ارائه مدل مفهومی عوامل مؤثر بر سرعت انتشار نشریات (مورد مطالعه: نشریات حوزه موضوعی علوم انسانی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

4 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

هدف: با در نظر گرفتن این موضوع که نشریات علمی از مهم‌ترین کانال‌های نشر برای انتشار جدیدترین یافته‌های علمی هستند، لذا مسئله سرعت انتشار در نشریات علمی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. در واقع نشریات علمی یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال پیام و یکی از منابع مهم و قابل اطمینان در هنگام بروز مشکلات در مورد مسائل متعدد جامعه در بازه زمانی مشخص می‌توانند باشد. با توجه به تعداد بالای نشریات در حوزه علوم انسانی و نیز تحول در این حیطه، ضروری است که انتقال اطلاعات با سرعت متناسب در جوامع مختلف اتفاق افتد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل مفهومی عوامل مؤثر بر سرعت انتشار در نشریات حوزه موضوعی علوم انسانی بود.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده، و با رویکرد کیفی و مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 18 نفر از متخصصان در حوزه نشریات (شامل مدیران مسئول، سردبیران، مدیران داخلی و کارشناسان نشریات) بودند که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. از 18 مصاحبه عمیق صورت گرفته، 3 مصاحبه آخر منجربه ایجاد کد جدید نشد. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. گردآوری داده‌ها تا رسیدن به مرحله اشباع ادامه داشت. در نهایت داده‌ها با روش‌های کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. در ادامه فرایند کدگذاری باز از طریق مجموعه‌ای از مضامین اولیه گردآوری و از درون آن‌ها مقوله‌های اصلی (محوری) استخراج شدند و در نهایت از میان پیوند این مقوله‌های اصلی، کدهای انتخابی (طبقات) تعیین گردیدند. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودا 11 انجام شد. برای اطمینان از روایی داده‌‌ها، از مفهوم اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری، اطمینان‌پذیری و تأییدپذی استفاده شد.
یافته‌ها: براساس یافته‌های پژوهش می‌توان عوامل مؤثر بر سرعت انتشار در نشریات را در چهار دسته کلی: عوامل مرتبط با تیم اجرایی (در 10 بعد)، عوامل مرتبط با داوری (در 5 بعد)، عوامل مرتبط با نویسندگان (در 5 بعد) و عوامل مرتبط با نشریه (در 8 بعد) جای داد. یافته‌های پژوهش نشان داد مقولۀ مرکزی، سرعت انتشار نشریات است. درنهایت 104 کد
باز و 28 کد محوری، شامل عوامل علّی (7 مقوله)‌ شامل ضوابط ارسال مقاله، کیفیت مقالات ارسال شده، انجام اصلاحات مطابق با نظرات داوران، نحوه تصمیمات سردبیری، نیروی انسانی متخصص، همکاری در انجام داوری، چارچوب استاندارد داوری؛ عوامل زمینه‌‌ساز (4 مقوله) شامل زیرساخت‌ مناسب، سیاست‌ها، خط‌‌مشی‌‌ها، و الزامات، مسئولیت داوران، رعایت ضوابط اخلاقی و الزامات؛ عوامل مداخله‌گر (6 مقوله) شامل شهرت، بودجه و منابع مالی، هزینه‌های نشر، نفوذ برخی افراد، جلسات هیأت تحریریه، مسئولیت‌پذیری و وظیفه‌شناسی منابع انسانی؛ راهبردها (8 مقوله) شامل عوامل ساختاری- مدیریتی، تشویق و ایجاد انگیزه در تیم اجرایی، کنترل مقالات ورودی‌؛ تأمین نیروی انسانی و وظایف آن؛ الزامات داوری؛ ارائه راهنمای جامع و شفاف برای نویسندگان‌؛ حمایت و انگیزش داوری؛ سامانه جامع داوری در سراسر کشور و نهایتاً پیامدها
(3 مقوله) شامل روزآمدی در انتشار، نمایه شدن نشریه در پایگاه‌های استنادی و اطلاعاتی ملی و بین‌المللی، و تازگی اطلاعات، به دست آمد. درنهایت با توجه به شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها، و پیامدها، مدل مفهومی ارائه شد.
نتیجه‌گیری: بی‌تردید نشر تولیدات علمی در حوزه علوم انسانی با توجه به ماهیت، الگوی ارتباط و رفتار علمی در جامعه مهم است. لذا، سرعت بخشیدن به نشر دستاوردهای علمی این حوزه، متناسب با شرایط و نیاز جامعه، ضرورت دارد. بر این اساس، برای سرعت بخشیدن به فرایند انتشار در نشریات، می‌بایست با یک دید کلان به موضوع نگریست و کل مدل به‌ دست آمده را مدنظر داشت.برخی علت اصلی، برخی زمینه‌‌ساز و در این بین عواملی نیز مداخله‌گر در سرعت بخشیدن به نشر هستند. لذا، برای تحقق این امر می‌توان با پیاده‌سازی راهبردهای شناسایی‌شده، در سرعت بخشیدن به فرایند انتشار و درنتیجه پیامدهای حاصل از آن منجربه روزآمدی در انتشار، نمایه شدن نشریه در پایگاه‌های استنادی و اطلاعاتی ملی و بین‌المللی، و تازگی اطلاعات را شاهد بود. نتایج این پژوهش ضمن غنای پیشینۀ نظری و پژوهشی می‌تواند بستر مناسب‌تری جهت پژوهش‌های آتی در این حوزه فراهم آورد. در این راستا مدل ارائه‌ شده می‎تواند به‌عنوان نقشه راه و راهنمای جامعی برای نشریات کشور استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Providing a Conceptual Model of Factors Affecting the Publication Speed of Journals: A Case Study of Humanities Journals

نویسندگان [English]

  • Fatemah Bohlool 1
  • Shahnaz khademizadeh 2
  • Mansoor Koohi Rostami 3
  • Roghayeh Ghazavi 4
1 Master’s student, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
2 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
3 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
4 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Purpose: The purpose of this discussion is to highlight the importance of publication speed
in scientific journals, which are among the most significant channels for disseminating the latest scientific findings. Scientific journals are among the most essential means of disseminating information and serve as significant and reliable sources when societal issues arise within a specific time frame. Due to the large number of humanities journals and the ongoing evolution in this field, information must be disseminated at an appropriate pace across various societies. Accordingly, this research aims to present a conceptual model of the factors influencing publication speed in humanities journals.
Method: The current applied research was conducted using a qualitative approach grounded in theory. The statistical population for this study comprised 18 specialists in the field of journals, including editors, editors-in-chief, internal managers, and journal experts, who were selected through a purposive sampling method. Out of 18 in-depth interviews, the final three did not result in the development of a new code. The data collection method employed was a semi-structured interview format. Data collection continued until saturation was achieved. Finally, the data were analyzed using open, axial, and selective coding methods. In the open coding process, codes were gathered based on various primary themes, and central (axial) categories were derived from these codes. Ultimately, selective coding (categories) was established by examining the connections among the central categories. MaxQDA 20 software was utilized for data analysis. The concepts of credibility, transferability, dependability, and confirmability were employed to ensure the validity of the data.
Findings: As indicated by the research findings, the factors influencing the speed of publication in journals can be categorized into four general groups: factors related to the executive team (10 dimensions), factors related to the review process (5 dimensions), factors related to authors (5 dimensions), and factors related to publication (8 dimensions). The research findings indicate that the primary factor is the publication speed of journals. Finally, we identified 104 open codes and 28 axial codes, categorized as follows: 1.Causal Factors (7 categories): - Standards for submitting articles - Quality of submitted articles - Making corrections based on reviewers’ feedback - Editorial decisions - Specialized human resources - Cooperation in the review process - A standardized reviewing framework 2. Underlying Factors (4 categories): - Appropriate infrastructure - Policies, procedures, and requirements - Reviewers’ responsibilities - Compliance with ethical standards and requirements 3. Intervening Factors (6 categories): - Reputation - Budget and financial resources - Publication costs - Influence of certain individuals - Editorial board meetings - Responsibility and conscientiousness of human resources 4. Strategies (8 categories): - Structural and managerial factors - Encouragement and motivation within the executive team - Control of incoming articles - Provision of human resources and their duties - Reviewing requirements - Providing comprehensive and clear guidance for authors - Reviewing motivation and support - A nationwide comprehensive reviewing system 5. Consequences (3 categories): - Updates in publication - Indexing of the journal in national and international citation databases - Novelty of the information presented in conclusion, a conceptual model was developed based on the identified causal conditions, contextual conditions, intervening conditions, strategies, and consequences.
