شناسایی و اولویت‌بندی معیارهای مدیریت دانش در موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

هدف: مأموریت سازمان‌های پژوهشی و آموزشی، آن‌ها را به سازمانی دانش‌بنیان تبدیل کرده است که جهت عملکرد مؤثر و دستیابی به چشم‌انداز، نیازمند برخورداری از راهبرد مناسب و شفاف در این زمینه هستند. لذا، هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌بندی نیازمندی‌‌های مدیریت دانش در موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی است. نیازمندی‌های مدیریت دانش مبتنی بر ادبیات پژوهش، از پیشینه‌های پژوهش و پرسشنامه‌های استاندارد و طوفان فکری، براساس دیدگاه خبرگان و مدیران موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی با روش دلفی فازی و کاربست تکنیک فاصله‌ای اولویت‌بندی شدند.
روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر روش پژوهش و گردآوری داده‌‌ها توصیفی از نوع پیمایشی، از نظر مبنای نوع داده‌‌های گردآوری شده از نوع کمّی بوده و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بوده است. خبرگان مطالعه حاضر، مدیران موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی و متخصصان مدیریت دانش در سال 1400 هستند. شیوه نمونه‌گیری جامعه پژوهش قضاوتی بوده و نمونه‌ها براساس خبرگی بوده است. معیارهای پژوهش از بررسی مطالعات مدیریت دانش در مؤسسات استخراج شد. برای تحلیل معیارهای پژوهش، دو پرسشنامه خبره‌سنجی فازی و اولویت‌سنجی کداس بین خبرگان توزیع شد. پرسشنامه‌های خبره‌سنجی با تکنیک دلفی فازی، و پرسشنامه‌های اولویت‌سنجی با تکنیک کداس ارزیابی شدند. به دلیل اینکه مقوله‌های پرسشنامه از مرور پیشینه مقالات بین‌المللی و داخلی معتبر حوزه‌های مدیریت دانش در مؤسسات به دست آمد، هر دو پرسشنامه خبره‌سنجی و اولویت‌سنجی، از روایی مطلوبی برخوردار بودند. همچنین به دلیل انتخاب حجم مناسب نمونه (15 نفر) و غربال معیارها، پرسشنامه اولویت‌سنجی از پایایی برخوردار بود.
حجم نمونه در این پژوهش برابر 15 نفر بود که برای روش‌های خبره‌محور دارای ماهیت قضاوتی، عدد مطلوبی
است.
یافته‌ها: بر مبنای تحلیل کداس، اولویت اول عوامل هم‌راستا کردن فعالیت‌های مدیریت دانش با چشم‌انداز و مأموریت سازمان، اولویت دوم فراهم بودن زمینه ارتباطی افراد سازمان از طریق تکنولوژی‌های ارتباطی (اینترنت، اینترانت، چت روم، وبینار و...)، اولویت سوم حمایت مدیران اجرایی سطح بالا از فعالیت‌های دانشی، اولویت چهارم وجود سیستم‌هایی برای جذب و انتقال ایده‌ها و تجارب جدید، اولویت پنجم پایگاهی برای آرشیو اطلاعات پروژه‌های انجام شده، اولویت ششم روزآمدسازی مداوم دانش تخصصی سازمان، اولویت هفتم ارتقای آگاهی کارکنان در زمینه مزایای به کارگیری دانش، اولویت هشتم زمینه وجود فرایند دریافت نیازهای بهره‌برداران از طریق واحدهای اجرایی و نیز مشارکت مستقیم آنها در اجرای طرح‌ها، به ترتیب 8 اولویت را در نیازمندی‌های مدیریت دانش در سازمان دارند. پیشنهاد‌های کاربردی پژوهش به این شرح است: انتصاب مدیر برنامه‌های دانشی برای توسعه دارایی‌های دانش سازمان؛ ایجاد تیم‌های کسب‌وکار مبتنی بر فناوری‌ اطلاعات؛ توسعه و گسترش علت و هدف مدیریت دانش با کمک و حمایت مدیران ارشد جهت استقرار مدیریت دانش در موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی؛ موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی به جای اینکه مدیریت دانش را سیستمی برای نگهداری و ذخیره دانش خود تلقی کند، بایستی با ایجاد نقشۀ دانش، بانک‌های اطلاعاتی ایجاد نماید، تا تمامی پرسنل سازمان را شناسایی نموده و برحسب تخصص و دانش خاص، اطلاعات آن‌ها‌ ذخیره گردد، تا در مواقع مورد نیاز جهت رفع نیاز سازمان به آن اطلاعات دسترسی داشته باشد.
نتیجه‌گیری: شناسایی و اولویت‌بندی نیازمندی‌های مدیریت دانش در سازمان، به مدیران کمک می‌کند تا با توجه به حوزه گسترده و متنوع مباحث و موضوعات موجود در این حوزه، منابع محدود مالی، زمانی و انسانی خود را جهت پیاده‌سازی مدیریت دانش به موارد ارجح و اولویت‌دار اختصاص دهند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying and Prioritizing Knowledge Management Criteria in the Institute for Trade Studies and Research

نویسندگان [English]

  • Zargham Khavari 1
  • Reza Karemi 2
1 Master's degree, Business Studies and Research Institute, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

