ارائه مدل مفهومی عوامل مؤثر بر سرعت انتشار نشریات (مورد مطالعه: نشریات حوزه موضوعی علوم انسانی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز،

2 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

4 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

10.22091/stim.2024.10772.2102

چکیده

هدف: با در نظر گرفتن این موضوع که نشریات علمی از مهم‌ترین کانال‌های نشر برای انتشار جدیدترین یافته‌های علمی هستند، لذا مسئله سرعت انتشار در نشریات علمی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. در واقع نشریات علمی یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال پیام و یکی از منابع مهم و قابل اطمینان در هنگام بروز مشکلات در مورد مسائل متعدد جامعه در بازه زمانی مشخص می‌تواند باشد. با توجه به تعداد بالای نشریات در حوزه علوم انسانی و نیز تحول در این حیطه امری لازم و ضروری است که انتقال اطلاعات با سرعت متناسب در جوامع مختلف منتشر گردد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل مفهومی عوامل مؤثر بر سرعت انتشار در نشریات حوزه موضوعی علوم انسانی بود.

روش: این پژوهش از نوع کاربردی، با رویکرد کیفی و مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 18 نفر از متخصصان در حوزه نشریات (شامل مدیران مسئول، سردبیران، مدیران داخلی و کارشناسان نشریات) تشکیل دادند که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. از 18 مصاحبه عمیق صورت گرفته 3 مصاحبه آخر منجر به ایجاد کد جدید نشد. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود، گرداوری داده‌ها تا رسیدن به مرحله اشباع ادامه داشت. در نهایت داده‌ها به روش‌های کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. در ادامه فرایند کدگذاری باز از طریق مجموعه‌ای از مضامین اولیه گردآوری و از درون آن‌ها مقؤله‌های اصلی (محوری) استخراج شدند و در نهایت از میان پیوند این مقؤله‌های اصلی، کدهای انتخابی (طبقات) تعیین شدند. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار مکس‌کیودا 11 انجام شد. برای اطمینان از روایی داده‌‌ها، از مفهوم اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری، اطمینان‌پذیری و تأییدپذی استفاده شد.

یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان عوامل مؤثر بر سرعت انتشار در نشریات در چهار دسته کلی: عوامل مرتبط با تیم اجرایی (در ده بعد)، عوامل مرتبط با داوری (در پنج بعد)، عوامل مرتبط با نویسندگان (در پنج بعد) و عوامل مرتبط با نشریه (در هشت بعد) جای داد. یافته‌های پژوهش نشان داد مقولة مرکزی، سرعت انتشار نشریات است. درنهایت 104 کد باز و 28 کد محوری (عوامل علی (7 مقؤله)‌ شامل ضوابط ارسال مقاله؛ کیفیت مقالات ارسال شده؛ انجام اصلاحات مطابق با نظرات داوران؛ نحوه تصمیمات سردبیری؛ نیروی انسانی متخصص؛ همکاری در انجام داوری؛ چارچوب استاندارد داوری؛ عوامل زمینه‌‌ساز (4 مقؤله) زیرساخت‌ مناسب؛ سیاست‌ها، خط‌‌مشی‌‌ها، و الزامات؛ مسئولیت داوران؛ رعایت ضوابط اخلاقی و الزامات؛ عوامل مداخله‌گر (6 مقؤله) شامل شهرت؛ بودجه و منابع مالی؛ هزینه‌های دریافت نشر؛ نفوذ برخی افراد؛ جلسات هیأت تحریریه؛ مسئولیت‌پذیری و وظیفه‌شناسی منابع انسانی؛ ‌ راهبردها (8 مقؤله) شامل عوامل ساختاری- مدیریتی؛ تشویق و انگیزه در تیم اجرایی؛ کنترل مقالات ورودی‌؛ تأمین نیروی انسانی و وظایف آن؛ الزامات داوری؛ ارائه راهنمای جامع و شفاف برای نویسندگان‌؛ حمایت و انگیزش داوری؛ سامانه جامع داوری در سراسر کشور و نهایتاً پیامدها (3 مقؤله)) شامل روزآمدی در انتشار؛ نمایه شدن نشریه در پایگاه‌های اســتنادی ملی و بین‌المللی؛ و تازگی اطلاعات به دست آمد. درنهایت با توجه به شرایط علی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها، و پیامدها مدل مفهومی ارائه شد.

