رابطه‫ ‫میان عملکرد دانشگاه‫های برتر جهان براساس شاخص‫های علم‫سنجی و جایگاه آن‫ها در ده نظام رتبه‫ بندی بین‫ المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

2 گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه اصفهان

3 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه رابطه میان عملکرد پژوهشی دانشگاه‫های برتر جهان بر اساس شاخص‌های علم‌سنجی و جایگاه آن‌ها در ده نظام رتبه‫بندی بین‫المللی انجام می‌گیرد.
روش: پژوهش حاضر نوعی مطالعه کمی و همبستگی بوده و با استفاده از شاخص‌های علم‌سنجی انجام می گیرد. جامعه‫ی این پژوهش شامل ده نظام رتبه‫بندی دانشگاهی بین‫المللی بوده و با استفاده از روش نمونه‫گیری هدفمند، 100 دانشگاه نخست در هر یک از ده نظام رتبه‫بندی در سال 2016 بررسی شده است. پایگاه سایول از محصولات الزویر جهت گردآوری شاخص های عملکرد پژوهشی دانشگاه‌ها و نرم افزار اس.پی.اس.اس نسخه 18 جهت مطالعه همبستگی میان شاخص‌های علم‌سنجی و جایگاه دانشگاه‌ها در نظام‌های رتبه‌بندی مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که در تمامی ده نظام رتبه‌بندی مورد بررسی، رابطه آمادار معنادار و معکوسی میان عملکرد دانشگاه‌ها در شش شاخص بروندادهای علمی، استنادهای دریافتی، میانگین استنادی، اثرگذاری استنادی وزن‌دهی شده در سطح رشته، بروندادهای علمی پراستناد و بروندادهای علمی در مجلات برتر و جایگاه بهتر آن‌ها در نظام‌های رتبه‌بندی وجود دارد. در سوی مقابل، رابطه آماری معنادار میان عملکرد دانشگاه‌ها بر اساس شاخص همکاری بین‌المللی و رتبه آن‌ها تنها در نظام رتبه‌بندی یو.اس.نیوز اند ورلد ریپورت مشاهده شد. عملکرد پژوهشی دانشگاه‌ها تاثیر بسیار زیادی در جایگاه آن‌ها در نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی دارد.
نتیجه‌گیری: دانشگاه‌ها با برنامه‌ریزی در زمینه افزایش کمیت و کیفیت بروندادهای پژوهشی از شانس بیشتری برای ورود و ارتقاء جایگاه در نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی برخوردار خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between the Performances of Top World Universities based on Scientometric Indicators and their Position in Ten International Academic Ranking Systems

چکیده [English]

Objectives: The current research aims to investigate the relationship between performances of top world universities according to scientometric indicators and their position in ten international academic ranking systems.
Methods: This quantitative correlational research was conducted using scientometric indicators. The population of the study consisted of ten international academic ranking systems and the top 100 universities in each ranking system were selected using purposive sampling method. Elsevier’s SciVal was utilized for data gathering. Moreover, the Statistical Package for Social Sciences (version 18) was used for correlational analysis.
Findings: Results of the study revealed negative but statistically significant associations between six scientometric indicators of the universities, namely total publications, total citations, citations per publication, field-weighted citation impact, highly cited publications and outputs in top journals, and the universities’ position in all ten ranking systems. On contrary, statistically significant relationship between international research collaboration of the universities and their position in ranking systems was only found in the U.S. News & World Report's Best Global Universities Ranking.
Conclusion: Results of the study showed that research performance of the world universities has a great impact on their status in international academic ranking systems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International Academic Ranking Systems
  • University Ranking
  • Scientometrics

مراجع

اوحدی، و (1386). معیارهای رتبه‫بندی دانشگاه‫ها. رهیافت، (41)، 23–34.
بازرگان، ع (1376). آموزش و پژوهش، کیفیت و ارزیابی آن در آموزش‫عالی: نگاهی به تجربه‫های ملی و بین‫المللی. رهیافت، (15)، 60–71.
پویا، ع؛ احمدی منش، م. (1394). سنجش عوامل مؤثر بر تمایز دانشگاه‌های برتر ایران و جهان در نظام رتبه‌بندی لیدن با استفاده از تحلیل تشخیصی. سیاست علم و فناوری، 7 (4)، 17–30.
خسروجردی،م؛ زراعتکار،ن (1391). مروری بر نتایج هفت نظام رتبه‫بندی دانشگاه‫های جهان. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 28(1)، 71–84...
صفری، ف (1391). ن‍ظام‌ه‍ای‌ رت‍ب‍ه‌ب‍ن‍دی‌ دانشگاه‫ها و ش‍ن‍اس‍ای‍ی‌ ش‍اخ‍ص‌ه‍ای‌ م‍ن‍اس‍ب‌ ب‍رای‌ رت‍ب‍ه‌ب‍ن‍دی‌ دانشگاه‫های‌ ای‍ران‌. پایان‫نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شاهد. تهران.
عرفان‫منش، م؛ کشاورزیان، س(1395). سهم کشورها از دانشگاه‫های سطح جهانی: مطالعه نظام رتبه‫بندی بین‫المللی شانگهای. ارائه‫شده در کنگره ملی آموزش‫عالی ایران. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
علی‫محمدی، د(1391). مقایسه و ارزیابی نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه‫ها یادداشت. بازیابی در 25 بهمن 1395، از: http://www.lisna.ir/Away/11257
نورمحمدی، ح؛ صفری، ف (1392). معرفی نظام‫های رتبه‫بندی جهانی دانشگاه‫ها و بررسی شاخص‫های این نظام‫ها. فصلنامه سیاست علم و فناوری، 2(3)، 71–86.
Aguillo, I. F. Bar-Ilan, J. Levene, M. & Ortega, J. L. (2010). Comparing university rankings. Scientometrics, 85(1), 243–256.
Brennan, J. & Shah, T. (2000). Managing quality in higher education: An international perspective on institutional assessment and change. Open University Press.
Cheng, S.K. (2011). Mirror, mirror on the wall: a closer look at the top ten in university rankings. European Journal of Higher Education, 1(1), 77–83.
Dill, D.D. & Soo, M. (2005). Academic quality, league tables, and public policy: A cross-national analysis of university ranking systems. Higher Education, 49(4), 495–533.
Freyer, L. (2014). Robust rankings: Review of multivariate assessments illustrated by the Shanghai rankings. Scientometrics, 100(2), 391–406.
Hou, A.Y.C. Morse, R. & Chiang, C.L. (2012). An analysis of mobility in global rankings: making institutional strategic plans and positioning for building world-class universities. Higher Education Research & Development, 31(6), 841-857.
Huang, M.H. (2012). Exploring the h-index at the institutional level: A practical application in world university rankings. Online Information Review, 36(4), 534–547.
Jovanovic, M. Jeremic, V. Savic, G. Bulajic, M. & Martic, M. (2012). How does the normalization of data affect the ARWU ranking? Scientometrics, 93(2), 319–327.
Lazaridis, T. (2010). Ranking university departments using the mean h-index. Scientometrics, 82(2), 211–216.
Law, R. Fong, L.H.N. & Fong, D.K.C. (2015). How useful are university rankings in tourism? Annals of Tourism Research, 54, 219-221.
Khosrowjerdi, M. & Kashani, Z.S. (2013). Asian top universities in six world university ranking systems. Webology, 10(2), 1–9.
Pavel, A.P. (2015). Global University Rankings-A Comparative Analysis. Procedia Economics and Finance, 26(15), 54–63.
Sanoff, A. P. Usher, A. Savino, M. & Clarke, M. (2007). College and University Ranking Systems: Global Perspectives and American Challenges. Institute for Higher Education Policy. ERIC.
Shehatta, I. & Mahmood, K. (2016). Correlation among top 100 universities in the major six global rankings: policy implications. Scientometrics, 109(2), 1231–1254.
Shin, J.C. & Toutkoushian, R.K. (2011). The past, present, and future of university rankings. In University Rankings (pp. 1-16). Springer Netherlands. Retrieved November 18, 2016, from http://www.scimagoir.com/methodology.php (Accessed 25 July 2017).
Taylor, P. & Braddock, R. (2007). International university ranking systems and the idea of university excellence. Journal of Higher Education Policy and Management, 29(3), 245–260.
Van Raan, A.F.J. (2005). Fatal attraction: Conceptual and methodological problems in the ranking of universities by bibliometric methods. Scientometrics, 62(1), 133–143.
Xu, W. (2013). Worldwide university ranking and its underlying basis: a perspective of university orientation towards excellence. School of Education University of Iceland. Retrieved from http:// skemman.is/ stream/get/1946/14137/33414/1/$6253$5370$7248-Final_version-3101.pdf (Accessed 25 July 2017).
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار