بررسی نقش نگرش دانشجویان، کیفیت سیستم و مدیریت دانش در رفتار استفاده از یادگیری الکترونیکی با میانجی‌گری پذیرش یادگیری الکترونیکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

2 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

3 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

4 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نگرش دانشجویان، کیفیت سیستم و مدیریت دانش در رفتار استفاده از یادگیری الکترونیکی با میانجی‌گری پذیرش یادگیری الکترونیکی در بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان فارس انجام شده است.
روش‌: این پژوهش از نظر هدف و ماهیت، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده‌‌ها، توصیفی از نوع همبستگی مبتنی بر مدل‌یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان فارس در سال تحصیلی 1401-1400، به تعداد 4450 نفر تشکیل دادند که از طریق جدول کرجسی و مورگان، تعداد 351 نفر به عنوان نمونه از طریق روش نمونه‌‌گیری تصادفی طبقه‌‌ای نسبتی انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه استاندارد نگرش دانشجویان نسبت به یادگیری الکترونیکی اکبر (2013)، پرسشنامه محقق‌ساخته کیفیت سیستم، پرسشنامه استاندارد مدیریت دانش شرون لاوسون (2003)، پرسشنامه محقق‌ساخته پذیرش یادگیری الکترونیکی و پرسشنامه استاندارد استفاده واقعی از سیستم یادگیری الکترونیکی اکبر (2013) استفاده شد.
روایی پرسشنامه‌‌ها، با روش‌‌های روایی محتوایی و سازه (تحلیل عاملی تأییدی) مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی نیز با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 89/0، 79/0، 94/0، 82/0 و 86/0 برآورد شد و مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح توصیفی و استنباطی (مدل معادلات ساختاری) انجام گرفت که از طریق نرم‌‌افزارهایSPSS 24  و Lisrel 8.8 اجرا شد.
یافته‌ها: نتایج بیانگر آن است که بین متغیرهای نگرش دانشجویان نسبت به یادگیری الکترونیکی با پذیرش یادگیری الکترونیکی (52/0β=)،کیفیت سیستم با پذیرش یادگیری الکترونیکی (89/0β=)، مدیریت دانش با پذیرش یادگیری الکترونیکی (67/0β=) و پذیرش یادگیری الکترونیکی با استفاده واقعی از سیستم (17/0β=)، رابطه علّی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. نگرش دانشجویان نسبت به یادگیری الکترونیکی، کیفیت سیستم و مدیریت دانش با میانجی‌گری پذیرش یادگیری الکترونیکی اثر غیرمستقیمی بر استفاده واقعی از سیستم یادگیری الکترونیکی دارد. بنابراین، اثر میانجی پذیرش یادگیری الکترونیکی در این پژوهش مورد تأیید قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های این پژوهش می‌توان دریافت، افزایش در نمرات نگرش دانشجویان، کیفیت سیستم، مدیریت دانش و پذیرش یادگیری الکترونیکی با افزایش در رفتار استفاده از یادگیری الکترونیکی دانشجویان همراه خواهد بود. با توجه به یافته‌‌های پژوهش، به سیاست‌گذاران و مدیران دانشگاهی پیشنهاد می‌شود با برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی، ضمن توجه به متغیرهای پژوهش حاضر، زمینه را برای استفاده واقعی و پذیرش یادگیری الکترونیکی در فرآیند یادگیری دانشگاه فرهنگیان مهیاء کنند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the Role of Students' Attitudes, System Quality and Knowledge Management in the Behavior of Using E-Learning through the Mediation of E-Learning Acceptance

نویسندگان [English]

