیقات پیشین طراحی شد.
این پرسشنامه شامل 60 سوال (17 سوال کیفی و 43 سوال کمّی) و چهار مؤلفه وضعیت فردی، سرگرمی و اوقات فراغت، جستجو و تبادل اطلاعات، کسب اطلاعات، خواندن، فهم و درک، ارزیابی و تصمیم‌گیری رفتار بود. روایی این پرسشنامه با نظر متخصصان، مطلوب، و پایایی آن براساس محاسبه آلفای کرونباخ 941/0 محاسبه شد. پس از جمع‌آوری داده‌ها، اطلاعات به وسیله نسخه 26 نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آمار توصیفی، معادلات ساختاری و آزمون‌های t مستقل، t تک‌نمونه‌ای و تحلیل واریانس یک‌طرفه تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان داد که رابطه مثبت قوی بین میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی و سواد سلامت در مواجهه با بیماری کرونا در دانشجویان وجود دارد (001/0<P). جنسیت، سن، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی در طول روز و ابتلا به بیماری کرونا در رابطه بین میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی و سواد سلامت دانشجویان در مواجهه با بیماری کرونا تأثیرگذار بود.
نتیجه‌گیری: براساس نتایج آزمون آنالیز واریانس، بین مراجعه به رسانه مورد نظر و بازیابی اطلاعات تخصصی، با میزان سواد سلامت دانشجویان در مواجهه با بیماری کرونا، ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد، متغیر سواد سلامت و مولفه‌های وضعیت فردی، دسترسی، خواندن، فهم و درک، ارزیابی و تصمیم‌گیری و رفتار دانشجویان در مواجهه با بیماری کرونا موثر بود.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Impact of Social Media Use on Students' Health Literacy in Facing the Corona Crisis

نویسندگان [English]

  • Fahime Alirezaei 1
  • Mitra Samiei 2
  • Reza Maleki 3
1 کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
2 Associate Professor, Department of knowledge and Information Science, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of knowledge and Information Science, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Purpose: The present study aimed to determine the relationship between social media usage and the components of students' health literacy. This includes the capacity to access, understand, process, evaluate information, and make informed decisions and behaviors in response to the COVID-19 crisis.
Method: The present study is applied in nature and was conducted using a survey-analytical method. The sample distribution, as proposed by Tabachnick and Fidell, was calculated to include 288 university students from various academic levels across the nation. The research tool was a researcher-developed questionnaire designed based on a review of existing literature and prior studies. This questionnaire comprised 60 questions, including 17 qualitative and 43 quantitative items, organized into four components: personal situation, hobbies and leisure, information search and exchange, and information acquisition, which encompasses reading, understanding, comprehension, evaluation, and decision-making behavior. The validity of this questionnaire was deemed satisfactory by experts, and its reliability was assessed using Cronbach's alpha, which yielded a value of 0.941. Following data collection, the information was analyzed with SPSS version 26, employing descriptive statistics, structural equation modeling, independent t-tests, one-sample t-tests, and one-way analysis of variance.
Findings: The findings from the data analysis indicate a strong positive correlation between
the extent of social media usage and health literacy regarding the coronavirus disease among students (P<0.001). Gender, age, marital status, education level, daily social media usage, and the experience of having contracted the coronavirus disease significantly influenced the relationship between social media use and students' health literacy in managing the coronavirus disease.
Conclusion: The analysis of variance test results indicates a positive and significant relationship between the use of preferred media for retrieving specialized information and the level of health literacy among students in their response to the coronavirus disease. The results also indicated that health literacy, along with the components of personal status, access, reading, understanding, evaluation, decision-making, and behavior, significantly influenced students' responses to the coronavirus disease.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Health Literacy
  • Social Networks
  • Corona
  • Student
آینه، م.، حسین‌پور، م. (1400). بررسی تأثیر عوامل مؤثر در استفاده از رسانه‌های اجتماعی بر ارتقای سطح سواد سلامت الکترونیک شهروندان در بحران‌ها. انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی، 8(1): 93-84.
باقری شیخانگفشه، ف.، اکبری، م.، یوسفی سیاکوچه، ع.، انصاری‌فر، ن. (1399). نقش سواد سلامت و سواد رسانه‌ای در پیش‌بینی ترس از کرونا ویروس 2019. در: نخستین کنگره ملی دانشگاه و کووید-19 (ابعاد روانی- اجتماعی، بهداشتی و آموزشی). تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
پاشایی‌پور، ش.، سالمی، ن.، انصاری، م. (1397). بررسی ارتباط بین سواد سلامت و میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی در کارکنان اداری دانشگاه علوم پزشکی تهران. پژوهش پرستاری، 13(2): 67-72.
رحیمی، ص.، فتاحی، م. (1398). بررسی رابطه‌ استفاده از شبکه‌های اجتماعی با سواد سلامت کاربران در کتابخانه‌های عمومی شهر ایلام در سال ۱۳۹۶. پیاورد سلامت، 13(3): 210-201.
صفاری، م.، سنایی نسب، ه.، رشیدی، ج.ح.، رحمتی، ف.، پاکپور حاجی‌آقا، ا. (1400). عوامل مرتبط با سواد سلامت در زمینه پیشگیری و کنترل بیماری کووید-۱۹: یک مطالعه مقطعی. ارتقای بهداشت نظامی، 2(1): 266-256.
فتح‌آبادی، ج.، صادقی، س.، جمهری، ف.، طلانشان، آ. (1396). نقش سبک زندگی سلامت‌محور و مکان کنترل سلامت در پیش‌بینی ابتلا به اضافه وزن. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، ۵(۴): 287-280.
 
CAPTCHA Image