هستی‌شناسی مبتنی بر فولکسونومی: پیوندی از نوع هوش و معنا در حوزه روانشناسی و علوم تربیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

2 دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشیار دانشگاه قم، ایران

3 دکتری زبان‌شناسی همگانی، استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، تهران، ایران

4 دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، استادیار دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

5 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر حل تجسم دوگانه‌پنداری هستی‌شناسی و فولکسونومی و ایجاد همزیستی میان این ‌دو فناوری با یکدیگر برای توسعه هستی‌شناسی مبتنی بر فولکسونومی به عنوان ابزار سازماندهی اطلاعات در حوزه روانشناسی و علوم تربیتی است. 
روش: این مطالعه از نوع کاربردی و روش پژوهش، ترکیبی است. برای اکتساب دانش مفهومی و ساخت نیمه خودکار هستی‌شناسی از پایه بر اساس زبان طبیعی (برچسب‌های مردمی)، از روش سه مرحله‌ای E3 (استخراج، غنی‌سازی، و ترکیب)، آلوس و سانتانچه (2013) و رویکرد نوی و مک‌گینس (2001) استفاده شد. جامعه آماری، برچسب‌های دانشجویان روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی به منابع این حوزه در کتابخانه دیجیتال بود. برای گزینش و گردآوری برچسب‌ها از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. همچنین به‌منظور اعتبارسنجی و اطمینان از صحت و درستی مفاهیم و رابطه‌های شناسایی شده میان مفاهیم استخراج شده، از نظرات 15 متخصص حوزه روان‌شناسی و علوم تربیتی استفاده شد. ابزار مورد استفاده برای ایجاد هستی‌شناسی نسخه 5.5 نرم‌افزار پروتژه بود. 
یافته‌ها: پس از اکتساب برچسب‌های بدست آمده به تعداد 15787، این داده‌ها در پیوند با پایگاه اطلاعاتی اریک و پس از شناسایی مفاهیم پایه و روابط بین این مفاهیم از حوزه، منجر به ارائه ساختار مفهومی با رویکرد هستی‌شناسی شد. بر این اساس پس از تأیید و اعتبار‌سنجی ساختار مفهومی، هستی‌شناسی مبتنی بر فولکسونومی به عنوان یافته اصلی پژوهش متشکل از 277 کلاس و زیرکلاس، 110 رابطه، 50 نمونه، و 9 مترادف بر‌گرفته از بانک اطلاعاتی اریک ارائه و در قالب چند گراف مصور‌سازی شد. بر اساس آزمون آماری انجام شده هستی‌شناسی با سطح معناداری 0005/0 از صحت نسبی برخوردار بوده و تمامی مؤلفه‌ها از نظر خبرگان تأیید شد. 
نتیجه‌گیری: فولکسونومی در درک وب معنایی به «هستی‌شناسی‌های تولید شده توسط کاربر» تبدیل شده‌اند. استفاده از تفاوت‌های ساختاری میان فولکسونومی و هستی‌شناسی‌ها، عدم نیاز به دانش اولیه و یادگیری سیستم‌های پیچیده‌ی رده‌بندی را فراهم می‌کند که نویدگر تکامل وب معنایی است

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Folksonomy-based Ontology: a link between intelligence and meaning in the field of psychology and educational sciences

نویسندگان [English]

  • Nosrat Goodarzi 1
  • Yaghoub Norouzi 2
  • Hosseini Beheshti Molouk Sadat 3
  • Mehdi Alipour-Hafezi 4
  • behrooz bayat 5
1 Ph.D. Student, Hamedan Branch, Islamic Azad University
2 PhD in Knowledge and Information Science; Department of Knowledge and Information Science; University of Qom; Iran
3 Ph.D. in Linguistic; AssistantProfessor; Iranian Research Institute for Information Science and Technology; Tehran, Iran
4 Ph.D. in Knowledge and Information Science; Assistant Professor Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University; Tehran, Iran
5 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran.
چکیده [English]

Target: The aim of the present study is to solve the dual embodiment of ontology and folksonomy and to create a coexistence between the two technologies for the development of folksonomized ontology as a tool for organizing information in cyberspace.

Method: This study is of applied type and uses combined research method. To acquire conceptual knowledge and build a semi-automated ontology based on natural language, the three-step method of E3, developed by Alves, Santanche, Noy, and McGuinness, is employed. The statistical population is the labels provided by students of psychology and educational sciences at Allameh Tabatabai University.

Findings: The study resulted in the extraction of 94 concepts out of a total of 15,787 labels. Accordingly, after confirmation and validation of the conceptual structure, a Folksonomized Ontology is presented as the main research finding consisting of 277 classes and subclasses, 110 relation types, 50 samples, and 9 synonyms taken from the Eric database. The model is proved to be relatively accurate, and confirmed by experts.

Conclusion: Folksonomies are "user-generated ontologies" in the Semantic Web. Utilizing the structural differences between folksonomy and ontologies promises the evolution of Semantic Web with no need for basic knowledge and learning complex classification systems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ontology
  • folksonomy
  • information organization
  • semantic network
  • semi-automatic learning
  • psychology
  • educational sciences
CAPTCHA Image