بررسی وضعیت استفاده کتابداران از قابلیت‌های نرم‌افزارهای‌کتابخانه‌ای از نظر مدیریت، سازماندهی و ورود اطلاعات، و خروجی و آماده‌سازی در کتابخانه‌های تخصصی شهر اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 علم اطلاعات و دانش‌شناسی، مسئول انتشارات، معاونت پژوهش و فناوری، موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی، خوزستان، ایران.

2 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت استفاده کتابداران از قابلیت‌های نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای مدیریت، سازماندهی و ورود اطلاعات، و خروجی و آماده سازی در کتابخانه‌های تخصصی شهر اهواز بوده است.
روش‌شناسی: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش، پیمایشی – تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل کلیه کتابداران کتابخانه‌های تخصصی شهر اهواز به تعداد 74 نفر در سال 1397- 1396 است که به دلیل محدود بودن، کل جامعه انتخاب و روش نمونه‌برداری به صورت سرشماری انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق‌ساخته‌ بوده و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه، پیرسون و نرم‌افزار22  SPSS استفاده شد.
یافته‌ها:  نتایج نشان داد که کتابداران از قابلیت‌های نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در بخش مدیریت، سازماندهی و ورود اطلاعات و خروجی و آماده‌سازی به طور بسیار مطلوب استفاده ‌می‌کنند. در مجموع از امکاناتخروجی و آماده‌سازی و سازماندهی و ورود اطلاعات بیشترین و از مدیریت کمترین استفاده به عمل آمده است.تحلیل متغیرهای جمعیت‌شناختی نشان داد که جنسیت، رشته تحصیلی، سابقه کار و سن تفاوت معناداری در میزان استفاده کتابداران از قابلیت‌های نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای ندارد.
نتیجه‌گیری: کتابداران کتابخانه‌های تخصصی شهر اهواز، توانایی خوبی در استفاده از قابلیت‌ها و امکانات نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای از نظر مدیریت و خروجی و آماده‌سازی دارند ولی در بخش سازماندهی و ورود اطلاعات لازم است ضمن آموزش و آگاهی دادن کتابداران از قابلیت‌های این قسمت، طراحان نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای نیز با توجه به نیازهای کتابداران آن را مورد بازنگری قرار دهند.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey on Software Utilization in Special Libraries in Ahvaz City from Management, Organization, Information Input-Output and Preparation Points of View

نویسندگان [English]

  • Saeed Malekmaohammadi 1
  • Mohsen Zeinolabedini 2
1 MSC. Knowledge& Information Science, Publication supervisor of Institute for Higher Education ACECR Khuzestan, Ahvaz, Iran.
2 Assistant Professor, Knowledge & Information Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Purpose: the current research aimed to investigate the librarians’ usage of library software capabilities in regard with management, input-output, and preparation issues in special libraries located at Ahvaz city.
Methodology: research was an applied one and with a survey method. The survey population were the total number of 74 librarians in Ahvaz’s special libraries. Due to the limited number of librarians, no sampling was applied. Data were gathered by a self-made questionnaire. Subsequently, the data gathered were then analyzed by statistical methods like independent t test, one-way ANOVA, Pearson using software SPSS version 22.0.
Findings: mostly, libraries use the library software capabilities in management, organization, information input-output and preparation as well. Generally speaking, capabilities in organization, information input-output and preparation services were highly used compared to management capabilities as the least ones. Furthermore, analyzing the demographic characteristics showed that gender, field of study, years of service and age had no significant difference on the usage of library software capabilities by librarians.
Conclusion: Overall, librarians had a good ability in using management, output and preparation capabilities available in library software. However, in terms of organization and information input, there is a need to train librarians about the capabilities of the software. Lastly, library software designers must evaluate and redesign the software to match the needs of the librarians.
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • special libraries
  • library software
  • information management
  • information organization
  • librarians
  • Ahvaz