Conclusion: The publication of scientific achievements in the field of humanities is essential due to the nature of communication patterns and scientific behaviors within society. Therefore, it is essential to accelerate the dissemination of scientific advancements in this field to align with the conditions and needs of society. In order to expedite the publication process in academic journals, it is essential to adopt a macro perspective and consider the entire model that has been developed. Some factors in this context serve as primary causes, while others act as underlying or intervening causes that accelerate the publication process. To achieve this goal, it is essential to implement the strategies identified for expediting the publication process. The resulting consequences will lead to the timely updating of publications, which can facilitate the indexing of the journal in both national and international citation databases, thereby enhancing the novelty of the information presented. The findings of this research not only enhance the theoretical and research framework but also provide a solid foundation for future studies in this field. In this context, the proposed model can serve as a roadmap and a comprehensive guide for the country's journals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Publication speed
  • Scientific Articles
  • Authors
  • Reviewers
  • Executive team
  • Journal
ابراهیم‌پور موزیرجی، ز.، ثناگو، ا.، جویباری، ل. (1401). نگاهی متفاوت به داوری مقالات توسط همتایان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، شماره 22: 155-154.                        https://doi.org/10.48305/22.34
بازرگان‌هرندی، ع. (1389). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری. ویرایش دوم. تهران: دیدار.
پاشنگ، م. (1394). تحلیل سرانه نشریات علمی ایران و انطباق آن با تعداد پژوهشگران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی. تهران: دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد.
حاجی عزیزی، ن. (1402). تأثیر داوری باز بر رفتار داوران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 39(1): 293-332.
10.22034/jipm.2023.698592https://doi.org/
حریری، ن. (1385). اصول و روش‌های پژوهش کیفی. تهران: واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی.
ریزان، م.، علیپور حافظی، م.، فامیل روحانی، ع.ا. (1400). ارائه الگوی انتشار مقالات ویدیویی در نشریات علمی-پژوهشی ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 55(1): 54-31.
زاهدی اصل، ص.، ناخدا، ک. (1390). عوامل مؤثر در انتخاب مجله مناسب برای انتشاریافته. غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران، 13(2): 127-125.
عباسی، ف.، حق‌گو، ر.، ولایی، ن.، خواه، ح. (1391). بررسی فاصله زمانی انجام تحقیق، تهیه مقاله، اعلام وصول، تاییدیه، انتشار و عوامل مرتبط با آن در مجلات علمی پژوهشی دندانپزشکی کشور در سال‌های ۱۳۹۰-۱۳۸۹. پژوهش در پزشکی، ۳۶‌(۵): ۶۰-۵۴.
عرفان‌منش، م.ا.، کشاورزیان، س. (1395). تأخیر در مجله‌های علمی: مطالعه نشریات مصوب وزارت، علوم، تحقیقات و فناوری ایران. پژوهش‌نامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 33(1): 24-1.
https://doi.org/10.35050/JIPM010.2017.001
قاسمی، ح.، عسگری، ب.، رحمانی، م. (1395). تأخیر نشر در نشریات علمی-‌پژوهشی گرایش‌‏های تربیت بدنی. پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، 5(1): 55-49.
کاظم‌پور، ز.، اشرفی‌ریزی، ح. (1400). حرکت نشریات حوزه سلامت به سوی مدل انتشار مداوم (بیان دیدگاه). مدیریت اطلاعات سلامت، ‌18(4): 185-187.                        https://doi.org/10.22122/him.v18i4.4431
کلاهی، ع.‌ا. (1400). تغییر انتشار نشریه سلامت اجتماعی به دوماهنامه و یادآوری الزامات. سلامت اجتماعی، 9(1): 4-1.
ناصری، ز.، دیانی، م.ح. (1389). ناروزآمدی محتوا، پیامد تأخیر در انتشار مجله‌های علمی/ پژوهشی ایران. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 13(4): 9-26.
نامور، ز.، کوشا، ک. (1391). تأخیر در نشر مقالات علمی بین‌المللی: مطالعه مقایسه‌ای چند رشته‌ای. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، شماره 28: 362-347.
CAPTCHA Image