گسترش محتوای آموزشی برنامه درسی برونر با استفاده از مهارت‌های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: شناسایی، دسترسی و ارزیابی محتوای درسی، همراه با مهارت استخراج، استدلال و استنتاج، منجربه سازماندهی و نحوه صحیح ارائه مطالب در تدریس می‌شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، گسترش محتوای آموزشی برنامه درسی برونر با استفاده از مهارت‌های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی است.
روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، بنیادی بوده و با روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی، با رویکرد جهت‌دار انجام شده است. داده‌های پژوهش طی شش مرحله از طریق مطالعه اسناد کتابخانه‌ای گردآوری شده است. روایی پژوهش حاضر صوری محتوایی بوده و پایایی بر مبنای قابلیت اعتبار، با استفاده از متون و اسناد کتابخانه‌ای؛ و قابلیت اعتماد، با شرح مبسوط مراحل و تحلیل اطلاعات؛ و همچنین اصل تاییدپذیری با حفظ مستندات مربوط به مراحل مختلف پژوهش؛ و در نهایت با اصل قابلیت، درصدد انتقال نتایج پژوهش به‌طور دقیق و جز به جز آمده است.
یافته‌ها: مهارت تشخیص نیازهای اطلاعاتی و مهارت توانایی تحلیل، فراگیران را در پاسخ به سوال و سوال‌های غیرمعمول در محتوا، توانمند می‌سازد. مهارت دستیابی به اطلاعات مورد نیاز و مهارت توانایی استنباط، باعث تشویق فراگیران به مسئله‌سازی می‌شود، و با توجه به مفاهیم قبلی، درس را شروع می‌کنند. مهارت معیارهای نقد و ارزیابی منابع اطلاعاتی، و مهارت استدلال استنتاجی برای ارائه مفهوم جدید، به گونه‌ای برجسته و مشخص، محتوا را از ساده به پیچیده تبدیل می‌کند. مهارت استفاده بهینه از منابع اطلاعاتی و مهارت استدلال استقرایی موجب درک مفهوم فراگیران شده و با استفاده از اصل کشف تشابه و تضاد، به حدس زدن عملی تشویق می‌کند. مهارت رعایت مبانی قانونی و اخلاقی استفاده از اطلاعات، و مهارت ارزشیابی، موجب تهییج آگاهی در فراگیران شده و زمینه را برای فعال بودن، مشارکت و کارِ گروهی، خودراهبری و استقلال فراهم می‌سازد.
نتیجه‌گیری: فراگیران در فرآیند یادگیری براساس موارد چهارده‌گانه تدوین محتوای آموزشی برنامه درسی برونر با مهارت‌های سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی، رابطه بیشتری بین اجزاء اطلاعاتی که در ذهن دارند، برقرار می‌کنند. این امر موجب درک بیشتر، یادگیری عمیق‌تر و دستیابی به مطالب و مفاهیم جدید می‌شود. پیشنهاد می‌گردد، تدوین محتوای آموزشی برنامه درسی برونر، با استفاده از مهارت‌های تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی، بسط و گسترش معنایی پیدا کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Expanding the Educational Content of Bruner's Curriculum through the Integration of Information Literacy Skills and Critical Thinking

نویسنده [English]

  • Esmat Momeni
Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Purpose: Identifying, accessing, and evaluating course content, along with the skills of extracting, reasoning, and inferring, lead to the organization and presentation of materials in teaching. The purpose of the current research is to enhance the educational content of Bruner's curriculum by incorporating information literacy skills and critical thinking.
Method: The current research is fundamental in terms of its purpose and has conducted using with the comparative qualitative content analysis method, with a directional approach. Research data has been collected in six stages through the study of library documents. The validity of the current research is based on content and reliability, utilizing library texts and documents. The reliability is ensured through a detailed description of steps and information analysis, as well as the principle of verifiability by maintaining documents related to different stages of the research. Finally, the principle of accuracy is intended to convey the research results accurately and in detail.
Findings: The research findings indicated that the ability to identify information needs and analyze effectively empowers learners to respond to both typical and atypical questions within the content. The skill of obtaining the required information and the ability to infer encourage learners to engage critically with the content, prompting them to problematize and build upon previous concepts at the start of the lesson. The ability to critique and evaluate information sources, along with inferential reasoning skills, can transform content from simple to complex by presenting new concepts in a prominent and specific manner. The skill of optimal utilization of information sources and the ability of inductive reasoning are essential for learners to comprehend concepts by identifying similarities and differences, promoting practical guessing based on the content. The skill of complying with legal and ethical principles in information use, along with the skill of evaluation, fosters awareness in learners and lays the foundation for active participation, teamwork, self-direction, and independence.
Conclusion: Learners in the process draw based on the fourteen cases of the educational from of curriculum, integrating the skills of information literacy and thinking. This integration helps them thinking, establish connections relationships information the information in their leading leads enhanced greater understanding, learning, learning the assimilation of new achieving content concepts. new. It is suggested to enhance the educational content of Bruner's curriculum by incorporating critical thinking skills and information literacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bruner's Curriculum
  • Educational Content Development
  • Critical Thinking Skills
  • Information Literacy Skills
ایمان، م.ت.، نوشادی، م.ر. (1390). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش در علوم انسانی، 3(2): 44-15.
پریرخ، م.، عباسی، ز. (1383). آموزش سواد، روش‌ها و راهبردها. در: مشهد: همایش آموزش استفاده‌کنندگان و توسعه سواد اطلاعاتی در کتابخانه‌ها، مراکز اطلاع‌رسانی و موزه‌ها.
پورشافعی، ه.، طالب‌زاده، ل.، آرین، ن. (1395). نظریه‌ها و دیدگاه‌های یادگیری. بیرجند: انتشارات دانشگاه بیرجند.
حقانی، ف.، معصومی، ر. (1389). مروری بر نظریه‌های یادگیری و کاربرد آنها در آموزش پزشکی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی(ویژه‌نامه توسعه آموزش)، 10(5): 1197-1188.
داورپناه، ا. (1398). مطالعۀ تطبیقی اندیشه‌های ویگوتسکی و برونر در باب فرایندهای یاددهی- یادگیری. مطالعات روانشناسی، شماره 35: 82-53.
دوایی، م. (1379). تحلیل محتوای کتاب‌های ریاضی مقطع ابتدایی براساس دیدگاه برنامه درسی جروم برونز. تازه‌های علوم شناختی، 2(1): 10-1.
صیفوری، و. (1388). تفکر انتقادی دارم، پس هستم. اطلاع‌یابی و اطلاع‌رسانی، 3(23): 17-1.
طباطبایی، ن. (1378). بررسی مفهوم سواد ‌‌اطلاعاتی(تحلیل محتوای مقالات در نشریات). فصلنامه کتاب، 10(3): 93-68.
قادری، م.(1397). تحلیل محتوای ارتباطی و توصیفی کتاب درسی ریاضی و آمار براساس دیدگاه جروم برونر. در: پنجمین همایش علمی پژوهشی سراسری مدیریت آموزش و پرورش شهرستان میناب از نگاه علم.
قاسمی، ع.ح. (1385). استانداردهای قابلیت‌های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی. علوم فناوری و اطلاعات، 21(4): 119-97.
محمدی، ز.، شهنی ییلاق، م.، بیگدلی، ز. (1398). طراحی و آزمون مدل رابطه علّی سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز. پژوهش‌های نظری و کاربردی در علم اطلاعات و دانش‌شناسی، 9(2): 161-140.
مومنی، ع.، موسای آرائی، و.، حاجی زین‌العابدینی، م. (1393). بررسی رابطه بین مهارت‌های تفکر انتقادی در مهارت‌های سواد اطلاعاتی دانشجویان کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی ورودی 1389. مدیریت اطلاعات و دانش‌شناسی، شماره 2: 108-98.
میرلوحی، س.ح. (1380). آموزش مارپیچی از دیدگاه برونر و ابن خلدون. تعلیم و تربیت، شماره 65: 106-77.
نجفیان‌زاده، م.، خورسندی، م.، مبارک‌آبادی، ع. (1393). مهارت‌های تفکر انتقادی و ارتباط آن با راهبردهای مقابله با استرس در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 11(3): 393-387.
یادگارزاده، غ.ر.، پرند، ک.، بهرامی، آ. (1386). نحوه حضور دانشگاهیان در جامعه اطلاعاتی. تدبیر، 18(181): 68-45.
CAPTCHA Image