مراجع

  1. اولیائی‌نژاد، ک. (1391).بررسی وضعیت استفاده از قابلیت‌های نرم‌افزار کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، شهر مشهد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه الزهراء (س).
  2. حاجی زین‌العابدینی، م.؛ داودزاده سالستانی، س.؛ عبداللهی، م.؛ یوسفی‌نژاد، ز. (1379). تحلیل و ارزیابی پایگاه اطلاعاتی کتابشناسی ملی ایران. در: فهرست‌های رایانه‌ای: کاربرد و توسعه( مجموعه مقالات همایش کاربرد و توسعۀ فهرست‌های رایانه‌ای). دانشگاه فردوسی مشهد، 1378.
  3. خردمندنیا، م. (1387). آمار استنباطی در علوم رفتاری. تهران: نشر کتاب دانشگاهی.
  4. داودزاده سالستانی، س. (1382).  بررسی وضعیت استفاده از قابلیت‌های نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
  5. غائبی، ا. (1374). ارزیابی نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای معیارهای عمومی و معیارهای کیفیت نرم‌افزار. کتاب، 6، (2): 40-65.
  6. قاسم‌پور، س. (1389). دیدگاه کتابداران و کارکنان کتابخانه ملی ایران در خصوص قابلیت‌های نرم‌افزار جامع کتابخانه‌ای رسا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
  7. کوکبی، م.؛ عصاره، ف.؛ عظیمی، م.؛ هاشمی، م. (1391). بررسی عوامل مؤثر بر آگاهی و استفاده کتابداران دانشگاه‌های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز از قابلیت‌های نرم‌افزار جامع کتابخانه‌ای پارس آذرخش. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 12 (10): 61- 78.
  8. مرادی، ف. (1386). بررسی وضعیت استفاده از قابلیت‌های نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران.
  9. ملک محمدی، س؛ حاجی زین‌العابدینی، م. (1397). بررسی وضعیت استفاده کتابداران از قابلیت‌های نرم‌ افزارهای کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های تخصصی شهر اهواز، علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 4(2): 77-109.
    1. موسوی چلک، ا. (1379). بررسی تطبیقی کارآیی نرم‌افزارهای نوسا، کاوش و پارس آذرخش از دیدگاه فهرستنویسی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
    2. نوشین فرد، ف.؛ احمدی، ا. (1391). بررسی و ارزیابی رسا، نرم‌افزار جامع کتابخانه، مرکز اسناد و آرشیو در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه کاربران. نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی: 2(1)، 13-26.
    3. نوروزی، ی.؛ حفیظی، ز.؛ خویدکی، س. (1395). نقش مشارکتی کتابداران در توسعه نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 27 (4): 67-81.
      1. هویدا، ع. (1387). آمار و روش‌های کمی در کتابداری و اطلاع‌رسانی. تهران: سمت.
      2. هوشیار یزدیان، م. (1376). مقایسۀ قابلیت‌های نرم‌افزارهای پارس آذرخش و نوسا در حوزۀ فراهم‌آوری و سازماندهی مواد و اشاعۀ  اطلاعات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. مشهد: دانشگاه فردوسی.
        1. یوسفی، ا.؛ داودزاده سالستانی، س. (1378). بررسی مشکلات نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای نوسا، پارس آذرخش، و کاوش در انتقال اطلاعات از سی. دی. مارک و اینترنت. در: فهرست‌های رایانه‌ای: کاربرد و توسعه(مجموعه مقالات همایش کاربرد و توسعۀ فهرست‌های رایانه‌ای)، 1378.
  1. Kim, Y. M. (2010). Gender role and the use of university library website resources: A social cognitive theory perspective. Journal of Information Science, 36(5): 603-617.
  2. 17. Camerman, V. T. (1986). A survey of 154 randomly selected libraries in the state of New York concerning their acquisition and treatment of computer software. (ERIC Document Reproduction. .Service No. ED 286 506)

 

  1. 18. Clark, L. M. & Jones, W. H. (1986). Computing Services Software Library. (No. ANL /TM-436). Argonne National Lab., IL (USA).

 

  1.  Ismail, R. & Zainab, A.N. (2011)   Information systems security in special and public libraries: an assessment of status. Malaysian Journal of Library & Information Science, 16(2): 45‐62.

 

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار