روابط علّی سیاست‌‌ها و برنامه‌‌های شهروند سایبری دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری، گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، دانشکده علوم‌ تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دکتری، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

3 کارشناسی ارشد، گروه علوم ‌تربیتی، دانشکده علوم ‌تربیتی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد ایران.

چکیده

هدف: هدف این پژوهش، بررسی روابط روابط علّی سیاست‌‌ها و برنامه‌‌های شهروند سایبری دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز می‌‌باشد.
روش‌‌: این پژوهش از نظر هدف و ماهیت، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده‌‌ها، توصیفی از نوع همبستگی مبتنی بر مدل‌‌یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز به تعداد 435 نفر بود که در سال تحصیلی 1۴۰۰- 139۹ مشغول به تحصیل بودند و از طریق جدول کرجسی و مورگان، تعداد 205 نفر به‌‌عنوان نمونه از طریق روش نمونه‌‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه‌‌های سیاست‌‌ها و برنامه‌‌های شهروند سایبری دانشگاه یونسکو (2016)، مهارت‌‌های شهروندی سایبری یونسکو (2016) و تهدیدات فضای مجازی ایسا و ایسایاس (2016) استفاده شد. روایی پرسشنامه‌‌ها، با روش‌‌های روایی صوری و محتوایی مورد تایید قرار گرفت و ضریب پایایی نیز با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 87/0، 90/0 و 77/0 برآورد گردید و مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه‌‌و‌‌تحلیل اطلاعات در دو سطح توصیفی و استنباطی (مدل معادلات ساختاری) انجام گرفت که از طریق نرم‌‌افزارهایSPSS 21  و Lisrel 8.8 اجرا شد.
یافته‌‌ها: نتایج نشان داد که سیاست‌‌ها و برنامه‌‌های شهروند سایبری، تاثیر مثبت و معناداری بر مهارت‌‌های شهروندی سایبری دانشجویان دارد. در حالی‌‌که مهارت‌‌های شهروندی سایبری، تاثیر منفی و معنادار بر تاثیرپذیری دانشجویان از تهدیدات فضای مجازی دارد. همچنین تاثیر سیاست‌‌ها و برنامه‌‌های شهروند سایبری بر تاثیرپذیری دانشجویان از تهدیدات فضای مجازی، منفی و معنادار است که این بیانگر نقش واسطه‌‌گری تاثیرپذیری دانشجویان از تهدیدات فضای مجازی منفی در روابط بین سیاست‌‌ها و برنامه‌‌های شهروند سایبری دانشگاه و مهارت‌‌های شهروندی سایبری دانشجویان می‌‌باشد.
نتیجه‌‌گیری: با توجه به نتایج می‌‌توان دریافت که سیاست‌‌گذاری و برنامه‌‌ریزی‌‌های دانشگاه‌‌ها در حوزه شهروند سایبری می‌‌تواند بر افزایش مهارت‌‌های شهروندی سایبری دانشجویان و کاهش تاثیرپذیری آنان از فضای مجازی تاثیرگذار باشد. در عین‌حال، افزایش مهارت‌‌های شهروندی سایبری دانشجویان نیز می‌‌تواند سطح تاثیرپذیری آنان را از مخاطرات و تهدیدات فضای مجازی کاهش دهد. بنابراین، کاهش تاثیرپذیری دانشجویان از تهدیدات فضای مجازی نه‌تنها می‌‌تواند به‌‌طور مستقیم تحت تاثیر سیاست‌‌گذاری و برنامه‌‌ریزی‌‌های دانشگاه در حوزه سایبری باشد، بلکه می‌‌تواند به‌‌واسطه رشد مهارت‌‌های شهروندی سایبری دانشجویان که تحت تاثیر اقدامات آموزشی دانشگاه و حتی دولت در سطح ملی می‌‌باشد، نیز به وقوع بپیوندد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Causal Relationships of Cyber Citizen Policies and Programs of Shiraz University of Medical Sciences Students

نویسندگان [English]

  • Ghodratallah Mohammadi 1
  • Mohammad Razzaghi 2
  • Ashkan Rahmani 3
1 Ph.D., Department of Educational Management and Planning, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Ph.D., Department of Educational Sciences, Faculty of Literature and Human Sciences, Urmia University, Urmia, Iran
3 Master's Degree, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences, Lamard Branch, Islamic Azad University, Lamard, Iran
چکیده [English]

Purpose: This research aims to investigate the causal relationships of cyber citizen policies and programs of Shiraz University of Medical Sciences students.
Method: This research is applied in both purpose and nature, and it employs a descriptive correlation approach based on structural equation modeling for data collection. The statistical population for this research comprised all 435 medical students enrolled at Shiraz University of Medical Sciences during the 2019-2020 academic year. From this population, a sample of 205 students was selected using the sampling method outlined in the Krejcie and Morgan table. They were selected at random. To measure the research variables, we utilized the questionnaires on cyber citizen policies and programs from UNESCO University (2016), cyber citizenship skills from UNESCO (2016), and cyberspace threats from Isa and Isayas (2016). The validity of the questionnaires was established through face validity and construct validity methods, specifically confirmatory factor analysis. The reliability coefficients were estimated using Cronbach's alpha, yielding values of 0.87, 0.90, and 0.77, respectively, which were confirmed. Data analysis was conducted at both descriptive and inferential levels using structural equation modeling, implemented through SPSS version 21 and LISREL version 8.8 software.
Finding: The results indicated that cyber citizenship policies and programs have a positive and significant impact on students' cyber citizenship skills. Conversely, students' cyber citizenship skills have a negative and significant effect on their vulnerability to threats in cyberspace. Additionally, the impact of cyber citizenship policies and programs on students' vulnerability to threats in cyberspace is both negative and significant. This suggests that students' vulnerability to adverse cyberspace threats mediates the relationship between university cyber citizenship policies and programs and students' cyber citizenship skills.
Conclusion: According to the results, it can be seen that the policy-making and planning of universities in the field of cyber citizenship can effectively increase students' cyber citizenship skills and reduce their susceptibility to cyberspace. At the same time, increasing students' cyber citizenship skills can also reduce their level of vulnerability to cyberspace risks and threats. Therefore, reducing students' susceptibility to cyberspace threats can not only be directly influenced by university policies and plans in the field of cyberspace but also through the development of students' cyber citizenship skills. It is influenced by the educational measures of the university and even the government at the national level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyber skills
  • Cyber Citizen
  • Threats of Cyberspace
  • Students of Shiraz University of Medical Sciences

مراجع

امانی‌‌کلاریجانی، ا. (1396). فضای مجازی و واکاوی سیاست‌‌های پیشگیرانه در کنترل آسیب‌‌های اجتماعی نو‌‌پدید. رهیافت پیشگیری، شماره 1: 105-89.
پورنقدی، ب. (1397). فرصت‌ها و تهدیدهای امنیت در شبکه‌های اجتماعی مجازی برای دانشجویان. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 7(2): 98-87.              https://doi.org/10.22108/ssoss.2018.103434.1062
حضرتی‌‌صومعه، ز. (1396). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر انزوای اجتماعی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی). توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، 12(2): 142-109.
https://doi.org/10.22055/qjsd.2018.13510
حیدری، ا.، مرزوقی، ر. (۱۳۹۷). بررسی تأثیر مهارت‌های شهروندی سایبری بر استفاده بهینه از فضای مجازی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، ۳(۱۱): 88-81.
https://doi.org/10.29252/edcbmj.11.03.10
ربیعی، ع.، محمد‌‌زاده، ف. (1392). آسیب‌‌شناسی فضای مجازی، بررسی تاثیر استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی دانشجویان. راهبرد اجتماعی فرهنگی، 2(6): 60-43.
صادقی، ف.، حیدری، م. (1399). آسیب‌‌شناسی نقش شبکه‌‌های اجتماعی مجازی در تربیت نوجوانان. مطالعات تربیتی و رو‌‌ا‌‌‌‌ن‌‌شناختی خانواده، 1(2): 119-95.
صادقی‌‌ده‌‌چشمه، س.، تیموری‌‌نژاد، م.، آزادیان، ا. (1395). بررسی رابطه میان رفتارشهروندی با نظم اجتماعی. پژوهش‌‌نامه نظم و امنیت انتظامی، 9(2): 71-45.
محمدی، ع. (1401). منابع اثرگذار بر ارتقاء سواد رسانه‌ای دانشجویان در کاهش آسیب‌های فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی. آموزش علوم دریایی، 9(1): 243-230.            https://doi.org/10.22034/rmt.2022.543778.2049
مرزوقی، ع.، محمودیان، ح. (1399). بررسی میزان مهارت و رفتارهای اخلاق سایبری دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز. اخلاق و تاریخ پزشکی ایران، شماره 13: ۲۳۹-۲۲۸.
هاتف، م. (1388). چالش‌‌ها و چشم‌‌اندازهای امنیت در فضای مجازی. توسعه انسانی پلیس، 6(22): ۹۳-۱۱۷.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
دوره 10، شماره 2
تیر 1403
صفحه 77-102

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار