ساخت و اعتباریابی پرسشنامه جایگاه اجتماعی حرفه علم اطلاعات و دانش شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف: هر حرفه یا شغل، جایگاه اجتماعی خاصی در جامعه دارد و سنجش آن، بقا و تداوم حرفه یا شغل را تضمین می­کند. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ه­ای جهت سنجش جایگاه اجتماعی حرفه­ علم اطلاعات و دانش­شناسی است.
روش­ شناسی: روش پژوهش حاضر، پیمایشی و از نوع مطالعه­ کاربردی است. از روایی صوری و روایی سازه جهت اعتباریابی پرسشنامه استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش همسانی درونی سنجیده شد. جامعه­ پژوهش حاضر، کل کتابداران شاغل در کتابخانه­های شهر اهواز (کتابخانه­های دانشگاهی، تخصصی، و عمومی)، به صورت سرشماری (250 نفر) است. 
یافته ­ها: نتایج حاصل از تحلیل عاملی داده­ها نشان داد که از 55 گویه­ اثرگذار بر جایگاه اجتماعی، 42 گویه با کل آزمون همبستگی داشته که منجر به ایجاد 9 عامل اثرگذار بر جایگاه اجتماعی شد. شدت اثرگذاری آن­ها به ترتیب، از زیاد به کم عبارتند از: عامل اقتصادی، عامل استاندارد، عامل تخصصی، عامل فردی، عامل آموزشی، عامل فناوری اطلاعات، عامل تعامل، عامل فرهنگی، و عامل سازمانی. نتایج پایایی پرسشنامه با استفاده از روش همسانی درونی نشان داد که پرسشنامه از پایایی مناسبی برخوردار است.
نتیجه ­گیری: این مطالعه نشان می­دهد که پرسشنامه جایگاه اجتماعی با ضرایب روایی و پایایی رضایت­بخش، ابزاری مناسب برای سنجش جایگاه اجتماعی در پژوهش­های بعدی است.  
ضرورت و نوآوری: در این پژوهش، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه­ جایگاه اجتماعی با نگاه جامع نسبت به متغیرهای اثرگذار بر جایگاه اجتماعی در متون معتبر صورت گرفته است. 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Construct and validate a questionnaire Social Position Knowledge and Information Science profession

نویسندگان [English]

  • Farideh Kaab omeir
  • Gholamreza Haidari
shahid chamran university
چکیده [English]

Purpose: Any profession or occupation specific social position in society, and to assess its position, continued and survival profession or occupation guarantees. Sothe main purpose of this research was to construct and validate a questionnaire for measuring social status of Knowledge and Information Science profession.                                                                                                                                                                             
 Methodology: This is an applied survey research. The face validity and construct validity were used to validate questionnaire. Reliability was reviewed by internal consistency coefficient.  The population of the study consists total number of the Librarians working in Ahwaz libraries (academic, special, and public) was 250 by census.  
Necessity & Innovation: in this research,construct and validate a questionnaire social status of the Knowledge and Information have been with a comprehensive overview toward the social variables effective. 
Findings: The results of factor analysis show the affect on the social status of 55 items, 42 items in total correlation which led to categorizing 9 factors were acceptable. Findings showed that 9 factors influence the social status of librarians; the intensity of the influence of factors from the highest  to the lowest are respectively as: economic factor, standard factor, expertise factor, personality factor, educational  factor, information technology factor, contact factor, cultural factor, and organizational factor. Results of internal consistency (Cranach’s alpha) showed that a questionnaire social status possessed suitable reliability coefficients.                                                                                                                                                      
Conclusion:results of this research showed that questionnaire social status had satisfactory reliability and validity coefficients and is considered a suitable tool for measuring social status in future research. 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • construct and validate
  • Social position
  • Information & Knowledge Science
  • Librarians working in Ahwaz libraries
  • and Exploratory factor analysis

مراجع

آرون، ریموند (1377). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه­شناسی (باقر پژهام، مترجم). تهران: علمی و فرهنگی (نشر اصلی 1967).
ابرامی، هوشنگ (1352). موانع اجتماعی رشد کتابداری در ایران. نامه­ انجمن کتابداران ایران، 6 (2)، 4-20.
اصغرزاده، توحید (1374). جایگاه معلم در فیلم­های سینمایی بعد از انقلاب اسلامی. در دبیرخانه سمپوزیوم جایگاه تربیت، مجموعه مقالات چهارمین سمپوزیوم جایگاه تربیت نقش تربیتی. تهران: وزارت آموزش و پرورش، معاونت پرورشی، انتشارات تربیت، 98- 93.
افلاکی­فرد، حسین (1381). بررسی منزلت اجتماعی معلم در نظام تعلیم و تربیت اسلامی از آرمان تا واقعیت. پایان­نامه­ کارشناسی­ارشد، دانشگاه شیراز، شیراز.
الیاسی، محمد­حسین؛ رادان، احمدرضا (1386). رابطه­ منزلت اجتماعی پلیس با میزان احساس امنیت شهروندان تهرانی. فصلنامه امنیت، 5 (4)، 53-74.
تامین، ملوین (1385). جامعه­شناسی قشربندی و نابرابری­های اجتماعی (عبدالحسین نیک­گوهر، مترجم). تهران: توتیا (نشر اصلی کتاب 1967 ).
تهوری، زهرا (1387). جایگاه کتابداری و اطلاع­رسانی در طبقه­بندی مشاغل کشور. ماهنامه اطلاع­یابی و
اطلاع­رسانی، 2 (7)، 43-50.
حری، عباس؛ قاضی ­میرسعید، جواد (1386). اثر عوامل درونی بر نگرش کتابداران و اطلاع­رسانان­ پزشکی کشور نسبت به جایگاه آنان در آینده­ حرفه. فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت سلامت، 10 (30)، 51-58.
حسینیان، شهامت؛ فهیمی، علی (1388). بررسی عوامل مؤثر بر منزلت اجتماعی پلیس راهنمایی و رانندگی (مورد مطالعه استان اردبیل). فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک، 4 (13)، 11-34.
حکیمی، رضا؛ رودباری، مسعود (1385). مقایسه­ جایگاه اجتماعی معلمان ابتدائی، راهنمایی و متوسطه­ی استان سیستان و بلوچستان. مطالعات روان­شناسی تربیتی، 3 (4)، 1-14.
حمیدزاده، بهرام (1384). منزلت نظامیان در نگاه برخی از فرماندهان و مسئولان. حصون، (5)، 119-140.
رضایی، علی­محمد؛ رضائی، نورمحمد (1386). منزلت اجتماعی نیروهای بسیجی از دید مردم و راهکارهای ارتقای آن. فصلنامه مطالعات بسیج، 10(36)، 41-65.
ریتزر، جورج (1373). نظریه­های جامعه­شناسی (احمدرضا غروی­زاد، مترجم). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی (ماجد) (نشر اصلی کتاب 1983 ).
­سید­کریمی، مریم سادات (1388). بررسی جایگاه معلم. کانون صنفی معلمان ایران. بازیابی 27 اسفند 1387، از
www.rfaal.blogfa.com                
سام­آرام، عزت­الله؛ قائم­پور، محمد­علی (1390). سنجش منزلت اجتماعی معلمان در بین دانش­­آموزان. مطالعات توسعه­ اجتماعی ایران، 3 (4)، 77-87.
سحرخیز­تشویق، ابراهیم (1379). بررسی راه­های افزایش پایگاه و منزلت اجتماعی معلمان از دیدگاه رؤسای ادارات و مدیران دبیرستان­های استان همدان. پایان­نامه­ کارشناسی­ارشد، دانشگاه اصفهان، اصفهان.
صادقی­کلیشادی، زهرا (1382). بررسی موقعیت اجتماعی دبیران از دیدگاه دانش­آموزان دختر دوره­ متوسطه­ شهر اصفهان. پایان­نامه­ کارشناسی­ارشد، دانشگاه اصفهان، اصفهان.
صیادی­فر، سمیه؛ فراشباشی­آستانه، محبوبه (1382). جایگاه اجتماعی کتابداران: چالش­ها و راهکارها.فصلنامه کتاب 65، 73-90.     
علیزاده، ابراهیم؛ رضایی، علی­محمد (1386). بررسی منزلت اجتماعی حرفه معلمی (دبیر دبیرستان و آموزگار دبستان) و تغییرات آن در طول سه دهه گذشته. فصلنامه نوآوری­های آموزشی، 8 (29)،  7-26.    
عمرانی، ابراهیم (1385). منزلت اجتماعی کتابداری و اطلاع­رسانی: وضعیت کنونی. همایش­نامه­ها: مجموعه مقالات همایش­های انجمن کتابداری و اطلاع­رسانی ایران، ج3، 435-466.
فخرائی، سوسن؛ ولوی، علی­محمد؛ جمیلی­کهنه­شهری، فاطمه (1389). منزلت اجتماعی و جایگاه سیاسی نخیگان شیعه امامیه در قرون چهارم تا ششم قمری بر اساس گزارش کتاب النقض. فصلنامه علمی- پژوهشی شیعه­شناسی، 8 (32)، 103-138.
قاسمی­نژاد، افسر اسماعیلی، رضا (1382). بررسی شأن و موقعیت اجتماعی معلمان از دیدگاه  دانش­آموزان  مدارس راهنمایی تحصیلی و متوسطه استان اصفهان. فصلنامه آموزه، (23)، 42- 47.
قاضی­میرسعید، جواد (1383). بررسی اثر عوامل درونی و بیرونی بر نگرش کتابداران و اطلاع‌رسانان پزشکی کشور نسبت به جایگاه آنان در آینده حرفه. پایان­نامه­ دکتری، دانشگاه علوم پزشکی تهران. تهران
