شناسایی سطوح تجاری‌‌سازی دانش در نظام آموزش عالی ایران و اعتباریابی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام‌‌نور، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌‌بندی سطوح تجاری‌‌سازی دانش در نظام آموزش‌‌عالی ایران و اعتباریابی آن می‌باشد.
روش: روش پژوهش آمیخته اکتشافی است. برای جمع‌‌آوری اطلاعات پس از مطالعات کتابخانه‌‌ای و شناسایی گروه خبرگان، با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه‌‌ساختاریافته و با روش نمونه‌‌گیری گلوله‌‌برفی، با 16 نفر مصاحبه شده و اشباع نظری حاصل گردید. پس از پیاده‌‌سازی مصاحبه‌‌ها، با کمک روش تحلیل مضمون، مصادیق شناسایی و سطح‌‌بندی شدند. سپس مصادیق شناسایی شده در جامعه تحقیق که اساتید دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران بودند، اولویت‌‌بندی و اعتباریابی گردید. روایی و پایایی بخش کیفی با روش تثلیث و شاخص باز‌‌آزمون، و در بخش کمّی، با تأیید پرسشنامه توسط متخصصین امر، آلفای کرنباخ و بارعاملی‌‌ها تأیید شدند.
یافته‌‌ها: یافته‌ها در دو بخش کیفی و کمّی حاصل گردید، در بخش کیفی، شناسایی سطوح تجاری سازی دانش در نظام آموزش عالی کشور، با مصاحبه از گروه خبرگان حاصل گردید، سپس اطلاعات گردآوری شده با کمک تحلیل مضمون در قالب 6 مضمون فراگیر (عوامل محیطی، ساختار سازمانی، ویژگی‌‌های خالقین ذهنی، ویژگی‌‌های دانش خلق شده، ویژگی‌‌های مصرف‌کنندگان دانش و نوع دانش)، 25 مضمون سازماندهنده و 87 مضمون پایه انجام شد، سپس در گام کمی، داده‌ها با کمک پرسشنامه از جامعه تحقیق (اساتید دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران) اخذ و با کمک بارعاملی‌‌ها، داده‌‌ها، اولویت‌‌بندی گردید، بر اساس بار عاملی‌‌های احصاء شده مضمون ویژگی‌‌های ذهنی خالقین دانش با ضریب 939% و مضمون دانش تخصصی با ضریب 949% در اولویت نخست سطوح مضامین فراگیر و سازماندهنده قرار گرفتند.
نتیجه‌‌گیری: نتایج پژوهش بیانگر شناسایی سطوح تجاری‌‌سازی در نظام آموزش‌‌عالی ایران می‌‌باشند. بار عاملی‌‌های احصاء شده، ضمن تأکید بر ضرورت توجه به تمامی سطوح، ترتیب اولویت‌‌بندی‌‌های برآمده از آن، ضرورت توجه به میزان سهم هر یک از مصادیق را در متغیر مورد مطالعه، با توجه به محدودیت منابع و مدیریت صحیح آن نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying the Levels of Commercialization of Knowledge in the Iranian Higher Education System and its Validation

نویسندگان [English]

  • Fereshteh Alizadeh 1
  • Amirhoosein Mahmoodi 2
  • Mahdi Mahmodi 3
1 PhD., Student, Department of Higher Education Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Educational Management and Higher Education, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Payam Noor University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Purpose: The aim of this study is to identify and prioritize the levels of knowledge commercialization within the Iranian higher education system and to validate these findings.
Method: The research method employed is an exploratory mixed-method approach. To gather information, a combination of library studies and the identification of an expert group was utilized. Sixteen individuals were interviewed using a semi-structured interview tool and the snowball sampling method, ultimately achieving theoretical saturation. After conducting the interviews, examples were identified and categorized using the content analysis method. Subsequently, the identified examples from the research community, specifically professors at the Islamic Azad University of Tehran, were prioritized and validated. The validity and reliability of the qualitative component were established through the triangulation method and the test-retest index. In the quantitative component, these were confirmed by subject matter experts, Cronbach's alpha, and factor loadings.
Findings: The findings were derived from both qualitative and quantitative components. In the qualitative segment, the levels of knowledge commercialization within the country's higher education system were assessed through interviews with a group of experts. The collected information was analyzed using content analysis, which identified six comprehensive themes: environmental factors, organizational structure, characteristics of intellectual creators, characteristics of created knowledge, characteristics of knowledge consumers, and types of knowledge. Additionally, the analysis revealed 25 organizing themes and 87 basic themes. Then, in the quantitative phase, data was collected using a questionnaire distributed among the research community, specifically professors at Islamic Azad University in Tehran. The data was prioritized based on factor loadings. The analysis revealed that the theme of intellectual characteristics of intellectual creators had a coefficient of 93.9%, while the theme of specialized knowledge had a coefficient of 94.9%. Both themes were identified as the top priorities within the levels of comprehensive and organizing themes.
Conclusion: The results of the study indicate the identification of the levels of commercialization within the Iranian higher education system. The calculated factor loadings highlight the importance of considering all levels of analysis. The order of prioritization derived from these loadings underscores the need to evaluate the contribution of each instance to the variable under study, particularly in light of limited resources and the necessity for effective management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercialization
  • Commercialization of knowledge
  • Higher education
باشکوه اجیرلو، م.، پورامینی، ز. (1401) تبیین مدل کارآفرینی دانشگاهی با استفاده از رویکرد سیستمی (مطالعه موردی). پژوهش در نظام‌های آموزشی، 16(56): 64-75.
بیرانوند، ع.، شعبانی، ا.، عاصمی، ع.، چشمه سهرابی، م. (1397). ساختار دانش در مطالعات مربوط به تجاری‌‌سازی و استفاده از رویکردهای تحلیل شبکه و مصورسازی علم. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، سال یازدهم: 46-66.
پورمهدی، ع.، محمد داوودی، ا.ح.، محمدخانی، ک. (1397). ارائه مدلی برای ارتقاء اخلاق پژوهشی در راستای تجاری‌‌سازی تحقیقات دانشگاهی (مورد: دانشگاه‌‌های آزاد اسلامی استان اردبیل)، پژوهش در نظام‌های آموزشی، دوره 12: 335-315
جاهد، ح. (1393). تجاری‌‌سازی نتایج پژوهشی در نظام آموزش عالی. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام.
خاکی، ا.، تورج، م.، معمارزاده طهران، غ. (1400). تبیین الگوی تجاری‌‌سازی دانش در مراکز آموزش عالی با تأکید بر عامل فرهنگی. مطالعات میان‌فرهنگی، 16(49): 31-60.
داوری، ع.، رضازاده، آ. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌‌افزارPLS . تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
درینی، م.، آقاجانی افروزی طهماسبی، ع.ا.، روشن، ن. (1401). نقش آموزش کارآفرینی بر قصد کارآفرینی دانشجویان با نقش میانجی خودکارآمدی، نگرش به کارآفرینی و ذهنیت کارآفرینی (مطالعه موردی). پژوهش در نظام‌‌های آموزشی، 16(56): 131-145.
رومزی، ه. (1397). تجاری‌‌سازی دانش، حرکتی به سوی نسل سوم دانشگاهی. در: تهران: نخستین کنفرانس ملی تحقیق و توسعه در مدیریت و اقتصاد مقاومتی.
سپهی، م.، سلیمی، ق.، محمدی، ه.، جهانی، ج.، سهراب‌پور، و. (1401). کاربست تخصص‌‌های علوم رفتاری در خلق فرصت‌‌های تجاری‌‌سازی دانش: رویکرد میان‌رشته‌‌ای. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 13(1): 1-16.
سلامتی، ط.، واعظی، ا.، معمارپور، م.، رجب‌زاده قطری، ع. (1395). طراحی مدل تجاری‌‌سازی و ارائه الگوریتم پیشنهادی تجاری‌‌سازی دانش برای آموزش عالی. مطالعات دانش‌شناسی، 2(4): 77-57.
شیرازی، ح.، هاشم‌زاده خوراسگانی، غ.، رادفر، ر.، ترابی، ت. (1398). ارزیابی عملکرد تجاری‌‌سازی فناوری شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان نوپا بر پایه روش بهترین-بدترین فازی. مدیریت توسعه فناوری، 7(2): 129-159.
عزتی‌راد، ج.، سخدری، ک.، موسی خانی، م. (1396). مطالعات تجاری‌‌سازی دانش با رویکرد اکوسیستم کارآفرینی. آموزش عالی ایران، 9(2): 133-165.
عزّتی‌راد، ج.، سخدری، ک.، موسی خانی، م. (1401). آمادگی سازمانی برای تجاری‌‌سازی دانش دانشگاهی براساس اکوسیستم کارآفرینی: توسعه سنجه و آزمون تجربی. پژوهش و برنامه‌‌ریزی در آموزش عالی، 28(1): 65-92.
علاء، ا.، حاتمی، ج.، احمدی، ا.، آقاجانی، ح. (1400). ارائه دانشگاه کارآفرین با رویکرد بلوغ روانشناختی و آمادگی روانی برای تجاری‌‌سازی و کارآفرینی (شاهد تجربی: مراکز علمی کاربردی استان مازندران). مدیریت و برنامه‌‌ریزی در نظام‌‌های آموزشی، 14(1): 157-184.
فزونی اردکانی، ز.، زمانی، غ. (1393). نظام بهینه‌‌سازی ایده‌‌ها و دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی. کارآفرینی در کشاورزی، 1(1): 19-41.
فهندژ سعدی، پ.، نعمت‌اللهی، س. (1399). تجاری‌‌سازی دانش، معرفی، ضرورت و الزامات. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 3(31).
کریمی‌نژاد، ح.، قورچیان، ن.، جعفری، ص.، محمدداودی، ع. (1398). الگویی برای ارتقای کیفیت دانشگاه‌‌ها و موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی (مطالعه موردی، استان گیلان). مدیریت و برنامه‌‌ریزی در نظام‌‌های آموزشی، 12(1): 13-46.
نادی، م.، عرفان، آ. (1398). تجاری‌‌سازی دانش در آموزش عالی (تاریخچه، مفاهیم، مدل‌‌ها و کارکردها). اصفهان: انتشارات معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
نوری خان پوردی، م.، رضوی، ت.، دوستی پاشا، م. (1399). تجاری‌‌سازی تحقیقات دانشگاهی در حوزه ورزش. آموزش عالی ایران، 11(4): 95-132.
CAPTCHA Image