نتیجه‌گیری: بی‌تردید نشر تولیدات علمی در حوزه علوم انسانی با توجه به ماهیت، الگوی ارتباط و رفتار علمی در جامعه مهم است. لذا سرعت بخشیدن به نشر دست‌آوردهای علمی این حوزه متناسب با شرایط و نیاز جامعه ضرورت دارد. بر این اساس برای سرعت بخشیدن به فرایند انتشار در نشریات، می‌بایست با یک دید کلان به موضوع نگریست و کل مدل به‌ دست آمده را مدنظر داشت. برخی علت اصلی، برخی زمینه‌‌ساز و در این بین عواملی نیز مداخله‌گر در سرعت بخشیدن به نشر هستند. لذا برای تحقق این امر می‌توان با پیاده‌سازی راهبردهای شناسایی‌شده، در سرعت بخشیدن به فرایند انتشار و درنتیجه پیامدهای حاصل از آن منجر به روزآمدی در انتشار؛ نمایه شدن نشریه در پایگاه‌های اســتنادی ملی و بین‌المللی؛ و تازگی اطلاعات را شاهد بود. نتایج این پژوهش ضمن غنای پیشینة نظری و پژوهشی می‌تواند بستر مناسب‌تری جهت پژوهش‌های آتی در این حوزه را فراهم آورد. در این راستا مدل ارائه‌شده می‎تواند به‌عنوان نقشه راه و راهنمای جامعی برای نشریات کشور استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Providing a Conceptual Model of Factors Affecting the Publication Speed of Journals: A Case Study of Humanities Journals

نویسندگان [English]

  • Fatemah Bohlool 1
  • shahnaz khademizadeh 2
  • Mansoor Koohi Rostami 3
  • Roghayeh Ghazavi 4
1 1. MA Student of Information Management, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Ahvaz, Iran.
3 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
4 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Purpose:: Considering that scientific journals are among the most significant publication channels for publishing the latest scientific findings, the issue of publication speed in scientific journals becomes particularly important. Scientific journals can indeed be among the most crucial means of transferring messages and among the most significant and trustworthy sources when problems arise concerning many issues of society in a given time interval. Due to the high number of humanities journals and the evolution in this field, the information must be disseminated at the appropriate speed in different societies. Accordingly, the present research aimed to provide a conceptual model of factors affecting the publication speed in humanities journals.

Method: The current applied research was conducted with a qualitative approach based on a grounded theory. The statistical population of this research included 18 specialists in the field of journals (including editors, editors in chief, internal managers, and experts of journals) who were selected using a purposeful sampling method. Out of 18 in-depth interviews, the last 3 interviews did not lead to the creation of a new code. The data collection tool was a semi-structured interview. The data collection continued until the saturation stage was reached. Finally, the data were analyzed using open, axial, and selective coding methods. In the open coding process, codes were collected through a variety of primary themes, and central (axial) categories were extracted from them. Finally, selective coding (categories) was determined from the link of these central categories. MaxQuda 20 software was used for data analysis. The credibility, transferability, dependability, and confirmability concepts were used to ensure the data validity.

Findings: As shown by the research findings, the factors affecting the publication speed in journals can be divided into four general categories: Factors related to the executive team (in 10 dimensions), factors related to review (in 5 dimensions), factors related to authors (in 5 dimensions), and factors related to publication (in 8 dimensions). The research findings demonstrated that the central category is the publication speed of journals. Finally, 104 open codes and 28 axial codes (causal factors [7 categories], including the standards for submitting articles; quality of submitted articles; making corrections under reviewers’ opinions; editorial decisions; specialized human resources; cooperation in reviewing; and a standard reviewing framework; underlying factors [4 categories], including an appropriate infrastructure; policies, procedures, and requirements; reviewers’ responsibilities; and compliance with ethical standards and requirements; intervening factors [6 categories], including reputation, budget, and financial resources; publication costs; influence of some individuals; editorial board meetings; and responsibility and conscientiousness of human resources; strategies [8 categories], including structural-managerial factors; encouragement and motivation in the executive team; control of incoming articles; provision of human forces and their duties; reviewing requirements; providing a comprehensive and clear guidance for the authors; reviewing motivation and support; a comprehensive system of reviewing across the country; and finally, consequences [3 categories], including updating in publication; indexing of the journal in national and international citation databases; and the novelty of the information. Finally, a conceptual model was provided according to causal conditions, contextual conditions, intervening conditions, strategies, and consequences.

Conclusion: The publication of scientific achievements in the field of humanities is definitely crucial due to the nature, communication patterns, and scientific behaviors in society. Therefore, it is necessary to accelerate the publication of scientific achievements in this field according to the conditions and needs of society. Accordingly, in order to accelerate the publication process in journals, it is necessary to look at the issue with a macro view and take the whole model obtained into consideration. Some factors in this context are the main causes, some the underlying causes, and some are also intervening causes in accelerating the publication. In order to achieve this goal, by implementing the strategies identified in accelerating the publication process and thus their consequences resulting in updating the publication, it is possible to witness indexing the journal in national and international citation databases and the novelty of the information. The results of this research, while enriching the theoretical and research background, can lay a more appropriate ground for future research in this field. In this regard, the proposed model can be used as a road map and a comprehensive guide for the country’s journals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Publication speed
  • Scientific Articles
  • Authors
  • Reviewers
  • Executive team
  • Journal
CAPTCHA Image