سنجش انتظارات اعضاء بخش نابینایان و کم‌بینایان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران از امکانات کتابخانه رقومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

هدف: تعیین انتظارات اعضاء بخش نابینایان و کم‌بینایان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران از امکانات کتابخانه رقومی است.
روش: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ پیمایشی انجام شده است. داده‌ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و از طریق مصاحبه گردآوری شده‌اند که شامل 84 نفر عضو بخش نابینایان و کم‌بینایان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، بوده که از کتابخانه رقومی استفاده می‌کنند. تجزیه و تحلیل یافته‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری spss انجام شده است.
 یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که بیشترین انگیزه کاربران نابینا و کم‌بینای سازمان اسناد و کتابخانه ملی برای مراجعه به کتابخانه رقومی با (1/64 درصد) برای کارهای تحقیقاتی است. به نظر می‌رسد انجام فعالیتهای پژوهشی برای کاربران خاص این کتابخانه رقومی مهم است و میزان رضایت این کاربران از کتابخانه رقومی متوسط است. نحوه ارائه منابع، کیفیت و کمیت منابع بیشترین رضایت و از امکانات رفاهی و محل کتابخانه رقومی کمترین رضایت را دارند.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش می‌تواند مسئولان و دست‌اندرکاران را در برنامه‌ریزی جهت فراهم نمودن امکانات و فن‌آوری‌های اطلاعاتی برای امکانات خاص کم‌بینایان و نابینایان در کتابخانه یاری نماید.
کلیدواژه‌ها: نابینایان، کم‌بینایان، کتابخانۀ نابینایان، کتابخانۀ رقومی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Expectation Evaluation of Low Vision and Blind People of the National Library and Archives of Islamic Republic of Iran about Digital Library Facilities

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Khorasani pour 1
  • Mohsen Haji Zeinolabedini 2
  • Fatemeh Nooshin fard 3
چکیده [English]

Purpose: The main aim of this research is providing a critical overview of the library services for readers who cannot make use of the traditional printed material, while pointing out their strengths and weak points It takes into account only the blind and low-vision members of National Library and Archives of Islamic Republic of Iran
Method:the methodology of this study is based on survey-descriptive method. Statistical society was including 84 member of digital libraries. Libraries members have a libraries study space. Their satisfaction of the quantity and quality of resources is presented in this paper using statistical analysis and investigation.
Finding:After the publication of the standard procedures on the equalization of opportunities for persons with disabilities, the consciousness that “information” is a primary and fundamental right even for disabled people is known for most of the societies. Libraries have to play a significant role in building a dynamic society, serving all categories of users included which have a visual impairment. Nowadays the shortage of accessibility of Internet and digital resources has been recognized as an obstacle for this group of society.
Results: Despite growing technological developments; however, developing research skills among blind students reveals that only a small percentage of documents are actually made available in accessible formats. Thus, any development in this way should enable people to access information in a format that is appropriate to their needs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Low Vision People
  • Visually Impaired
  • Blind
  • Blind Libraries and Digital Library
ارجمند، ت.  (1372). بررسی وضعیت کتابخانه‌ها و مراکز‌ اطلاع ‌رسانی نابینایان در کشورهای در حال رشد و با تأکید بر ایران و پیشنهاد اطلاع‌‌رسانی برای نابینایان کشور. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران.
حبیب‌پورگتابی، ک.، و  صفری شالی، ر. (1388). راهنمای جامع کاربردSPSS در تحقیقات پیمایشی:(تحلیل داده‌های کمی). تهران: لویه.
رسولی، ب؛ فهیم‌نیا،ف. (1392). رضایت کاربران با آسیب بینای از خدمات بخش نابینایان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 24 (3) : 38 – 54.
رشیدپور، ر. (1392). بررسی وضعیت کتابخانه‌های نابینایی و نیمه‌بینایی مستقر در استان خراسان رضوی و بررسی میزان رضایتمندی کاربران از خدمات آنها" فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی.56 - شماره چهارم، جلد 14. زمستان.
صیامیان، ح. (1391). مطالعه نیازها و رفتارهای اطلاعاتی نابینایان در ایران و ارائه الگوی پیشنهادی. پایانامه دکتری تخصصی کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
فرقانی، پ. (1388). بررسی میزان رضایتمندی نابینایان و کم‌بینایان از خدمات کتابخانه‌های نابینایان آذربایجان‌ شرقی. پایان‌نامهکارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه الزهراء، تهران.
نوشین‌فرد، ف؛ رضوی، سیده ی. (1389). مطالعه نیازهای اطلاعاتی کاربران نابینا و کم‌بینای شهر کرمان و میزان بهره‌گیری آن‌ها از خدمات کتابخانه‌ای. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌‌های عمومی، 16 (4)، 129 – 149.
Kharamin, F; Siamian, H. (2011). “The Survey of public library services for visually Impaired and blind in public libraries (Case Study: Mazandaran Province librarians: Iran)”. International Conference on Future Information Technology, 13, pp. 480 – 486.
Siamian, H. (2012). Health Information Needs of Blind people in IranThe journal of Mazand Univ Med Sci2012; (93): 73 – 81.
CAPTCHA Image