به‌کارگیری فناوری‌های وب 2 در بازیابی اطلاعات نمونه پژوهشی: پورتال کتابخانه‌های دیجیتالی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان بهره‌گیری از فناوری‌های وب2 در بازیابی اطلاعات در پورتال کتابخانه‌های دیجیتالی ایران انجام ‌شد.
پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش 20 پورتال کتابخانه‌های دیجیتالی ایران است که منطبق با معیارهای پژوهش انتخاب شدند و اطلاعات از متخصصان آنها گردآوری شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. این پرسشنامه شامل ۹ مؤلفه فناوری وب۲ بود که روایی آن با اعمال نظر متخصصان رشته علم اطلاعات تایید و در اختیار جامعه مورد مطالعه قرار گرفت و مورد پایایی پژوهش نیز چون ماهیت محیط وب و شبکه که کتابخانه‌های دیجیتالی نیز در آن جا دارند متغیر است، پایایی محاسبه نشد. با بررسی میزان آشنایی از فناوری وب۲ مشخص شد که این مساله در رابطه با ایمیل (۱۰۰%) دارای بیش‌ترین درصد فراوانی و سایت‌های برچسب‌گذاری و نشانه‌گذاری اجتماعی (۳۰%) دارای کمترین درصد فراوانی است. در مورد تأثیر هریک از فناوری‌های وب۲ در بازیابی اطلاعات در پورتال کتابخانه‌های دیجیتالی نیز، ملاحظه شد که شبکه‌های اجتماعی با (۹۰٪) بیش‌ترین و وبلاگ با (۴۰٪) کمترین تأثیر را در بازیابی اطلاعات در پورتال کتابخانه‌های دیجیتالی دارند.
طبق بررسی‌های انجام‌شده می‌توان نتیجه گرفت که عدم وجود زیرساخت‌های فنی و اینترنت پرسرعت مهم‌ترین مانع استفاده از فناوری‌های وب۲ در پورتال کتابخانه‌های دیجیتالی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determine the rate of utilization of Web 2.0 technologies in information retrieval (Castudy Iranian digital libraries portals)

نویسندگان [English]

  • Yaghoub Norouzi 1
  • Motahareh Babaei 2
1 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, University of Qom, Qom, Iran.
2 Masters studen, Department of knowledge and Information science, University of Qom, Qom, Iran.
چکیده [English]

The purpose of study was to determine the rate of utilization of Web 2.0 technologies in data retrieval in the portal of Iranian digital libraries.
This is an applied research. The method of research is survey and descriptive approach. The statistical population of study is digital librarians. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire whose validity was confirmed by the professors of this field and its reliability was calculated using Cronbach's alpha.
The survey found that Web 2.0 technology was the least common percentage in e-mail (100%) and sites with social bookmarking and labeling (30%) were the least frequent. Regarding the impact of each Web 2.0 technology on data retrieval in the digital libraries portal, it was found that social networks (90%) and blogs (40%) had the least effect on data retrieval in the digital libraries portal have. According to the survey, the correlation between Web technologies 2 with each of the 1 data retrieval tools in digital libraries found that social indexing (60%) was most consistent with thematic listing, wiki (70%), most Comply with the thesaurus, social cataloging (55%) with the highest proportionality with trees and social networks (60%), with the most consistent fit with integrated search.
Practical implications: According to the results of this study, it can be concluded that the lack of technical and high-speed Internet infrastructures is a major barrier to the use of Web technologies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Web2.0
  • Digital libraries
  • Library portal
  • Information retrieval
1. ابراهیم‌زاده، ص.؛ نقشینه، ن. (۱۳۹۴). میزان آشنایی و استفاده کتابداران دانشگاهی شهر تبریز از امکانات وب2. دانش شناسی، ۲۹: ۱-۱۴.
2. اسفندیاری مقدم، ع.؛ زارعی، ع. (۱۳۸۷). رویکردی آموزشی به مدیریت کتابخانه‌های دیجیتال. فصلنامه کتاب، 19(4): ۲۲۷-۲۳۶.
3. اسفندیاری‎مقدم، ع.؛ حسینی‌شعار، م. (۱۳۹۰). میزان آشنایی و استفاده کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی همدان از امکانات و قابلیت‌های وب۲. کتابداری و اطلاع‌رسانی، ۱۴(53): ۱۵۵-181.
4. بساطی، م.؛ رجبی مرام، ا.؛ بساطی، م. (۱۳۹۵). بررسی رابطه بین میزان استفاده از محیط‌های مبتنی بر وب ۲ با افسردگی، اضطراب و استرس دانشجویان. در: دومین کنفرانس بین المللی وب‌پژوهی.
5. بهرامی، و.؛ صنعت‌جو، ا. (۱۳۹۳). بررسی عوامل بازدارنده بر کاربرد فناوری‌های وب۲ در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. پژوهش‌نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، ۴(۲):۷۱-۹۲.
6. ثابتی آقابزرگی، س.؛ ضیایی، ث.؛ سلامی، م. (۱۳۹۲). میزان استفاده از وب۲ در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های برتر ایران. علوم انسانی (دانشگاه پیام نور مشهد)، ۵: ۴۹-۵۷.
7. خویدکی، س. (۱۳۹۱). بررسی میزان آشنایی طلاب حوزه علمیه قم با فناوری وب۲. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم.
8. رشیدی، ا. (۱۳۹۴). بررسی فناوری اطلاعات وب۲ در بین کتابداران دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. در: چهارمین همایش پژوهش‌های نوین در علوم و فناوری.
9. عزیزی زاویه، ز. (1390). سنجش منابع الکترونیکی بر روی رسانه‌های غیراینترنتی: ارزیابی قابلیت بازیابی اطلاعات در نرم‌افزارهای علوم اسلامی مرکز تحقیقات علوم کامپیوتری نور از دیدگاه کاربران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم.
10. قاضی‌زاده، ح.؛ جهانشاهی، ز. (1397). بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی توسط کاربران کتابخانه‌های عمومی مطالعه موردی: کتابخانه‌های عمومی شهرستان تنکابن. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، ۲۴(۱) :۱۴۹-۱۶۷ .
11. گراس، ج. (۱۳۹۴). بازسازی و ساخت حرفه‌ای کتابخانه وب۲ اندیشه نوین در کتابخانه. ترجمه فروغ رحیمی، پردیس پرتو و ندا زراعت‌کار. تهران: اساطیر پارسی.
12. لطیفی، م.؛ صیامیان، ح.؛ زندیان، ف. (۱۳۹۲). بررسی میزان آشنایی و استفاده کتابداران کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور از قابلیت‌های وب۲ در محیط کار. دانش‌شناسی، ۶(۲۲): ۵۷-۷۱.
13. نوروزی، ی. (1390). محورهای توسعه کتابخانه‌های دیجیتالی. تحقیقات کتابخانه‌های عمومی، 17(1): 129-153.
14. ولی‌زاده، ب.؛ رضائی شریف آبادی، س.؛ دولانی، ع. (۱۳۹۶). بررسی نقش شبکه اجتماعی موبایلی تلگرام در توسعه خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی (مطالعه موردی: مدیران و کتابداران کتابخانه‌ مرکزی دانشگاه‌های وزارت علوم). کتابداری و اطلاع‌رسانی، ۲۰(۷۷): ۲۱-۵۱.
15. یزدانی کاشانی، ز.؛ تمنایی‌فر، م. (۱۳۹۲). اهمیت و جایگاه ابزارهای وب۲ در آموزش مجازی؛ پیاده‌سازی رویکرد تعاملی در دانشگا‌های مجازی ایران. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 6(2): ۱19-۱۲۸.
CAPTCHA Image