نقش مدیریت دانش و سواد دیجیتالی در عملکرد شغلی: سهم متغیر یادگیری سازمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 دانشیار، مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

هدف: برای کسب موفقیت در هر سازمانی، توجه به عملکرد شغلی امری بدیهی است. عوامل مختلفی در عملکرد شغلی معلمان موثر است که این مطالعه با هدف بررسی رابطه علّی مدیریت دانش و سواد دیجیتالی در عملکرد شغلی با نقش میانجی یادگیری سازمانی در بین دبیران مدارس متوسطه دوم شهر ارومیه انجام شده است.
روش‌‌: پژوهش حاضر از نظر هدف و ماهیت، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده‌‌ها، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه‌‌ی دبیران مدارس متوسطه دوم شهر ارومیه به تعداد 1123 نفر تشکیل دادند که از طریق جدول کرجسی و مورگان، تعداد 285 نفر به عنوان نمونه، از طریق روش نمونه‌‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌‌ها از پرسشنامه‌‌های مدیریت دانش شرون لاوسون (2003)، سواد دیجیتالی توحیدی اصل (1391)، یادگیری سازمانی فام و اسوایرسزک (2006) و عملکرد شغلی پاترسون (1970) استفاده شد. روایی پرسشنامه‌‌ها، با روش‌‌های روایی منطقی (صوری و محتوایی) مورد بررسی قرار گرفت و پس از اصلاحات لازم،
مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه‌‌ها نیز از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برای پرسشنامه مدیریت دانش 87/0، سواد دیجیتالی 93/0، یادگیری سازمانی 93/0 و عملکرد شغلی 86/0 برآورد گردید. داده‌‌های جمع‌‌آوری شده با استفاده از روش‌‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و ضریب همبستگی پیرسون) و آمار استنباطی (تحلیل مسیر مدل معادلات ساختاری) با استفاده از نرم‌‌افزارهایSPSS 24  و Lisrel 8.8 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که بین متغیرهای مدیریت دانش و عملکرد شغلی (65/0ß=)، سواد دیجیتالی و عملکرد شغلی (42/0ß=)، مدیریت دانش و یادگیری سازمانی (53/0ß=) و سواد دیجیتالی و یادگیری سازمانی (56/0ß=) رابطه مستقیم، مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری نشان می‌‌دهد که مدل پیشنهادی پژوهشگران از برازش مناسبی برخوردار بوده و بین مدیریت دانش و سواد دیجیتالی با عملکرد شغلی با نقش میانجی یادگیری سازمانی در بین دبیران مدارس متوسطه دوم شهر ارومیه، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
نتیجه‌‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، مدیریت دانش، سواد دیجیتالی و یادگیری سازمانی بر عملکرد شغلی دبیران تأثیر بسزایی دارد. هرگونه افزایش مدیریت دانش، سواد دیجیتالی و یادگیری سازمانی منجر به افزایش عملکرد شغلی دبیران می‌‌شود. لذا، برای دستیابی به عملکرد شغلی بالا، توجه به مدیریت دانش، سواد دیجیتالی و یادگیری سازمانی ضروری به نظر می‌‌رسد. معلمان با توجه بیشتر به مدیریت دانش، سواد دیجیتالی و یادگیری سازمانی می‌‌توانند عملکرد شغلی بالایی را تضمین کنند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Knowledge Management and Digital Literacy in Job Performance: The Variable Contribution of Organizational Learning

نویسندگان [English]

  • Mohammad Razzaghi 1
  • Salim Balouch 1
  • Behnaz Mohajeran 2
1 PhD., Student in Educational Administration, Department of Educational Sciences, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran
2 Associate Professor, Educational administration, Department of Educational Sciences, Faculty of Literature and Humanities, Urmia University, Urmia, Iran
چکیده [English]

Objectives: To succeed in any organization, it is obvious to pay attention to job performance. Various factors are effective in teachers' job performance. This study was conducted to investigate the causal relationship between knowledge management and digital literacy in job performance with the mediating role of organizational learning among secondary school teachers in Urmia.
Methods: The present study was applied in terms of purpose and nature, and descriptive-correlational in terms of data collection. The statistical population of the present study consisted of all teachers of secondary schools in Urmia with several 1123 people. The statistical sample was selected through the Krejcie and Morgan table and 285 people were selected through a simple random sampling method. Data were collected using Sherven Lawson's (2003) Knowledge Management Questionnaire, Tawhidiasl Digital Literacy Questionnaire (2012), Pham and Svirszek's Organizational Learning (2006), and Patterson's (1970) Job Performance Questionnaire. The validity of the questionnaires was evaluated by logical validity methods (formal and content) and was approved after the necessary corrections. The reliability of the questionnaires was calculated by Cronbach's alpha coefficient for the knowledge management questionnaire (0.87), digital literacy (0.93), organizational learning (0.93), and job performance (0.86). The collected data were analyzed using descriptive statistics (mean, standard deviation, and Pearson correlation coefficient) and inferential statistics (path analysis of structural equation model) using SPSS 24 and Lisrel 8.8 software.
Results: The results showed that there is a direct, positive, and significant relationship between the variables of knowledge management and job performance (ß=0.65), digital literacy and job performance (ß=0.42), knowledge management and organizational learning (ß=0.53), and digital literacy and organizational learning (ß=0.56). The results of the structural equation model show that the model proposed by researchers has a good fit and there is a positive and significant relationship between knowledge management and digital literacy with job performance with the mediating role of organizational learning among high school teachers in Urmia.
Conclusions: According to the results of the present study, knowledge management, digital literacy, and organizational learning have a significant effect on teachers' job performance. Any increase in knowledge management, digital literacy, and organizational learning will increase the job performance of teachers. Therefore, to achieve high job performance, it seems necessary to pay attention to knowledge management, digital literacy, and organizational learning. Teachers can ensure high job performance by paying more attention to knowledge management, digital literacy, and organizational learning.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge management
  • Digital literacy
  • Organizational learning
  • Teachers' job performance

مراجع

اردلان، ا. (1390). بررسی اثرات فن‌آوری و اطلاعات بر توانمندسازی شغلی کارکنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه سنندج.
ارشدی، ن.، نیسی، ع.، اسماعیلی سودرجانی، ا. (1392). نقش واسطه‌‌ای انگیزش شغلی در رابطه بین فرسودگی عاطفی و عملکرد شغلی براساس الگوی حفظ منابع. علوم رفتاری، 7(4): 345-337.
استانی، م.، شعبانی، م.، رجایی‌‌پور، ا. (1391). وضعیت استقرار مدیریت دانش بین کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. آموزش در علوم پزشکی، 12: 175-167.
بختیاری، م.، احمدی، غ. (1386). میزان اثربخشی آموزش‌‌های ضمن خدمت فن‌‌آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) معلمان دوره متوسطه شهر اصفهان. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 4(13): 135-123.
بزرگ‌‌نیا حسینی، ف.، عنایتی، ت. (1393). رابطه سکوت سازمانی با عملکرد کارکنان دانشگاه. اخلاق در علوم و فناوری، 9(4): 10-1.
بلوچی، ح.، اقبال، م.، محمدی باجگیران، ا. (1398). بررسی تأثیر قابلیت‌‌های مدیریت دانش، یادگیری سازمانی و نوآوری در اجرای موفقیت‌‌آمیز کسب و کارهای الکترونیک. مدیریت راهبردی دانش سازمانی،2(6): 220-181.
پورصفر، ع.، رجایی‌‌پور، س.، سیادت، ع.، عریضی‌‌سامانی، ح. (1392). آزمون مدل میانجی رابطه بین ارزیابی عملکرد توسعه‌‌مدار و عملکرد شغلی. پژوهش‌‌های مدیریت منابع انسانی، 3(3): 47-23.
توحیدی‌‌اصل، م. (1391). ارزیابی سطح سواد دیجیتالی و تاثیر آن بر تمایل مردم به استفاده از خدمات دولت الکترونیک (مطالعه موردی ساکنین منطقه 14 شهرداری تهران). پایان‏نامه کارشناسی ارشد. واحد الکترونیکی (تهران شمال)، دانشگاه آزاد اسلامی.
حاجی‌‌زاده، پ.، سرداری، ا. (1397). تأثیر مدیریت دانش بر بهبود عملکرد نوآورانه سازمان با تأکید بر نقش میانجی یادگیری سازمانی (مورد مطالعه: هولدینگ تولید محصولات پتروشیمی قائد بصیر). مدیریت راهبردی دانش سازمانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 1(2): 93-63.
حسن‌‌بیگی، م. (1389). ارائه مدل عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش به منظور افزایش خلاقیت و یادگیری سازمانی در شرکت فرودگاه‌‌های کشور. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه پیام نور تهران.
حسینی، ا.، مهدیون، ر.، قاسم‌‌زاده علیشاهی، ا. (1399). نقش سواد دیجیتالی و شایستگی‌‌های کانونی معلمان بر عملکرد شغلی آنان. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 6(2): 42-17. DOI: 10.22091/stim.2020.3857.1277
حسینی، ح.، لاجوردی، ح. (1398). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات، مدیریت دانش و یادگیری سازمانی بر عملکرد سازمانی. مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 7(1): 160-135.
خاکپور، ع.، یمنی، م.، پرداختچی، م. (1387). رابطه بین ویژگی‌‌های الگوی پنج عاملی شخصیت با دو بُعد عملکرد شغلی زمینه‌‌ای و وظیفه‌‌ای مدیران مدارس راهنمایی. روان‌‌شناسی کاربردی، 2(2-3): 579-564.
خان‌‌عزیزی، م.، طالع‌‌پسند، س. (1396). رابطه راهبردهای مدیریت دانش با ظرفیت یادگیری فردی و سازمانی. پژوهش در نظا‌‌م‌‌های آموزشی، 11(37): 130-111.
خورشید، ص.، پاشازاده، ع. (1391) .تأثیر هوش سازمانی بر قابلیت عاطفی و یادگیری سازمانی. مطالعات مدیریت (بهبود تحول)، 22(69): 58-22.
درانی،ک.، ادیبان، ه. (1394). بررسی رابطه فرایندهای مدیریت دانش با عملکرد شغلی کارکنان در آموزش عالی (مطالعه موردی دانشگاه تهران). مطالعات دانش‌‌شناسی، 4(1).
دولتی، س.، بابایی، م. (1392). آینده‌‌پژوهی در مهارت‌‌آموزی و اشتغال و نقش آن در اقتصاد مقاومتی. تهران: سازمان آموزش فنی و حرفه‌‌ای، ج3.
ذاکر‌‌فرد، م. (1388). تأثیر آموزش مهارت‌‌های ادراکی سرپرستان شیفت بر افزایش رضایت و عملکرد شغلی زیردستان آنان در شرکت فولاد مبارکه اصفهان. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان.
رجبی فرجاد، ح.، مطیعیان نجار، م. (1397). تاثیر مدیریت دانش بر عملکرد سازمانی با ملاحظه نقش میانجی اقدامات راهبردی مدیریت. پژوهش‌‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 3(33): 142-191.
رنجبریان، ر. (1392). نقش فناوری اطلاعات در ارتقاء بهره‌‌وری منابع انسانی در سازمان‌‌ها. کار و جامعه، 50: 159-44.
شریفی، ا.، اسلامیه، ف. (1387). بررسی رابطه میان یادگیری سازمانی و بکارگیری فناوری‌‌های ارتباطات و اطلاعات در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار در سال تحصیلی 87-86. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1(2): 22-1.
شفیعی، ز.، فضل الهی قمشی، س. (1391). رابطه مدیریت دانش و رهبری هوشمند با یادگیری سازمانی. رویکردی نو در علوم تربیتی، 1(1).
شکرکن، ح.، نعامی، ع.، نیسی، ع.، مهرابی‌‌زاده هنرمند، م. (1380). بررسی رابطه خشنودی شغلی با رفتار مدنی سازمانی و عملکرد شغلی در کارکنان برخی از کارخانه‌‌های اهواز. علوم تربیتی و روانشناسی، 3(8): 22-1.
عسگرانی، م.، اصغری، م. (1396). بررسی رابطه بین مدیریت دانش با عملکرد سازمانی در کارکنان شهرداری. شباک (شبکه اطلاعات کنفرانس کشور)، 3(4): 13-24.
عسگری، ب.، پور سلطانی زرندی، ح.، آقایی، ن.، فتاحی، ج. (1392). ارتباط حمایت سازمانی ادراک شده با عملکرد شغلی کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان استان‌‌های غربی ایران. مدیریت و فیزیولوژی ورزش شمال، 1(2): 28-19.
علیرضایی، ن.، مساح، ه.، اکرمی، ن. (1392). رابطه وجدان‌‌کاری با عملکرد شغلی. اخلاق در علوم و فناوری، 8(2): 11-1.
کلامی، س. (1393). بررسی تاثیر میزان مدیریت مشارکتی در ایجاد سازمان یادگیرنده در سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه تبریز.
گلفشانی، ا. (1390). بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بهره‌‌وری کارکنان در شرکت ملی پخش فراورده‌‌های نفتی ساری. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی.
محرمی، ا. (1395). نقش سواد دیجیتالی و ظرفیت یادگیری سازمانی بر عملکرد شغلی کارکنان اداره آموزش و پرورش. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
محمدی، ر. (1397). بررسی رابطه مدیریت دانش با عملکرد سازمانی در سازمان‌‌های پروژه محور. شباک، 4(3): 14-1.
مقدم‌‌زاده، ع.، علی‌اکبری، ز.، مزاری، ا. (1397). رابطه یادگیری خود رهبر و یادگیری سازمانی در سازمان‌‌های آموزشی. مدیریت فرهنگ سازمانی، 16(4): 850-827.
نعیمی، گ.، نظری، ع.، ثنایی‌‌ذاکر، ب. (1391). بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و تعارض کار-خانواده با عملکرد شغلی کارکنان مرد متأهل. مشاوره شغلی و سازمانی، 4(10): 72-57.
نیازآذری، ک.، بریمانی، ا.، جوکار، ع.، رستگار امرئی، ا. (1394). رابطه بین آموزش سواد اطلاعاتی با عملکرد تحصیلی دانشجویان. فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 6(1): 17-5.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
علوم و فنون مدیریت اطلاعات
دوره 8، شماره 1
فروردین 1401
صفحه 359-392

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار