درک کاربرد رسانه‌‌های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبائی با مدل انتظار استفاده و رضامندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی؛ کتابخانه عمومی شهید معصومی، کلاردشت، ایران

2 دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی درک کاربرد رسانه‌‌های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی تهران با مدل انتظار استفاده و رضامندی است.
روش‌‌: این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از حیث نحوه گردآوری داده‌‌ها پیمایشی است. جامعه آماری شامل 2200 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده روان‌‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی تهران بوده و حجم نمونه براساس جدول مورگان تعداد 327 نفر معین گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جهت تعیین نرمال بودن داده‌‌ها از آزمون کلموگروف- اسمیرنف، آزمون تحلیل عاملی تأییدی برای تأیید روایی سؤالات و برای مشخص‌‌کردن عوامل کلیدی هر مؤلفه از فن مدل‌‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد.
نتایج: یافته‌‌ها نشان داد که به اشتراک‌‌گذاری اطلاعات در اینستاگرام با ضریب مسیر (209/0)، قوی‌‌تر از تلگرام است. همچنین رضایت‌‌مندی لذت ادراک شده از تلگرام با ضریب مسیر (266/0)، قوی‌‌تر از اینستاگرام است. هیچ اختلاف معناداری بین اینستاگرام و تلگرام در دیگر متغیرها شامل تعامل اجتماعی، گذران وقت، خود گزارش‌‌دهی و جذابیت رسانه‌‌ها، مشاهده نشد.
نتیجه‌‌گیری: نتایج نشان داد که دانشجویان تحصیلات تکمیلی از هر دو رسانه مورد مطالعه، برای اهداف مختلف از جمله تعامل اجتماعی، وقت گذراندن و خود گزارش‌‌دهی استفاده می‌‌کنند و با وجود فیلتر بودن تلگرام، تفاوت معناداری بین کاربرد تلگرام و اینستاگرام مشاهده نشد و تقریباً هر دو رسانه به یک میزان رضامندی کاربران را به دنبال داشتند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Understanding Telegram and Instagram Usage by Graduate Students at the Faculty of Psychology and Educational Sciences in Allameh Tabataba'i University Using the Uses and Gratification Expectancy Model

نویسندگان [English]

  • Tahereh Khalilpour 1
  • Golnessa Galyani-Moghaddam 2
  • Medhi Alipour-Hafezi 3
1 MSc., Knowledge and Information Science, Shahid Masomi Public Library, Kelardasht, Iran. tahereh
2 Associate Professor, Departmeny of Knowledge and Information Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objectives: The purpose of this study is to identify the perception of Telegram and Instagram use by graduate students of Allameh Tabataba'i University using the uses and gratification expectancy model.
Methods: The research consisted of an analysis of data collected via surveys. The overall statistical population was the 2,200 postgraduate students of the Faculty of Psychology and Educational Sciences of Allameh Tabataba'i University. The sample size was 327 based on a Morgan table; data were collected using two researcher-designed questionnaires. In the first stage, to select the most applied mobile social media by students, they were asked to determine which of the social media based on mobile phones they use the most. The collection revealed that Telegram and Instagram were the most used among students. A second questionnaire was developed to collect data about these two mobile social media usage. The data were analyzed using the Kolmogorov-Smirnov test, a factor analysis test to confirm the validity of the questions and identify key factors of each component, and the structural equation modeling technique was used.
Results: 41.90% of respondents were male and 53.52% of them were female. The age of most respondents (52.60%) is between 20 and 25 years old and the lowest (3.67%) is over 35 years old. The use of Telegram (46.15%) was greater than Instagram usage (30.77%). The highest average use of Telegram and Instagram was 1 to 3 hours a day. Analysis of variables showed that while the satisfaction with information sharing using Instagram was stronger than Telegram, with a path coefficient of 0.209, the satisfaction with the effect of perceived pleasure using Telegram was higher than Instagram, with a path coefficient of 0.266. There were no significant differences in the other variables: social interaction, spending time, self-reporting, and media attractiveness. They have also stated that using the telegram makes them feel more relaxed, gives them a sense of worth, and reinforces individual values in them.
Conclusions: The results showed that graduate students used both media for different purposes such as social interaction, spending time, and self-reporting, and despite the filtering of Telegram, no significant difference was observed between the use of Telegram and Instagram, and almost both media was equally sought after by users. The respondents addressed that they can meet their information needs without the help of others on these social media, so they have been able to expose their interests and desires to others. They think that social media provides information to other people without censorship, therefore, they may cause a kind of transparency in society.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  •  Telegram
  • Instagram
  • Social media usage
  • Uses and gratification expectancy model
بیات، م.، اسفندیاری مقدم، ع.، علیپور حافظی، ح. (1397). کاربرد رسانه‌‌های اجتماعی در کتابخانه‌‌های دانشگاهی؛ فراتحلیل مقالات بین‌‌المللی. مطالعات رسانه‌‌های نوین، ۴(14): 317-365.
بیات، م.، منوچهری، ر. (۱۳۹۴). نقش رسانه‌‌های اجتماعی در سبک زندگی اعضای کتابخانه‌‌های عمومی با تحلیل «سوات»، مطالعه موردی: شهر شیراز. مطالعات رسانه‌‌های نوین، ۱(3): 233-270.
حیدری، ح.، البرزی، م.، موسی خانی، م. (1395). عوامل مؤثر بر ترغیب دانشجویان به استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی به عنوان یک شبکه آموزش مجازی. تعامل انسان و اطلاعات، ۳(2): 57- 69.
ذکایی، م.، نزاکتی رضاپور، ف. (۱۳۹7). سبک زندگی موبیتال در جامعۀ دانشجویی: فهم تجربۀ زیستۀ دانشجویان دانشگاه‌‌های علامه طباطبائی و صنعتی شریف. مطالعات رسانه‌‌های نوین، 4(16): 65-78.
رسول‌‌زاده اقدم، ص.، میرمحمدتبار، ا.، افشار، س.، عدلی‌‌پور، ص. (1394). تحلیل جامعه‌‌شناختی پیامدهای رسانه‌‌های اجتماعی بر ارزش‌‌های جوانان ایرانی. راهبرد اجتماعی فرهنگی، 5(17): 65-94.
زمانی، ع.، تقی‌‌پور، ف. (1396). شناسایی عوامل جذابیت شبکه‌‌های اجتماعی تلفن همراه از منظر کاربران. جامعه‌‌پژوهی فرهنگی، 8(2): 45-71.
کوپایی، م.، بشارتی فرد، ا. (1396). بررسی رسانه‌‌های جمعی و تأثیر آن بر هویت اجتماعی جوانان (مطالعه موردی جوانان شهر اهواز). ارائه شده در: کنگره بین‌‌المللی فرهنگ و اندیشه دینی. قابل دسترس در (تاریخ دستیابی 28 تیرماه 1399):
https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=90991
کیهان، ا.، فرقانی، م.، مظفری، ا. (1397). نقش رسانه‌‌های اجتماعی موبایلی در شکل‌‌گیری هویت قومی دانشجویان. انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 14(53): 249-284.
میرزایی، م.، رحیمی، ص.، مرادی، م. (1395). بررسی نقش شبکه‌‌های اجتماعی در تبادلات علمی (مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی). کتابداری و اطلاع‌رسانی، ۱۹(1): 108-130.
نعمتی‌‌فر، ن.، خجسته باقرزاده، ح.، کاظمی، ه. (1397). مطالعه سطح سواد رسانه‌‌ای کاربران رسانه‌‌های اجتماعی (مطالعه موردی کاربران شبکه اجتماعی تلگرام). مطالعات رسانه‌‌های نوین، ۴(16): ۱۴۳-175.
وفایی، ص. (1395). 28 میلیون نفر عضو تلگرام هستند. خبرگزاری مهر، شناسه خبر: 3768129، قابل دسترس در:
http://www.mehrnews.com/news/3768129
 
CAPTCHA Image