تحلیل استنادهای ویکی‌‌پدیا به مجله‌‌های انگلیسی‌‌زبان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علم‌‌سنجی، گروه علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف این پژوهش، شناسایی میزان استناد به مجله‌‌های انگلیسی‌‌زبان ایرانی در دانشنامه ویکی‌‌پدیا بود.
روش‌‌: پژوهش حاضر کاربردی از نوع توصیفی بوده که با روش تحلیل استنادی و فنون علم‌‌سنجی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، 239 مجله انگلیسی‌‌زبان ایرانی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) است. داده‌‌ها از طریق جستجو، یادداشت‌‌برداری و مشاهده مستقیم به دست آمدند. تجزیه و تحلیل داده‌‌ها با استفاده از نرم‌‌افزار اکسل انجام شد.
نتایج: از میان 239 مجله مورد تأیید وزارت عتف، تنها 78 مجله در مقاله‌‌های ویکی‌‌پدیا استناد دریافت کرده‌‌اند که این مجله‌‌ها در مجموع 464 استناد جذب نموده‌‌اند. مجله Iranian Journal of Botany با دریافت 75 استناد بیشترین استناد را از ویکی‌‌پدیا دریافت کرده است. مجله‌‌های حوزۀ موضوعی «علوم پایه» بیشترین تعداد استناد را دریافت کرده‌‌اند. از میان مقاله‌‌های استنادکننده در ویکی‌‌پدیا، 165 مقاله به زبان انگلیسی است که بیشترین سهم را میان زبان‌‌های مقاله‌‌های ویکی‌‌پدیا دارا هستند. در میان مقاله‌‌های استنادکننده در ویکی‌‌پدیا، مقاله‌‌های دارای طبقه‌‌بندی موضوعی «گیاهان» بیشتر به مجله‌‌های وزارت عتف استناد کرده‌‌اند.
نتیجه‌‌گیری: مجله‌‌های ایرانی با بهبود سیاست‌‌ها و تصمیم‌‌های خود می‌‌توانند نقش بهتری در ویکی‌‌پدیا و دانشنامه‌‌های برخط فارسی به عنوان یک ابزار ترویج علم ایفاء کنند و تأثیر استنادی و اجتماعی بیشتری داشته باشند. متولیان و سیاست‌‌گذاران علم در کشور بایستی توجه بیشتری به رابطه مجله‌‌های علمی با عموم مردم به منظور ترویج علم و تأثیرگذاری اجتماعی داشته باشند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing Wikipedia Citations to Iranian English-language Journals approved by the Iranian Ministry of Science, Research and Technology

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Davoudi 1
  • Alireza Noruzi 2
1 MSc. of Scientometrics, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objectives: This research aimed to investigate Wikipedia citations to the Iranian English-language journals approved by the Iranian Ministry of Science, Research and Technology (MSRT).
Methods: This descriptive survey was conducted based on citation analysis and scientometric techniques. The study population includes 239 English-language journals approved by the Iranian MSRT. Each journal's full title and abbreviated title were used to search on Wikipedia, and collected data were analyzed using Excel software.
Results: The findings indicated that Wikipedia cited 78 journals approved by the Iranian Ministry of Science, Research, and Technology. These 78 journals had 464 citations from Wikipedia. It is worth noting that the "Iranian Journal of Botany" received the most citations from Wikipedia. Journals in the fields of basic sciences received the most citations among other journals approved by the MSRT. Moreover, 165 Wikipedia's citing articles were in English, and among Wikipedia articles, articles in the plant category cited to the MSRT journals the most. Furthermore, 412 Wikipedia articles were in English, and among Wikipedia articles, articles in the plant category cited the MSRT journals most than others. Among the articles published in the journals approved by the MSRT, the articles with the thematic classification of plants, animals, and lakes of Iran attracted more citations from Wikipedia articles, respectively. Wikipedia articles in English, French, and German, respectively cited them more. Among the journals cited by the Wikipedia articles, 27 journals in the field of basic sciences, 19 journals in the field of technical and engineering, 17 journals in the field of agriculture and natural resources, 9 journals in the field of humanities, 4 journals in the field of veterinary, and only 2 journals in the field of art and architecture have been cited.
In total, out of 239 journals approved by the MSRT, only 78 journals have been cited by the Wikipedia articles. In other words, about 33% of the investigated journals have been cited, which can be attributed to the lack of attention of Wikipedia articles to scientific and research journals.
Conclusions: By improving their policies and strategies, Iranian journals can be better recognized internationally in terms of citation impact, social impact, and popularization of science. For this reason, science policymakers should pay more attention to the relationship between scientific journals and the public, especially Wikipedia, to generalize and popularize science and research. This study also shows the lack of attention of bibliometricians and scientometricians in evaluating the promotion of science and scientific research via encyclopedias.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • English-language journals
  • Citation analysis
  • Wikipedia
  • Popularization of Science
احمدی، م. (1396). ضرورت امروز یا نگرشی قدیمی، نظری بر کتاب دائره‏المعارف هنر. نقد کتاب هنر، 4(15): 41-55.
توحیدی‌‌نسب، ف. (1392). تحلیل کتابسنجی و محتوایی استناد به ویکی‌‌پدیا در مقالات مجلات علمی. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. گروه علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌‌شناسی، دانشگاه خوارزمی.
تیرگر، آ.، آقالری، ز. (1394). بررسی برونداد علمی مجلات علوم انسانی در خصوص اقتصاد مقاومتی. علم‌‌سنجی کاسپین، 2(2): 16-23.
جعفری‌‌نژاد، م. (1393). نقش موزه علوم و فناوری در ترویج علم. ترویج علم، 5(6): 23-9.
جمالی، ج.، معنوی‌‌فر، ل.، جمالی، م.ر. (1393). ارزیابی برونداد علمی اعضای هیأت علمی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پایگاه استنادی Scopus تا پایان سال 1391. صدرا، 2(2): 213-222.
حیدری، آ. (1390). راهکارهای ارتقاء وضعیت ترویج علم در ایران؛ با بررسی دیدگاه صاحب‌‌نظران و متولیان. دانش‏شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌‌رسانی و فناوری اطلاعات)، 4(15): 23-41.
حیدری، آ.، حسن‌‌زاده، م. (1390). مشارکت متولیان در حوزه ترویج علم و رضایت‌‌مندی از عملکرد آنها: دیدگاه صاحب‌‌نظران حقیقی و حقوقی. مطالعات ملی کتابداری و سازمان‏دهی اطلاعات، 23(92): 171-194.
رحیمی، ع.ر.، عسگری، ر.، تقی‌‌یار، س.، اکبری، ا. (1387). استناد به مجلات الکترونیک رایگان پزشکی پایگاه اطلاعاتی DOAJ در مقالات مجلات معتبر دانشگاه‌‌های علوم پزشکی ایران. مدیریت اطلاعات سلامت، 5(1): 45-53.
زاهدی، ش.، نوروزی، ع.ر.، فهیمی‌فر، س. (1398). استناد به مجلات انگلیسی‌‌زبان ایرانی زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پروانه‌‌های ثبت اختراع پایگاه ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا. مدیریت اطلاعات سلامت، 16(2): 73-81.
عصاره، ف.، فرج پهلو، ع.، سیامکی، ص. (1393). پژوهش‌‌های علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی در ایران: تحلیل محتوا. علم‌‌سنجی کاسپین، 1(2): 7-13.
محسنی، م. (1381). بررسی مسائل درون‌‌سازمانی و برون‌‌سازمانی مجلات علمی در ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌‌رسانی دانشگاهی،36 (39): 41-71.
CAPTCHA Image