  • Mohammad Razzaghi 1
  • Aziz Hedayati Khoshmehr 2
  • Abolfazl Ghasemzadeh Alishahi 3
  • Rahim Shahbazi 4
1 Ph.D., in Educational Administration, Department of Educational Sciences, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran
2 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Education and Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
4 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Purpose: The aim of this study was to investigate the role of students' attitudes, system quality, and knowledge management in the behavior of using e-learning through the mediation of e-learning acceptance among students of the Farhangian University of Fars Province.
Methods: This research is applied in terms of purpose and nature and a descriptive correlation based on structural equation modeling in terms of data collection province in 2021-2022 with a number of 4450 people. According to Krejcie & Morgan's table, 351 people were selected as a sample through the proportional stratified random sampling method. To measure the research variables, the standard questionnaire of
students' attitudes towards e-learning, Akbar (2013), researcher-made system quality questionnaire, Sharon Lawson's standard knowledge management questionnaire (2003), researcher-made e-learning acceptance questionnaire, and the standard questionnaire of the actual use of the e-learning system (Akbar, 2013) were used. The validity of the questionnaires was confirmed by content and structure validity methods (confirmatory factor analysis) and respectively, the reliability by Cronbach's alpha coefficient is 0.89, 0.79, 0.94, 0.82, and 0.86 was estimated and confirmed. Data were analyzed at two levels of descriptive and inferential (structural equations) using SPSS 24 and Lisrel 8.8 software.
Findings: The results indicate that among the variables of Students' Attitudes with acceptance of e-learning (β=0.52), System quality with acceptance of e-learning (β=0.89), knowledge management with acceptance of e-learning (β=0.67) and acceptance of e-learning with real use of the system (β=0.17) There is a positive and significant causal relationship. Students' Attitudes, System quality, and knowledge management mediate e-learning acceptance and indirectly affect the actual use of the e-learning system. Therefore, the mediating effect of e-learning acceptance in this study was confirmed.
Conclusions: According to the findings of this study, it can be seen that an increase in students 'attitudes, system quality, knowledge management, and acceptance of e-learning scores will be associated with an increase in students' e-learning usage behavior. According to the research findings, policymakers and university administrators are suggested to prepare the ground for real use and acceptance of e-learning in the learning process of Farhangian University by holding workshops and training courses while paying attention to the variables of the present research.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  •  Attitude
  • System Quality
  • Knowledge Management
  • E-Learning Acceptance
  • Usage behavior
  • Farhangian University
اکبری، ن.، آیتی، م.، زارع‌‌مقدم، ع.، پورشافعی، ه. (1396). تاثیر فرآیند مدیریت دانش بر سواد یادگیری مادام‌‌العمر دبیران زبان دوره دوم متوسطه. فناوری آموزش، 12(1): 58-49.  DOI: 10.22061/jte.2018.3042.1773
امتی، ا.، علیپور، ا. (1395). عناصر مهم در طراحی رابط کاربری، قابلیت استفاده و مسئول فنی پایگاه داده‌‌ها طی سال‌‌های 93 تا 95. اطلاع‌رسانی پزشکی نوین، 2(2): 79-52.
امین‌‌خندقی، م.، کاظمی‌‌قره‌‌چه، م. (1392). تأثیر نگرش دانشجویان نسبت به یادگیری الکترونیکی بر مشارکت آنان در محیط آموزش الکترونیکی. پژوهش در نظام‌‌های آموزشی، 7(21): 154-133.
پورتوکلی، ا.، علی‌‌نژاد، م.، دانشمند، ب. (1399). طراحی الگوی تدوین محتوای الکترونیکی براساس عوامل موثر بر رضایتمندی از یادگیری الکترونیکی. فناوری آموزش، 15(1): 138-119.
