ارزیابی کیفی وب گاه‌های کتابخانه‌های دانشگاهی: مورد مطالعه کتابخانه های مرکزی دانشگاه‌های مادر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشگاه قم

2 دانشگاه آزاد همدان

چکیده

هدف: هدف تحقیق، ارزیابی کیفی وب گاه‌های کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های مادر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با استفاده از "وب کیو ای اِم" است.
روش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی- توصیفی انجام گرفته است. این تحقیق بر روی 10 وب گاه کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های برتر مادر وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شد. داده‌های این پژوهش براساس سیاهه وارسی که بر اساس روش وب کیو ای ام طراحی شده بود، گردآوری شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، وب گاه‌های مورد پژوهش با توجه به معیارهای چهارگانه وب کیو ای ام، از نظر شاخص "قابلیت اطمینان" (با میانگین 955/0)، شاخص "کارایی" (با میانگین 915/0) و شاخص"قابلیت عملکرد" (با میانگین 825/0) در وضعیت "بسیار مطلوب" و از نظر شاخص "قابلیت استفاده" (با میانگین 703/0) در وضعیت "مطلوب" بودند. در ارزیابی نهایی این وب سایت‌ها80% وب گاه‌های مورد بررسی در وضعیت "بسیار مطلوب" و 20% دیگر در وضعیت "مطلوب" بودند.
اصالت و ارزش: پژوهش حاضر جزء اولین پژوهش‌هایی است که با روش کمی به ارزیابی کیفی وب گاه‌های کتابخانه‌های دانشگاهی پرداخته است. این نوع ارزیابی می‌تواند نقش دقیق تر، صحیح تر و سریع تر در ارزیابی و بهبود وب گاه‌های کتابخانه‌های دانشگاهی و سایر وب گاه‌های مشابه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Qualitative Evaluation of academic libraries Web Sites: Case studiy Central Library`s of the Ministry of Science, Research and Technology in Iran

چکیده [English]

Purpose: The gole of the current study was to evaluate the quality of central libraries of the major universities of science ministry using by WebQEM method.
Methodology: This descriptive exploratory study was performed on 10 websites belonging to the superior mother universities of science ministry of Iran. Data were obtained using WebQEM checklist.
Findings: Considering the four criteria evaluated by WebQEM websites had "highly favorable" status in the following Parameters: "reliability" (0.955), "efficiency" (0.915) and "functionality" (0.825) and a favorable status in the parameter of "usability" (0.703). 20% of the university websites had a highly favorable status and only 20% had a favorable status. Considering the average score obtained in each criteria, it seems that there are some weak points in the "usability" though this parameter is favorable overall. "reliability", "efficiency" and "functionality" have the best status respectively, though there are still some weaknesses in these criteria as well.
Originality: This study is among the first research with quantitative methods to evaluate the quality of the university library's website. This type of assessment can be more precise, more accurate, and faster, in the evaluation and improvement of academic libraries and other websites have similar websites.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Webometrics
  • WebQEM
  • library websites
  • Qualitative evaluation
  • Ministry of Science Research and Technology
  1. پاشازاده، ف. (1389). ارزیابی کیفی وب سایت‌های کتابخانه‌های مرکزی دانشکاه‌های علوم پزشکی کشور ایران با استفاده از روش وب کیو ای ام (WebQEM). پایان نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی.
  2. پاشازاده، ف.؛ حاجی زین العابدینی، م. (1388). وب‌کیو ای اِم (WebQEM) رویکردی کمی جهت ارزیابی کیفی وب‌سایت کتابخانه‌ها. مجموعه مقالات همایش منطقه ای وب سایت کتابخانه‌های دانشگاهی.بابل: حوزه معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحدبابل. 22- 32.
  3. ورع، ن.؛ پرتو، پ. (1388). ارزیابی وب سایت کتابخانه‌های دانشگاهی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.مجموعه مقالات همایش منطقه ای وب سایت کتابخانه‌های دانشگاهی.بابل: حوزه معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل. 648.
  4. دغاقله، ن.؛ بیگدلی، ز.؛ عظیمی، م. (1393). ارزیابی کیفی پورتال‌های شرکت‌های تابعه وزارت نفت ایران با استفاده از وب کیو ای ام. فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. 4(29)، 1089-1069.
  5. عصاره، ف.؛ پاپی، ز. (1387). ارزیابی کیفیت تارنما (وب سایت)‌های کتابخانه‌های دانشگاههای دولتی ایران به منظور ارائه پیشنهادهایی در جهت ارتقای کیفیت آنها. فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات. 4(23)، 69- 35.
  6. غریبه نیازی، م. (1392). ارزیابی وب سایت‌های دانشگاه‌های دولتی ایران با دو روش وب کیو ای ام و نمایه ارزیابی وب و مقایسه نتایج آنها. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
  7. فرودی، ن. (1381). ارزیابی صفحات وب کتابخانه‌های دانشگاهی ایران و ارائه الگوی پیشنهادی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی.
  8. فرج‌پهلو، ع.؛ صابری، م. (1384). بررسی ویژگی‌های ساختاری و محتوایی صفحات خانگی کتابخانه‌های دانشگاهی ایران در مقایسه با صفحات خانگی کتابخانه‌های دانشگاهی کشورهای امریکا، کانادا و استرالیا. فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات. 2(21)، 1-33.
    1. Ascher, M., Marie, T. Lougee-Heimer, Haldor, Cunningham, Diana J. (2007). Approaching Usability: A Study of an Academic Health Sciences Library Web Site. Medical Reference Services Quarterly. 26(2), 37–53.
    2. George, Carole A., (2005). Usability testing and design of a library website: an interview appvoach. Oclc systems and servicas. 21(3), 167-180.
    3. Meimandi Parizi, R., Abdullah, A. , Ramalingam, H. , (2014). Learning of Web Quality Evaluation: A Case Study of Malaysia National Museum Web Site Using WebQEM Approach. Taylor’s 7th Teaching and Learning Conference 2014 Proceedings. Springer Singapore. 593-608.
    4. Olsina, L. ; Godoy, D. ; Lafuente, D. ; Rossi, G. q. (1999). Assessing the quality of academic websites: A case study. The New Review of Hypermedia and Multimedia. 5: 81-103.
    5. Olsina, L., Rossi, G., (2001). A quantities method for quality evaluation of web sites and applications. IEEE Multimedia Magazine. 9(4), 31.
    6. Osorio, N. L., (2001). Web sites of science-engineering libraries: An analysis of content and design. Issues in Science and Technology Librarianship. 10(26). 29.
    7. Raward, R., (2001). Academic library website design principles: development of a checklist. Australian Academic and Research Libraries. 32(2). 123-136.
    8. Rich, l. f, Rabine, j. (2001). The challenging assets to electronic revisited. Serial review. 27(3). 43-65.
    9. Rogers, R. , (2009). Usability analysis for redesign of a Caribbean academic library website: A case study. Oclc system&sciences. 25(3). 14-32.
    10. Meimandi Parizi, R. , Abdullah, A. , Ramalingam, H. , (2015). Learning of Web Quality Evaluation: A Case Study of Malaysia National Museum Web Site Using WebQEM Approach. Taylor’s 7th Teaching and Learning Conference 2014 Proceedings. Springer Singapore. 593-608.
CAPTCHA Image