چالش‌های اثربخشی تحقیقات در علوم انسانی و اجتماعی در ایران: تحلیلی داده بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات در آموزش، دانشگاه مک‌گیل، مونترال، کانادا

2 دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

3 استاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی چالش‌های دستیابی تحقیقات علوم انسانی و اجتماعی به اثربخشی در کشور است. به همین منظور، چالش‌ها نه تنها از دیدگاه افراد دخیل در حوزه پژوهش، بلکه از دیدگاه کاربران بالقوه نتایج تحقیقات مورد بررسی قرار گرفتند.
روش‌‌شناسی: این پژوهش کیفی و دارای رویکردی تفسیرگرایانه است. مشارکت‌کنندگان شامل محققان حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی، مدیران حوزه پژوهش و نمایندگان سازمان‌هایی بودند که نقش اصلی را در تولید علم و یا به‌کارگیری نتایج تحقیقات به عهده داشتند. انتخاب مشارکت‌کنندگان بر مبنای نمونه‌گیری زنجیره‌ای بود و مصاحبه‌ها با 16 مشارکت‌کننده انجام شد. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه‌ساختار یافته جمع‌آوری گردید. تحلیل داده‌ها نیز از طریق روش داده‌‌بنیاد انجام و سپس نظریه نهایی پژوهش ارائه شد.
نتایج:با تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده، در مرحله کدگذاری باز، تعداد 59 کد از محتوای مصاحبه‌ها استخراج گردید و در ادامه فرآیند تحلیل داده‌ها از طریق کدگذاری محوری، دسته‌ها در قالب هشت مفهوم انتزاعی‌تر طبقه‌بندی شدند. در نهایت، این مفاهیم در شش دسته مقوله هسته، شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها دسته‌بندی گردیدند.
نتیجه‌گیری: مدل ارائه شده در این پژوهش مشخص می‌کند که مانع بنیادین در دستیابی پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی به اثربخشی در جامعه، عدم به‌کارگیری تعریفی مناسب از انتقال دانش برای نتایج علوم انسانی و اجتماعی می‌باشد. تعاریف و ساختارهای انتقال دانش در حال حاضر در دانشگاه‌ها با ویژگی‌های نتایج تحقیقات در این حوزه‌ها هماهنگ نبوده و همچنین مشوق‌ها و حمایت‌های معناداری را ارائه نمی‌دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Challenges to Creating Impact in Humanities and Social Sciences in Iran: A Grounded Theory Analysis

نویسندگان [English]

  • Hamid Golhasany 1
  • Tahere Hosseini 2
  • Mohammad Hassanzadeh 3
1 Ph.D. Student in Educational Studies, McGill University, Montreal, Canada
2 Ph.D. Student in Higher Education Management, Urmia University, Urmia, Iran.
3 Professor, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Aim: Increasingly, researchers and universities are demanded to demonstrate the relevance of their publicly funded research projects to societal challenges and development. This societal contribution is referred to as research impact in Iran. The primary purpose of the present study was to evaluate the challenges of creating research impact in Social Sciences and Humanities (SSH) in Iran’s context. To do so, we investigated participants' viewpoints from the research community and potential research users.
Methodology: This was a qualitative study with an explanatory orientation to address the study aim. Participants were SSH researchers and research managers at Iranian national universities as well as representatives of governmental organizations that had direct roles in the production or the use of research results. We used purposeful snowball sampling to identify participants with relevant knowledge and experience. Accordingly, we carried out semi-structured interviews with 16 participants. For analyzing the data, the grounded theory method was used, and then a final theory was formed.
Findings:Data from the interviews represented broad challenges in the process of research to impact. Specifically, these challenges were classified into six categories, namely, the core phenomenon, causal, contextual, and intervening conditions, strategies, and consequences. Each of these categories relates to a different aspect of challenges that researchers or potential users face in knowledge mobilization and uptake of research evidence.
Conclusions:The study revealed that the main obstacle to creating research impact in
SSH in Iran is the lack of a definition for knowledge mobilization that is appropriate to SSH research.
The current definitions and structures in universities are not consistent with the characteristics of SSH research and its audience. Furthermore, since this definition is not consistent with the nature of SSH research, researchers do not receive the necessary incentives and support for this purpose and are not able to integrate knowledge mobilization activities with their current academic activities and responsibilities. These findings emphasize the role of universities in facilitating the impact creation process by employing appropriate definitions and structures for knowledge mobilization.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research impact
  • Knowledge mobilization
  • Social sciences and Humanities
  • Research users
احسانی، و.؛ اعظمی، م.؛ نجفی، م.ب.؛ سهیلی، ف. (1395الف). اثربخشی پژوهش‌های علمیِ داخلی بر شاخص‌های توسعه ایران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 32(2): 319-347.
احسانی، و.؛ اعظمی، م.؛ نجفی، م.ب.؛ سهیلی، ف. (1395ب). مقدمه‌ای بر تبیین جایگاه مفهوم «اثربخشی» در «مدل ذهنی» رایج در ایران، در راستای بررسی علل کم‌توجهی به اثربخشی پژوهش‌های فزاینده کشور. سیاست‌نامه علم و فناوری، 6(2): 5-28.
بهزادی، ن.؛ رضوی، م.؛ حسینی، ر. (1393). طراحی الگوی مفهومی دانشگاه کارآفرین با رویکرد کارآفرینی سازمانی. توسعه کارآفرین، 7(4): 697-713.
پورکومله، ا.؛ قبادی، س.؛ خزایی، ک. (۱۳۹۱). دانشگاه نسل سوم: گامی به سوی کارآفرینی. در: کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش‌بنیان. بابلسر: شرکت پژوهشی طرود شمال. قابل دسترس در:
http://www.civilica.com/Paper-KNOWLEDGEBASE01-KNOWLEDGEBASE01_159.html
خسروی، م.؛ پورنقی، ر.؛ رسولی، ب.  (1397). بررسی و پیشنهاد شاخص‌های تأثیر پژوهش در ایران. قابل دسترس در:
https://irandoc.ac.ir/research/1860
شورای عالی انقلاب فرهنگی (1389). نقشه جامع علمی کشور.
صدیقی، م. (1396). بررسی کاربرد شبکه‌های اجتماعی علمی در ارزیابی اثربخشی پژوهش‌ها (مطالعه موردی: تحقیقات حوزه علم‌سنجی). قابل دسترس در:  https://irandoc.ac.ir/research/1858
فتّاحی، ر. (1393).تقابل شاخص‌های علم‌سنجی با شاخص‌های توسعه اقتصادی- اجتماعی. سخنرانی ارائه شده در همایش ملّی سنجش علم: ارزشیابی و آسیب‌شناسی (بروندادهای علمی). دانشگاه اصفهان، 31 اردیبهشت و 1 خرداد.
گلشنی، م. (1393). تب مقاله‌نویسی آفت است. سرآمد، 9: 72-77.
مبشر، م.؛ موسوی، ف.؛ نخعی، ن.؛ شیبانی، و. (1385). بررسی رعایت اصول اخلاق در پژوهش بر حیوانات آزمایشگاهی به روش کیفی. اخلاق در علوم و فناوری، 1(1): 49-60.
محمودپور، ب.؛ رحیمیان، ح.؛ عباس‌پور، ع.؛ دلاور، ع. (1391). واکاوی چالش‌های فراروی تجاری‌سازی تحقیقات علوم انسانی و ارائه یک نظریه زمینه‌ای. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 2(2):48-19.
معصومی همدانی، ح. (1382). پیشرفت علمی و توسعه علمی. در: مجموعه مقالات همایش سیاست‌ها و مدیریت برنامه‌های رشد و توسعه در ایران. تهران: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی: 252-237.
نجفی، م.ب.؛ مؤمنی، ف.؛ فتح اللهی، ج.؛ عزیزی‌پور، ب. (1394). مقدمه‌ای بر تبیین رابطه بین درآمدهای نفتی و بهره‌وری در ایران. پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 15(4): 143-172.
Abreu, M. & Grinevich, V. (2013). The nature of academic entrepreneurship in the UK: Widening the focus on entrepreneurial activities. Research Policy, 42(2): 408-422.
Doi: https://doi.org/10.1016/j.respol.2012.10.005.
Amara, N.; Ouimet, M. & Landry, R. (2004). New Evidence on Instrumental, Conceptual, and Symbolic Utilization of University Research in Government Agencies. Science Communication, 26(1): 75-106. Doi:10.1177/1075547004267491.
Baldini, N.; Grimaldi, R. & Sobrero, M. (2006). Institutional changes and the commercialization of academic knowledge: A study of Italian universities, patenting activities between 1965 and 2002. Research Policy, 35: 518-532.
Bandola-Gill, J. (2019). Between relevance and excellence? Research impact agenda and the production of policy knowledge. Science and Public Policy, 46(6): 895-905.
Doi:10.1093/scipol/scz037.
Bernard, H.R. (2002). Research methods in anthropology: Qualitative and quantitative approaches.3rd ed.. Walnut Creek, CA: Altamira Press.
Bielak, A.T.; Shaxson, L. & Clappison, A. (2012). Expanding Our Understanding of K* (KT, KE, KTT, KMb, KB, KM, Etc.). A Concept Paper Emerging from the K* Conference Held in Hamilton, Ontario, Canada, April 2012, United Nations University Press.
Bowen, G.A. (2008). Naturalistic inquiry and the saturation concept: a research note. Qualitative Research, 8(1): 137-152. https://doi.org/10.1177/1468794107085301.
Bozeman, B. (2000). Technology transfer and public policy: a review of research and theory. Research Policy, 29(4): 627-655. Doi: https://doi.org/10.1016/S0048-7333(99)00093-1.
Cain, K.; Shore, K.; Weston, C. & Sanders, C.B. (2018). Knowledge Mobilization as a Tool of Institutional Governance: Exploring Academics’ Perceptions of “Going Public”. Canadian Journal of Higher Education/Revue canadienne d'enseignement supérieur, 48(2): 39-54.
Cooper, A. (2012).Knowledge mobilization intermediaries in education: A cross-case analysis of 44 Canadian organizations. University of Toronto.
Creswell, J.W. & Brown, M.L. (1992). How chairpersons enhance faculty research: A grounded theory study. The Review of Higher Education, 16(1): 41-62.
Doi:10.1353/rhe.1992.0002.
Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. 2nd ed. Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc.
Elliott, N. & Jordan, J. (2010). Practical strategies to avoid the pitfalls in grounded theory research. Nurse Researcher, 17(4): 29-40. Doi:10.7748/nr2010.07.17.4.29.c7922.
Etzkowitz, H. (2004). The evolution of the entrepreneurial university. International Journal of Technology and Globalisation, 1(1): 64-77.
Fini, R.; Lacetera, N. & Shane, S. (2010). Inside or outside the IP system? Business creation in academia. Research Policy, 39(8): 1060-1069. Doi:https://doi.org/10.1016/j.respol.2010.05.014.
Graham, I.D.; Grimshaw, J.M.; Tetroe, J.M. & Robinson, N.J. (2005). KT Challenges for Researchers: How Are Canadian Health Researchers Promoting the Uptake of Their Findings? Ottawa: Ottawa Health Research Institute.
Graham, I.D.; McCutcheon, C. & Kothari, A. (2019). Exploring the frontiers of research co-production: the Integrated Knowledge Translation Research Network concept papers. Health Research Policy and Systems, 17(1): 88. Doi:10.1186/s12961-019-0501-7.
Hatch, J.A. (2002). Doing qualitative research in education settings. Suny Press.
Health Research Council of New Zealand. (2020). Research Impact Assessment.
[PowerPoint slides]. Retrieved from: https://www.hrc.govt.nz/sites/default/files/2019-
09/2020%20Research%20Impact%20Slideshow%20with%20notes.pd.
Jacobson, N.; Butterill, D. & Goering, P. (2004). Organizational Factors that Influence University-Based Researchers’ Engagement in Knowledge Transfer Activities. Science Communication, 25(3): 246-259. Doi:10.1177/1075547003262038.
Lavis, J.N. (2006). Research, public policymaking, and knowledge‐translation processes: Canadian efforts to build bridges. Journal of Continuing Education in the Health Professions, 26(1): 37-45.
Levin, B. & Qi, J. (2013). Assessing organizational efforts to mobilize research knowledge in education. education policy analysis archives, 21.
Lincoln, Y.S. & Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, Calif: Sage Publications.
Mahony, P. & Weiner, G. (2019). Neo-liberalism and the state of higher education in the UK. Journal of Further and Higher Education, 43(4): 560-572.
Morrow, S.L. & Smith, M.L. (1995). Constructions of survival and coping by women who have survived childhood sexual abuse. Journal of Counseling Psychology, 42(1): 24-33.
Doi:10.1037/0022-0167.42.1.24.
Morse, J.M. & Field, P.A. (1995). Nursing research: The application of qualitative approaches. Nelson Thornes.
Morton, S. (2015). Creating research impact: the roles of research users in interactive research mobilisation. Evidence & Policy: A Journal of Research, Debate and Practice, 11(1): 35-55. Doi:10.1332/174426514X13976529631798.
Olmos-Peñuela, J.; Benneworth, P. & Castro-Martínez, E. (2014). Are sciences essential and humanities elective? Disentangling competing claims for humanities’ research public value. Arts and Humanities in Higher Education, 14(1): 61-78. Doi:10.1177/1474022214534081.
Patton, M. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods. 3rd edn. Thousand Oaks, CA: Sage.
Pettigrew, A.M. (2011). Scholarship with Impact. British Journal of Management, 22(3): 347-354. Doi:10.1111/j.1467-8551.2011.00769x.
Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research techniques. Sage publications Thousand Oaks, CA.
Strauss, A.L. (1987). Qualitative Analysis for Social Scientists. Cambridge: Cambridge University Press.
Tsey, K.; Lawson, K.; Kinchin, I.; Bainbridge, R.; McCalman, J.; Watkin, F. & et al. (2016). Evaluating Research Impact: The Development of a Research for Impact Tool. Frontiers in Public Health, 4(160). Doi:10.3389/fpubh.2016.00160.
UKRI. (2014). REF impact. Retrieved from: https://re.ukri.org/research/ref-impact/.
Williams, K. & Grant, J. (2018). A comparative review of how the policy and procedures to assess research impact evolved in Australia and the UK. Research Evaluation, 27(2): 93-105. Doi:10.1093/reseval/rvx042.
Yin, R.K. (2015). Qualitative research from start to finish. Guilford Publications.
CAPTCHA Image