DOI: 10.22061/tej.2020.4490.2074
تولایی، ر. (1399). اهمیت مدیریت دانش برای اثربخشی یادگیری الکترونیک در دنیا‌‌گیری ویروس کرونا. مدیریت راهبردی دانش سازمانی، 3(9): 4-1.
جعفر‌‌پور، م. (1391). مدلی برای پذیرش یادگیری الکترونیکی در دانشگاه‌‌های ایران. مدیریت فناوری اطلاعات، 1(1): 121-91.
جعفری، س.، آزمون، ج. (1395). ارتباط بین فناوری اطلاعات با مدیریت دانش و مهارت‌‌های ارتباطی معلمان تربیت بدنی. مدیریت ارتباطات در رسانه‌‌های ورزشی، 3(11): 25-11.
حسنی‌‌جعفری، ف.، عباسی، ا. (1399). مقایسه یادگیری الکترونیکی در راهبرد مهارت‌‌های خود تنظیمی و انگیزش تحصیلی در مدارس عادی و الکترونیکی در رشته علوم تجربی. فناوری آموزش، 15(1): 60-51.
DOI: 10.22061/jte.2019.4268.2064
خداداد‌‌حسینی، س.، نوری، ع.، ذبیحی، م. (1392). پذیرش آموزش الکترونیکی در آموزش عالی: کاربرد نظریه جریان، مدل پذیرش فناوری و کیفیت خدمات الکترونیکی. پژوهش و برنامه‌‌ریزی در آموزش عالی، 67: 136-111.
خراسانی، ا.، عبدالملکی، ج.، زاهدی، ح. (1390). عوامل موثر بر پذیرش یادگیری الکترونیکی در دانشگاه علوم پزشکی تهران بر مبنای مدل پذیرش فناوری. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 11(6): 673-664.
رشیدی، ح.، موحدین، م. (1399). ارائه مدلی برای پذیرش سیستم آموزش الکترونیک در دانشگاه علوم پزشکی قزوین. رشد فناوری، 16(64): 70-62.
رفیعی، م.، غفاری، ه.، خرمی، م. (1396). ارزیابی کارآمدی روش یادگیری الکترونیکی در آموزش منابع انسانی: مطالعه موردی دانشگاه پیام نور استان مرکزی. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4(4): 84-71.
زمان‌‌پور، ع.، خانی، م.، مرادیانی‌‌دیزه‌‌رود، س. (1392). تاثیر اضطراب کامپیوتر بر نگرش به یادگیری الکترونیکی: نقش واسطه‌‌ای نگرش و خودکارآمدی کامپیوتر و اینترنت. روان‌‌شناسی تربیتی، 9(28): 98-78.
سپاسی، س. (1395). بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات از دیدگاه حسابرسان داخلی. دانش حسابداری مالی، 3(4): 215-189.
شامی‌‌زنجانی، ه.، نیکنامی، م.، قورچیان، ن.، محمد‌‌داودی، ا. (1397). ارائه مدلی برای تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی در محیط‌‌های کاری (مورد مطالعه: ستاد سازمان امور مالیاتی کشور). آموزش و توسعه منابع انسانی، 5(17): 53-29.
عباسی‌‌کسانی، ح.، شمس‌‌مورکانی، غ. (1397). سنتزپژوهی عوامل کلیدی موفقیت یادگیری الکترونیکی: ارائه یک الگو. فناوری آموزش، 13(1): 39-25.  DOI: 10.22061/jte.2018.3061.1777
عجم، ع.، بادنوا، ص.، صابری، ر.، ذبیحی‌‌حصاری، ن. (1395). پیش‌‌بینی پذیرش یادگیری الکترونیکی از طریق مولفه‌‌های اشتیاق تحصیلی دانشجویان پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی گناباد در سال 1394. توسعه و آموزش پزشکی، 11(4): 339-330.
غالیان، ش.، زال‌‌پور، ا. (1398). شناسایی عوامل موفقیت یادگیری الکترونیکی مورد مطالعه: دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه شهید چمران اهواز. توسعه آموزش جندی‌‌شاپور، 10(2): 143-135.
DOI: 10.22118/edc.2019.90842
فرزین‌‌یزدی، م.، حاضری، ا. (1394). بررسی نگرش دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی به یادگیری الکترونیکی (مطالعه موردی: دانشگاه یزد). پژوهش‌‌های آموزش و یادگیری، 22(6): 248-235.
DOI: 10.22070/2.6.235
محمدیان، ش. (1398). مدل علّی پذیرش و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز براساس نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
محمدیان، ش.، قاسم‌‌زاده‌‌علیشاهی، ا.، رفیعی، م. (1399). مدل علّی پذیرش و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در اهداف آموزشی و پژوهشی. پژوهش‌‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 36(2): 404-377.
نارنجی‌‌ثانی، ف.، پورکریمی، ج.، حجازی، س. (1399). شناسایی مولفه‌‌های ارزشیابی نظام یادگیری الکترونیکی در دانشگاه تهران. فناوری آموزش، 15(2): 337-321.
هدایتی‌‌خوشمهر، ع.، قاسم‌‌زاده‌‌علیشاهی، ا.، ملکی، ش. (1397). میزان آمادگی دانشجویان و نگرش اساتید نسبت به پیاده‌‌سازی نظام یادگیری الکترونیکی. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 4(4): 181-157.
DOI: 10.22091/stim.2019.3790.1275
الهیان‌‌فیروز، س.، خزایی، ک. (1390). میزان به‌‌کارگیری مولفه‌‌های تدوین دروس الکترونیکی در محتوای آموزشی دانشگاه‌‌های دولتی مجازی ایران. فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 2(2): 162-141.
CAPTCHA Image