Purpose: The mission of research and educational organizations has turned them into knowledge-based organizations, which requires an appropriate and clear strategy in order to function effectively and achieve the vision. Therefore, this research aims to identify and prioritize knowledge management requirements in the Institute for Trade Studies and Research. The requirements of knowledge management were prioritized based on research literature, standard questionnaires, and brainstorming according to the views of experts and managers of the Institute for Trade Studies and Research by the fuzzy Delphi method, and the application of distance techniques.
Methods: The current research is practical in terms of its purpose, and in terms of research method and data collection, it is a descriptive survey. In terms of the basis of the type of
data collected, it was quantitative and the tool of data collection was a questionnaire. The experts
of this study are the directors of the Business Studies and Research Institute, and knowledge management specialists in 2021. Based on the judgmental sampling method, samples were selected according to their expertise. Research criteria were extracted from the study of knowledge management in institutions. Next, to analyze the criteria of the research, two questionnaires
were distributed among the experts: Fuzzy Expertise and Codas Prioritization. Expertise questionnaires with the fuzzy Delphi technique, and the priority assessment questionnaires were evaluated with the CODAS technique. Due to the fact that the categories of the questionnaire were obtained from the background review of valid international and domestic articles in the fields of knowledge management in institutions, both the expert assessment and priority assessment questionnaires have good validity. Also, due to the selection of the appropriate sample size
(15 people) and screening criteria, the priority questionnaire was reliable. The sample size in this research was equal to 15 people, which is a good number for expert-oriented methods with a judgmental nature.
Findings: Based on CODAS analysis, the first priority is the alignment of knowledge management activities with the vision and mission of the organization, the second priority is the provision of a communication field for the organization's people through communication technologies (Internet, intranet, chat room, webinar, etc.), the third priority Support of high-level executives for knowledge activities, the fourth priority is the existence of systems to attract and transfer new ideas and experiences, the fifth priority is a database for the archive of completed projects, the sixth priority is to continuously update the specialized knowledge of the organization, the seventh priority is to promote employees' awareness of the benefits of employment. Knowledge, the eighth priority, the existence of the process of receiving users' needs through executive units and their direct participation in the implementation of projects, respectively, have 8 priorities in the knowledge management requirements in the organization. Appointing the manager of knowledge programs to develop the knowledge assets of the organization; Creating business teams based on information technology; Development and expansion of the cause and purpose of knowledge management with the help and support of senior managers to establish knowledge management in the Institute of Business Studies and Research; Instead of considering knowledge management as a system for maintaining and storing its knowledge, the Institute of Business Studies and Research should create databases by creating a knowledge map to identify all the personnel of the organization and store their information according to their special expertise and knowledge, to have access to that information when needed to meet the needs of the organization.
Conclusions: Identifying and prioritizing the needs of knowledge management in the organization helps managers to allocate their limited financial, time, and human resources to the preferred and prioritized issues to implement knowledge management.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational knowledge management
  • Knowledge management requirements
  • Institute for Trade Studies and Research
تقوی‌فرد، م.ت.، رمضانپور خاکی، ح.، زارع رواسان، ا. (1392). شناسایی و اولویت‌بندی موضوعات مهم مدیریت بیمارستانی جهت مستندسازی در نظام مدیریت دانش. مدیریت اطلاعات سلامت، 9(2).‎
حسن‌زاده، م. (1400). دستورالعمل مدیریت دانش در دستگاه‌های اجرایی: چون و چرای یک راه دراز. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 4(2): 7-20.
حسن‌زاده، م. (1401). عامل‌های هوشمند و تسهیلات مدیریت دانش: چت جی پی تی و بعد از آن. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 8(4).7-22 . DOI: 10.22091/stim.2023.2421
رضایی، ص.، میر عابدینی، س.ج.، ابطحی، ع.ا. (1397). عوامل مؤثر بر پیاده‌سازی هوشمندی کسب‌وکار در صنعت بانکداری ایران. مطالعات مدیریت کسب‌وکار هوشمند، 6(23): 33-81.  DOI: 10.22054/ims.2018.8851
سالاری، ن.، پورسراجیان، د.، اولیا، م.ص.، شکوهی، ش. (1390). تعیین و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر موفقیت مدیریت دانش در پارک‌های علم و فناوری. رشد فناوری، 7(27).
سپهری، م.م.، ریاحی، آ. (1389). کاربست تحلیل شبکه‌های اجتماعی برای استخراج نیازهای سیستم مدیریت دانش در سازمان‌های دانش‌بنیان. سیاست علم و فن‌آوری، 2(10): 81-94.
ظهیری، ز.، کریمی‌خواه، ج.، میرغوری، س.ح. (1394). تعیین استراتژی مدیریت دانش سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 24: 103-124.
قاسمی، س.ر.، کریمی، م. (1393). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مهم موفقیت مدیریت دانش در سازمان کتابخانه، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 17(65).
الماسی سروستانی، ر. (1393). اولویت‌بندی راه‌حل‌های مدیریت دانش با رویکرد QFD فازی (مورد مطالعه: بیمارستان شهید بهشتی شهر شیراز). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی جهاد دانشگاهی استان یزد.
مجموعه قوانین و مقررات وزارت بازرگانی و سازمان‌های تابعه. تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، 1383.
موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی (1400). مأموریت و چشم‌انداز موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی. قابل دسترس در: https://itsr.ir/Page/10011
نوری، ر.ا. (1392). لزوم پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت دانش مبتنی بر معیارهای پذیرش آن در سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت. تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
نهاوندی، ب.، فرهی، ر.، کزازی، ع.ر.، جعفری‌نژاد، ن. (1390). تعیین و اولویت‌بندی معیارهای مؤثر بر اثربخشی مدیریت دانش در سازمان‌های تحقیقاتی ایران با رویکرد تطبیقی – فازی و قطعی. مدیریت فناوری اطلاعات، شماره 7:
169-192.
CAPTCHA Image