کاظمی­پور، شهلا (1389). نگرش مردم درباره­ی منزلت مشاغل در ایران و ارزیابی میزان ارتباط آن با ویژگی­های اجتماعی اقتصادی افراد. ماهنامه­ کار و جامعه، (128). 43-44. بازیابی چکیده تیرماه، 1392، از
www.magiran.com
کلاکی، حسین؛ دوستدار، رضا (1388). بررسی منزلت شغلی و اجتماعی پلیس ایران و عوامل مؤثر برآن. فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، 4 (2)، 228-250.
محمدی، محمد­مهدی (1384). عوامل مؤثر بر کاهش منزلت اجتماعی نظامیان. حصون، (5)، 109-118.
محمدی، حمیدرضا (1386). بررسی علل و عوامل ارتقای منزلت اجتماعی پرسنل نظامی از دیدگاه خانواده­های آنان در تهران. فصلنامه فرهنگی- دفاعی زنان و خانواده، 5 (14)، 95-124.
مقدس، علی­اصغر (1374). منزلت مشاغل در جامعه­ شهری ایران: مورد مطالعه شهر شیراز. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 10 (2)، 65-94.
نویدی، احد؛ برزگر، محمود (1382). راه­های ارتقای منزلت اجتماعی معلمان. تعلیم و تربیت (آموزش پرورش )، (74)، 55-100.
هاشم­خانی­زلفانی، سرفراز (1393). گذری بر جایگاه اجتماعی موسیقی در قرن جدید. فصلنامه علمی- ترویجی جامعه، فرهنگ و رسانه، 2 (8)، 143-164. 
Al ansari, Husain A. (2011). Career choice, satisfaction, and perceptions about their professional  image: A study of  Kuwaiti librarians. Library Review, 60 (7), 575-87.  
Billedi, Ibolya (1989). The status & social prestige of library & information profession:  an international   survey. Journal of   Library & Information Science, 14 (1), 66-74.
Broen, L. (2003). Social class. London: McGraw Hill.
Bryan, Jacalyn (2007). The question of   faculty status for academic librarians. Journal of   Library Review, 56 (9), 781-87.
Crawley, Donna (2014). Gender and perceptions of occupational prestige changes over 20 years. SAGE open, 4 (1), 1-11.
Fwu, Bih-Jen  & Wang, Hsiou-Huai (2002). The social status of teachers in Tiwan. Comparative Education, 38 (2), 211-24. 
Hammett, Daniel (2008). Disrespecting teacher: The decline in social standing of   teachers in Cape  Town, South Africa. International Journal of Education Development, 28 (3), 340- 47.        
Hoadley, Ursula & Ensor, Paula (2009). Teachers' social class, professional dispositions and pedagogic practice.  International Journal of Educational Development,  25 (6), 876- 86
Hiebert, Jean & Hollingsworth, Yolanda (2008). Friends in deed for librarians in need. The Bottom:Managing library, 21 (3), 77-81.
Luthmann, Abigail (2007). Librarians, professionalism and image: Stereotype and reality.  LibraryReview, 56 (9), 773-80.
Majanja, Mabel & Kiplng'at, Joseph (2003). Women librarians in Kenya: A study of their status  and occupational characteristics. Journal of library management, 24 (1/2), 70-78.          
Majid, Shaheen & Haider, Azim (2008). Image problem even haunts hi- tec libraries: Stereotypes            associated with library and information professionals in Singapore. Aslib Proceedings, 60 (3), 229- 41.        
McGuigan, Gluenns (2011). Crisis of professionalism in public services: Addressing challenges to           librarianship from a public administration perspective. Library Review, 60 (7), 560-574.
Prins, Hans & de Gier, Willco (1992). [Mag] Status and reputation of and Information work.  IFLA   journal, 18 (2), 108-118.
Shafique, Farzana (2007). Librarianship: How is the future perceived by librarians in Pakistan?   Library Review, 56 (9), 811-20.                                 
Shaw, Leah (2010). Representations of librarianship in the uk press. Aslib proceeding: New           Information perspective, 62 (6), 554-69.                                   
 
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار