مطالعه اثرگذاری اعتماد و اقدامات مدیریت کیفیت زنجیره تأمین بر عملکرد نوآورانه شرکت‌های دانش‌بنیان؛ تبیین نقش میانجی اشتراک‌گذاری دانش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت عملیات و علوم تصمیم، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه مدیریت عملیات و علوم تصمیم، دانشکده مدیریت صنعتی و فناوری دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22091/stim.2024.10186.2048

چکیده

ارتقا پیوسته عملکرد نوآورانه شرکت‌ها موضوعی قابل‌توجه و دغدغه مدیران ایرانی است. دستیابی به این مهم از طریق روش‌های مختلفی فرمول‌بندی شده است. در بخشی از تحقیقات پیشین، محققان در مطالعات خود به این نتیجه رسیده‌اند که هر شرکت بخشی از عملکرد نوآورانه خود را مرهون ارتباطات خود با دیگر شرکت‌ها است. بر همین اساس هدف اصلی این مطالعه ایجاد درک عمیق‌تری از مولفه‌های موجود شبکه‌های ارتباطی است که می‌تواند بر عملکرد نوآورانه شرکت‌های دانش‌بنیان نوآور ایرانی اثر بگذارد. از همین روی در این تحقیق به مؤلفه‌هایی که در ارتباطات بین سازمانی یک شرکت یافت می‌شود تمرکز شده است. در این باره مطالعات پیشین مرور شده و باتوجه‌به مدل‌های اثبات شده مطروحه در تحقیقات پیشین، مدل مفهومی مرتبط با جامعه مدنظر در این تحقیق به‌منظور بازنمایی آن در یک نمونه ایرانی توسعه داده شده است. مدل‌های مدنظر باتوجه‌به وضع موجود شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی انتخاب شده‌اند، به همین دلیل انتظار می‌رود که این تحقیق سودمندی قابل‌توجهی در این راستا داشته باشد؛ چراکه باتوجه‌به چالش‌های موجود توسعه چنین مدلی برای نمونه‌ای ایرانی در این زمینه ضروری است. در مدل مفهومی این مطالعه، نحوه ارتباط ساختاری بین متغیرهای اعتماد، اقدامات مدیریت کیفیت زنجیره تأمین و اشتراک‌گذاری دانش بر عملکرد نوآورانه سنجیده شده است. جامعه مورد بررسی این تحقیق شرکت‌های دانش‌بنیان و نمونه انتخابی شرکت‌های دانش‌بنیان نوآور فعال در استان تهران است. یکی از علل اصلی انتخاب این شرکت‌ها برای انجام این تحقیق اهمیت نوآوری در این شرکت‌ها است. بر همین اساس محور اصلی سؤال این تحقیق این موضوع را بررسی می‌کند که آیا و چگونه رابطه بین متغیرهای این پژوهش می‌توانند در ایجاد عملکرد نوآورانه نقش داشته باشند. این پژوهش از نظر هدف کاربردی اسـت کـه بـا اسـتفاده از روش همبسـتگی بین متغیرهای پژوهش در سـال 1402 طی یک مطالعه مقطعی انجـام شـده است. به‌منظور آزمون فرضیه‌های تحقیق پرسش‌نامه‌ای تهیه و به دو صورت فیزیکی و برخط در اختیار مدیران شرکت‌های مذکور قرار گرفت و نتایج آن از طریق مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی و با نرم‌افزار 3Smart-PLS بررسی گردید. نتایج حاکی از آن است که رابطه مستقیم بین اعتماد و عملکرد نوآورانه در نمونه مورد بررسی تأیید نشده است؛ زیرا مقدار ضریب معناداری آن کمتر از 96/1 است. این‌که چرا اثرگذاری متغیر اعتماد در مدل مفهومی این تحقیق بر عملکرد نوآورانه معنادار نشده است، باعث شد تا بررسی بیشتری روی این مفهوم صورت پذیرد که به چه دلیل در شرکت‌های دانش‌بنیان نوآور ایرانی رابطه بین این دو تایید نشده است. اما رابطه غیرمستقیم این دو متغیر از طریق میانجی‌گری اشتراک‌گذاری دانش تأیید شده و میانجی‌‌گری آن از نوع میانجی کامل است. میانجی‌گری کامل اشتراک‌گذاری دانش در رابطه بین اعتماد و عملکرد نوآورانه از آنجایی نشئت می‌گیرد که رابطه مستقیم این دو رد شده و در حالت میانجی تایید شده است. همچنین در رابطه بین اقدامات مدیریت کیفیت زنجیره تأمین و عملکرد نوآورانه با میانجی‌گری اشتراک‌گذاری دانش هر دو رابطه مستقیم و غیرمستقیم آن تأیید شده است. نکته مهم اما تأثیر مهم اشتراک‌گذاری دانش است که باعث شده در حالت میانجی اثرگذاری بیشتری داشته باشد. این نتایج نقش اشتراک‌گذاری دانش را بیش‌از‌پیش پررنگ کرده و در همین راستا پیشنهادهای اجرایی و پژوهشی طرح شده است. این بررسی، به مدیران و تصمیم‌گیران شرکت‌ها کمک خواهد کرد تا باتوجه‌به محدودیت‌ها و امکانات موجود، در جستجوی بهینه‌سازی عملکرد نوآورانه خود در شبکه‌های ارتباطی شرکت خود، باتوجه‌به مولفه‌های مطروحه باشند و استراتژی‌های مرتبط با آن را تدوین و پیاده‌سازی کنند. همچنین پیشنهاد می‌شود که تحقیقات آینده در این زمینه به مطالعه بیشتر در مورد عوامل پنهان و تأثیرات متغیرها در طول زمان اختصاص دهند تا بهتر بتوانند پیچیدگی‌های این روابط را تجزیه‌وتحلیل کنند و همچنین راهکارهای مؤثرتری برای ارتقا نوآوری در سازمان‌ها ارائه دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Studying the effect of trust and supply chain quality management measures on the innovative performance of knowledge-based companies; Explaining the mediating role of knowledge sharing

نویسندگان [English]

  • ALIREZA SADEGHPOOR FIROOZABAD 1
  • Ali Mohaghar 2
1 Department of Operations Management and Decision Sciences, Faculty of Industrial Management and Technology, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Department of Operations Management and Decision Sciences, Faculty of Industrial Management and Technology, School of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Continuous improvement of innovative performance of companies is a significant issue and concern of Iranian managers. Achieving this goal has been formulated through various methods. In part of previous research, researchers have concluded that each company owes a part of its innovative performance to its connections with other companies. Accordingly, the main goal of this study is to create a deeper understanding of the existing components of communication networks that can affect the innovative performance of innovative Iranian knowledge-based companies. Therefore, in this research, the components that are found in the inter-organizational communication of a company are focused. In this regard, previous studies have been reviewed and according to the proven models presented in previous researches, a conceptual model related to the society considered in this research has been developed in order to represent it in an Iranian example. The considered models have been selected according to the current situation of Iranian knowledge-based companies, for this reason, it is expected that this research will be significantly useful in this regard; Because according to the existing challenges, it is necessary to develop such a model for an Iranian example in this field. In the conceptual model of this study, the structural relationship between trust variables, supply chain quality management measures and knowledge sharing on innovative performance has been measured. The society under investigation in this research is knowledge-based companies and a selected sample of innovative knowledge-based companies active in Tehran province. One of the main reasons for choosing these companies to conduct this research is the importance of innovation in these companies. Accordingly, the main question of this research examines whether and how the relationship between the variables of this research can play a role in creating innovative performance. In terms of the purpose of this research, it is applied using the correlation method between research variables in 1402 during a cross-sectional study. In order to test the research hypotheses, a questionnaire was prepared and given to the managers of the mentioned companies both physically and online, and its results were analyzed through structural equation modeling with partial least squares approach and 3Smart-PLS software. The results indicate that the direct relationship between trust and innovative performance has not been confirmed in the studied sample; Because its significance coefficient value is less than 1.96. Why the effect of the trust variable in the conceptual model of this research on innovative performance is not significant, led to further investigation on this concept, why the relationship between the two has not been confirmed in innovative Iranian knowledge-based companies. But the indirect relationship between these two variables has been confirmed through the mediation of knowledge sharing, and its mediation is full mediation. The full mediation of knowledge sharing in the relationship between trust and innovative performance originates from the fact that the direct relationship between the two is rejected and confirmed in the mediation mode. Also, in the relationship between supply chain quality management measures and innovative performance with the mediation of knowledge sharing, both direct and indirect relationships have been confirmed. The important point is the important effect of knowledge sharing, which has made it more effective in the mediation mode. These results have highlighted the role of knowledge sharing more and in this regard, executive and research suggestions have been proposed. This study will help managers and decision makers of companies to search for optimization of their innovative performance in their company's communication networks, according to the proposed components, and formulate and implement related strategies. It is also suggested that future researches in this field should study more about the hidden factors and the effects of variables over time so that they can better analyze the complexities of these relationships and also provide more effective solutions to promote innovation in organizations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Innovative Performance
  • Knowledge Sharing
  • Trust
  • Supply Chain Quality Management Practice
  • Structural Equation Modeling
  • Knowledge Base
CAPTCHA Image